มะเร็งเต้านม รู้เร็ว รักษาหายได้

'มะเร็งเต้านม' โรคร้ายที่ผู้หญิงต่างหวาดกลัว เพราะเชื่อว่าไม่มีโอกาสรอดชีวิต แต่ในความเป็นจริง หากผู้ป่วยที่มีความผิดปกติรีบเข้ามาตรวจและรับการรักษา 'โอกาส' หายขาดจากมะเร็งเต้านมเป็นไปได้ 

มะเร็งเต้านมเป็นโรคที่ไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดว่าเกิดจากอะไร แต่มีปัจจัยหนุนคือฮอร์โมนเอสโตรเจนที่กระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเซลล์เนื้อเยื่อเต้านมจนเจริญเติบโตผิดปกติ และร่างกายไม่สามารถควบคุมการเจริญเติบโตที่ผิดปกตินั้นได้ทำให้ “เซลล์” เหล่านั้นกลายเป็น “เซลล์มะเร็ง”และแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นๆอย่างรวดเร็ว

จากสถิติพบผู้ป่วยมะเร็งเต้านมในยุโรปและสหรัฐอเมริกา สัดส่วนประมาณ 100 คน ต่อ100,000 คนเทียบจากสถิติทางการแพทย์ ในประเทศไทยประมาณ 30 คนต่อ100,000 คนในกลุ่มผู้หญิงไทยจำนวน 30 ล้านคนปีหนึ่งจะมีคนเป็นมะเร็งเต้านมใหม่10,000 คนต่อปี แม้ว่า สัดส่วนจะอยู่ในระดับที่ไม่มากเทียบกับต่างประเทศแต่มีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง สำหรับประเทศไทย โรคมะเร็งเต้านมถือเป็นปัญหาสาธารณสุขสำคัญ ที่ตรวจพบเป็นอันดับ1 และเป็นสาเหตุการเสียชีวิตของผู้หญิงไทยมากเป็นอันดับ 2 รองจากมะเร็งปอด

ศ.นพ.ศุภกร โรจนนินทร์ ผู้อำนวยการศูนย์เต้านม โรงพยาบาลวัฒโนสถ กล่าวว่า กลุ่มผู้หญิงที่เสี่ยงเป็นมะเร็งเต้านม มักอยู่ในวัยกลางคนอายุ  40 ปีขึ้นไป แต่อายุต่ำกว่ายังมีโอกาสเป็นได้ และพบมากในผู้หญิงที่ไม่แต่งงาน ไม่มีลูก ผู้หญิงที่มีประจำเดือนเร็วแต่หมดช้า กลุ่มที่รับประทานฮอร์โมน และอีกปัจจัยที่มีความเสี่ยงสูงในการเป็นมะเร็งเต้านมคือ บุคคลที่มีญาติใกล้ชิดเป็นมะเร็งเต้านมเกิน 2 คนขึ้นไป เช่น แม่ พี่สาว หรือน้องสาว คนกลุ่มนี้มีความเสี่ยงสูงกว่าคนอื่นถึง10 เท่าและมีโอกาสที่จะเป็นมะเร็งเร็วขึ้นจึงควรมาตรวจคัดกรองตั้งแต่อายุ 35 ปี 

ปัจจัยสำคัญที่จะทำให้ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมมีโอกาสรักษาให้หายได้ คือการค้นพบให้เร็ว เริ่มต้นจากการคลำเต้านมให้เป็นเพื่อตรวจเต้นนมด้วยตนเองเดือนละครั้ง เพื่อสังเกตความเปลี่ยนแปลง หากพบความผิดปกติมีก้อนเกิดขึ้นให้มาพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัย จากประสบการณ์พบว่าผู้หญิงที่เป็นมะเร็งเต้านมส่วนใหญ่มักจะมาพบแพทย์หลังจากคลำพบก้อนที่เต้านม ซึ่งไม่ใช่อาการเริ่มต้น เพราะกว่าจะคลำเจอต้องเป็นก้อนมะเร็งขนาดไม่น้อยกว่า 1 เซนติเมตรไปแล้ว

ดังนั้นวิธีที่จะช่วยให้พบเร็วกว่านั้นคือการตรวจด้วยเครื่องดิจิตอลแมมโมแกรมที่คล้ายกับเครื่องเอกซเรย์ จะทำให้สามารถตรวจพบเซลล์ที่ผิดปกติได้ตั้งแต่ขนาดเล็กระดับมิลลิเมตร และเมื่อพบบริเวณก้อนเนื้อต้องสงสัยแล้วตรวจเพิ่มเติมด้วยเครื่องอัลตราซาวนด์ ร่วมกับการตรวจชิ้นเนื้อเพื่อวินิจฉัยว่าก้อนเนื้อนั้นเป็นเซลล์มะเร็งหรือไม่ แม้ว่ามะเร็งเต้านมจะยังไม่มีวิธีป้องกัน แต่สามารถตรวจคัดกรองได้ตั้งแต่ระยะที่ยังไม่มีอาการได้

