ประเทศ, บ้าน และศาลพระภูมิ
บ้านเก่าแก่ของตระกูลหนึ่ง อาศัยสืบต่อกันมาหลายชั่วอายุคน บ้านหลังนี้แม้ไม่ใหญ่โตมโหฬาร ไม่ได้ร่ำรวยมหาศาล
แต่ก็อยู่กันมาด้วยความเข้าใจ มีรอยยิ้ม และมีความสุข
มุมหนึ่งของบ้านมี “ศาลพระภูมิ” ตั้งอยู่ พ่อเล่าว่าปู่เชื่อในความศักดิ์สิทธิ์ของศาลพระภูมิ เพราะมีมาตั้งแต่รุ่นทวด เมื่อตั้งศาล กิจการที่บ้านก็เจริญดี ทำสวนทำไร่ก็ได้ผล ครอบครัวเป็นปึกแผ่น ขยายเรือกสวนไร่นาออกไปอีกมาก
ยุคของปู่มีน้ำท่วมใหญ่ พืชผลที่ปลูกไว้เสียหายหมด เหลือแต่บ้านกับศาลพระภูมิ ปู่กับย่าแทบหมดตัว แต่ก็ได้ศาลพระภูมิเป็นที่พึ่งทางใจ พลิกฟื้นไร่นาให้ผลิดอกออกผล จากที่เคยล้มก็กลับมาลุกยืนได้แข็งแรงดังเดิม
ปู่ส่งพ่อเรียนหนังสือจนจบปริญญา กลับบ้านมาก็นำวิชาความรู้มาแปรรููปผลิตผลทางการเกษตร สร้างมูลค่าเพิ่มต่อยอดจนมีกำไรเพิ่มขึ้น เงินทองที่หามาก็ใช้ดูแลปูู่ย่าให้มีความสุข แล้วก็ไม่ลืมทำนุบำรุง “ศาลพระภูมิ” ที่พึ่งทางใจของบ้านให้ใหญ่โต สะอาดสะอ้าน เป็นที่ชื่นใจ
พ่อส่งลูกๆ 3 คนไปเรียนหนังสือในต่างประเทศ ลูกๆ กลับมาก็มีไอเดียบรรเจิด จะเปลี่ยนแปลงกิจการของครอบครัวให้เจริญรุดหน้า ลูกคนโตฉลาดหลักแหลม เสนอจดทะเบียนตั้งบริษัท นำกิจการเข้าตลาดหุ้น พร้อมเสนอทุบ “ศาลพระภูมิ” เพราะไม่มีประโยชน์ นี่มันยุคดิจิทัลแล้ว ใครจะนั่งไหว้ศาล น่าจะเอาที่ดินไปค้ากำไรอย่างอื่นมากกว่า
ลูกคนรองไม่ค่อยเอาถ่าน ก็เห็นดีเห็นงามกับพี่ชาย แถมยุให้ทุบศาลพระภูมิเพราะอยากจะใช้ทำเป็นที่จอดรถซุปเปอร์คาร์ของตัวเอง ขณะที่ลูกคนเล็กที่จบนอกเหมือนกัน แม้จะไม่เชื่อในความศักดิ์สิทธิ์ของศาลพระภูมิ แต่ก็ตระหนักว่าเป็นที่พึ่งทางใจของบ้าน จึงเสนอให้รักษาศาลพระภูมิเอาไว้ หรือพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวกราบไหว้บูชาของคนทั่วไป ก็ไม่มีอะไรเสียหาย
พี่ชายคนโตได้ยินแบบนั้นก็ไม่พอใจ ทะเลาะกับคนในบ้านวุ่นวาย สุดท้ายเสนอให้โหวตเพื่อทุบศาลพระภูมิ เพราะทุกปัญหาต้องแก้ด้วยเสียงข้างมาก อย่าเอาแต่ยิ้ม เพราะแปลว่าไม่มีจุดยืน...
คุณผู้อ่านคิดว่าทางออกของบ้านนี้อยู่ตรงไหน? เพราะ “บ้าน” ก็เหมือน “ประเทศ” ซึ่งประกอบขึ้นด้วยคุณค่าหลายอย่าง บางอย่างเป็นคุณค่าทางใจ และไม่อาจตัดสินได้ด้วยจำนวน
ในวันที่ประเทศเดินมาถึงทางสองแพร่ง ถึงเวลาต้องเลือกว่าเราอยากเดินหน้าต่อไปด้วยแนวทางทำลายทุกสรรพสิ่งที่เคยดำรงอยู่ ด้วยข้ออ้างเพียงว่ามันเก่า มันล้าหลัง มันไม่ทันสมัย มันไม่ได้มาจากเสียงส่วนใหญ่ มันไม่ยึดโยงประชาชน
หรือเราต้องการให้บ้านเมืองเปลี่ยนผ่านโดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง รักษาทุนทางสังคมที่ดีเอาไว้ นำพาผู้คนต่างวัยต่างยุคสมัยให้ก้าวไปด้วยกันอย่างมีความสุขพอสมควร บนแผ่นดินที่เรียกว่า...ไทย