'ฉลาด' อย่างอาลีบาบา

อีกไม่กี่วัน จะมีหนึ่งในหนังสือที่ดีที่สุดเกี่ยวกับ 'อาลีบาบา' บริษัทมหาอำนาจทางเทคโนโลยีชื่อดังที่สุดของจีนวางขาย ชื่อภาษาอังกฤษว่า 'Smart Business' โดยตัวผมเป็นผู้แปลเป็นภาษาไทย

อาลีบาบา ถือกำเนิดขึ้นในช่วงปลายทศวรรษ 1990 ไม่กี่ปีหลังการมาถึงของสิ่งที่เรียกว่า 'อินเทอร์เน็ต' และใช้เวลาสามทศวรรษ ก้าวขึ้นเป็นเบอร์หนึ่งของอี-คอมเมิร์ซจีน และเป็นบริษัทเทคชั้นนำของโลก

ผมรู้จัก แจ็ค หม่า ผู้ก่อตั้ง อาลีบาบา กรุ๊ป ครั้งแรก ขณะเดินผ่านร้านขาย DVD ตอนที่เดินทางไปท่องเที่ยวมณฑลเสฉวน ประเทศจีน และได้เห็นแจ็คกำลังถ่ายทอดวิสัยทัศน์ความเป็นผู้ประกอบการอยู่บนเวที

เขาบอกกับคนจีนว่า ทุกสิ่งทุกอย่าง 'เป็นไปได้' ขอเพียงเรามีความมุ่งมั่นไม่ยอมแพ้

หลังจากนั้นในปี 2014 ผมได้เดินทางไปศึกษาต่อที่มหานครเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน ทำให้ได้สัมผัสสังคมจีนในวันที่อาลีบาบาเติบโตจนครอบคลุมทุกบริบทแห่งการใช้ชีวิต ไม่ว่าจะเป็นการซื้อของผ่านเถาเป่าหรือทีมอลล์ การช้อปปิ้งในวันคนโสดที่เขย่าประเทศทั้งประเทศ หรือแม้แต่เรื่องเล็กๆ น้อยๆ ในชีวิตประจำวันอย่างการชำระเงินผ่าน 'จือฟู่เป่า' หรือชื่อภาษาอังกฤษคือ อาลีเพย์ และอื่นๆ

นับจากวันที่ 'อินเทอร์เน็ต' เป็นที่แพร่หลายจนถึงปัจจุบัน โลกใบนี้ก้าวกระโดดมาไกลมาก นาทีนี้ พลานุภาพของ AI หรือ 'ปัญญาประดิษฐ์' เริ่มสำแดงฤทธิ์ของมันออกมา สมองกลที่เคยมีมนุษย์เป็นผู้บังคับ เริ่มจะมีอิทธิพลมากขึ้นทุกทีๆ และถูกมองว่าจะก้าวล้ำจนเข้ามาควบคุมมนุษย์ได้ในสักวัน

นอกจากหนังสือเรื่องนี้จะทำให้ท่านได้เรียนรู้โฉมหน้าอันเปลี่ยนไปของธุรกิจยุคใหม่ ซึ่งต้องอาศัยความ 'ฉลาด' เพื่อชิงชัยในสมรภูมิรบ ท่านยังอาจ 'ตื่นตะลึง' กับความก้าวล้ำนำยุคของประเทศจีนที่เคยแฝงตัวอยู่หลังม่านไม้ไผ่ ก่อนการเปิดประเทศออกค้าขายกับชาวโลกตามนโยบายของเติ้งเสี่ยวผิง และก้าวขึ้นมาเป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจเหมือนในปัจจุบัน

ประโยชน์ของหนังสือเรื่องนี้ นอกจาก 'ความรู้' คือบทเรียนสอนใจอันล้ำค่า ว่าโลกทั้งใบกำลังก้าวไปข้างหน้าในอัตราเร่งที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน หากประเทศใดไม่มุ่งมั่นพัฒนาปัญญา ไม่สลัดให้หลุดจาก 'ความคิดเก่า' หรือกรอบคิดเดิมๆ ก็ย่อมจะล้าหลังลงไปทุกทีๆ

แม้ประเทศที่ดิ้นรนก้าวเดินยังอาจล่าช้า มิพักต้องพูดถึงประเทศที่ 'เดินถอยหลัง' ซึ่งมีแต่จะสูญเสียศักยภาพในการแข่งขันจนไม่อาจก้าวทันโลก ต้องตกเป็นเบี้ยล่างเขาอยู่ร่ำไป

'ชาวโลกกำลังก้าวหน้าไป บัดนี้เมืองไทยทำอะไรอยู่' เป็นคำถามที่ผุดขึ้นในใจของผมตั้งแต่เรียบเรียงหนังสือเล่มนี้จบ

และจนถึงบัดนี้ยังไม่มีแม้คำตอบที่ใกล้เคียง