ศ.นพ.ศุภกร ศัลยแพทย์มะเร็งเต้านม  อธิบายว่า การตรวจพบว่าเป็นมะเร็งเต้านมในระยะเริ่มแรกสามารถเลือกได้ว่าจะผ่าตัดเฉพาะจุดที่เป็นมะเร็งหรือจะเลือกการผ่าตัดเต้านมออกทั้งหมดหากเลือกการผ่าตัดเฉพาะจุดจะต้องทำควบคู่กับการฉายรังสีรักษาเต้านมที่เหลือ แต่หากเลือกการผ่าตัดเต้านมออกทั้งหมด ก็ไม่จำเป็นต้องรับการฉายรังสีรักษาหลังรับการผ่าตัดผู้ป่วยมีโอกาสจะหายจากมะเร็งเกือบ 100%แต่หากพบมะเร็งเต้านมในระยะที่จำเป็นต้องผ่าตัดเต้านมออกทั้งหมดและต้องรักษาเสริมด้วยยาเคมีบำบัดและ ฮอร์โมน เพื่อลดโอกาสในการกลับมาเป็นซ้ำ

ปัจจุบันศัลยแพทย์พยายามไม่ตัดเต้านม ยกเว้นผู้ที่มีความเสี่ยงจากพันธุกรรมผ่าตัดออกแล้วทำศัลยกรรมเต้านมใหม่เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถกลับมาดำเนินชีวิตได้อย่างมั่นใจ และมีคุณภาพชีวิตที่ดี

อย่างไรก็ตาม  แนวโน้มมะเร็งเต้านมเพิ่มขึ้นตามการเติบโตสังคมเมืองในประเทศไทยที่ขยายตัวอย่างรวดเร็วและพฤติกรรมการใช้ชีวิตของคนเมือง ส่งผลให้มีความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งค่อนข้างมากจากข้อมูลพบว่าคนที่อยู่ในกรุงเทพ และเชียงใหม่ มีความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งมากกว่าคนที่อยู่ในภาคอีสาน รวมทั้งกลุ่มที่มีความเสี่ยงทางพันธุกรรม

โรงพยาบาลวัฒโนสถ ในฐานะเป็นโรงพยาบาลรักษาเฉพาะทางด้านโรคมะเร็ง ในเครือโรงพยาบาลกรุงเทพจึงเปิดให้บริการ Sunday Clinic: High Risk Breast Cancer ซึ่งเป็น "คลินิกกลุ่มเสี่ยงสูงมะเร็งเต้านม" เพื่อร่วมรณรงค์การตรวจคัดกรองในกลุ่มเสี่ยงสูงต่อโรคมะเร็งเต้านม และความสำคัญของการตรวจหาการกลายพันธุ์ของยีนที่ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ต่อการเป็นมะเร็งเต้านม เช่นการตรวจยีน BRCA1 และ BRCA2 เพื่อประเมินความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็งเต้านมทั้งนี้ เนื่องจากมีความพร้อมในด้านบุคคลกร เครื่องมือและเทคนิค ที่เอื้อให้เกิดประโยชน์กับกลุ่มเสี่ยงในการตรวจคัดกรองและ สามารถป้องกันความเสี่ยงด้วยแนวทางการรักษาที่มีมาตรฐานและคุณภาพ

" การตรวจยีนสามารถบอกความเสี่ยงและโอกาสที่จะพัฒนาเป็นมะเร็งเต้านมได้ แต่ไม่สามารถบอกได้ว่าจะพัฒนาเป็นมะเร็งเมื่อไร หากอยู่ในกลุ่มเสี่ยงสามารถชะลอได้ด้วยการดูแลเรื่องอาหาร ไม่ควรรับประทานฟาสต์ฟู้ด  อาหารที่มีไขมันสูง ออกกำลังกายสม่ำเสมอ  มองโลกในแง่ดี พยายามอย่าเครียดมากเกินไป เพราะจิตใจที่มีความสุขทำให้ร่างกายมีภูมิต้านทานที่ดี "

สิ่งสำคัญที่สุดสำหรับผู้หญิงทุกคนคือ ควรใส่ใจกับการตรวจหามะเร็งเต้านมอย่างจริงจัง เพราะยิ่งพบเร็วเท่าใด ก็จะยิ่งลดความรุนแรงของโรคและอัตราเสี่ยงต่อการเสียชีวิตลงได้มากเท่านั้น เพราะมะเร็งเต้านมเป็นเรื่องใกล้ตัวที่ไม่ควรมองข้าม