เชิดชูเกียรติ 10 ปูชนียบุคคล”ครูศิลป์ ช่างรัก”

นางพิมพาพรรณ  ชาญศิลป์ ผู้อำนวยการศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ (องค์การมหาชน) หรือ ศ.ศ.ป. เปิดเผยว่า ในปีนี้ทางศศป.ได้จัดโครงการเชิดชูครูศิลป์ของแผ่นดิน ประจำปี 2558 เพื่อทำการยกย่องเชิดชูเกียรติงานสาขาเครื่องรักขึ้น เพื่อร่วมอนุรักษ์สืบสานและเก็บรวบรวมองค์ความรู้เพื่อให้เยาวชนคนรุ่นใหม่ได้เล็งเห็นและตระหนักถึงคุณค่าของงานช่างแขนงนี้ให้อยู่คู่สังคมไทยสืบไปตราบนานเท่านาน  โดยคณะทำงานได้จัดทำรายชื่อพร้อมประวัติและผลงานของครูช่างศิลปหัตถกรรมพื้นบ้านในประเภทสาขา “เครื่องรัก” ซึ่งในปีนี้ต้องการสะท้อนถึงความเป็นไทย จึงได้เชิญครูช่างรักของไทยมาร่วมสร้างสรรผลงานร่วมกับช่างรักจากประเทศเพื่อนบ้านในแถบอาเซียน อาทิ  บรูไน  เวียตนาม  เมียนมา เป็นต้น และเป็นการแสดงให้เห็นเอกลักษณ์ และการอนุรักษ์สืบสานวัฒนธรรมของไทยให้ยั่งยืนต่อไป

ทั้งนี้ ได้มีการนำเสนอให้กับคณะกรรมการคัดสรรรอบแรกจำนวนทั้งสิ้น 31 รายชื่อ และทำการคัดสรรเพื่อเก็บข้อมูลเชิงลึกเพื่อคัดเลือกในรอบสุดท้าย จนได้ครูศิลป์ของแผ่นดินจำนวน  10  ท่าน  ดังนี้ ได้แก่  

1.นายมานพ วงศ์น้อย  

2.นายม้วน  รัตนาภรณ์

3.นางสาวปัญชลี เดชคง

4.นางดวงกมล  ใจคำปัน

5.นายเสถียร ณ วงศ์รักษ์

6. นางบุญศรี เกิดทรง  

7. ม.ล.พงษ์สวัสดิ์  สุขสวัสดิ์

8.นางศศิธร มงคลเรืองฤทธิ์  

9. นางประเทือง สมศักดิ์  

10. นายญาณ สองเมืองแก่น

โดยประวัติและผลงานของครูศิลป์ของแผ่นดินในสาขาเครื่องรักทั้ง 10 ท่านนี้ ได้ถูกนำเสนอในรูปแบบของหนังสือและวิดิทัศน์เพื่อเพื่อเผยแพร่การทำงานและยกย่องเกียรติคุณในการทำงานอนุรักษ์ศิลปหัตถกรรม พร้อมกับมีการจัดนิทรรศการเทิดทูนครูและเข้ารับโล่เชิดชูเกียรติเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2558 ณ ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศที่ผ่านมา

ภูมิปัญญางานศิลปหัตถกรรม เป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงวัฒนธรรมและประเพณีของชาติ การสืบสาน ถ่ายทอดความรู้ความชำนาญ เทคนิค และกระบวนการสร้างสรรค์งานหัตถกรรมต่างๆ จำเป็นต้องมีปัจจัยสำคัญที่ช่วยถ่ายทอดความรู้เหล่านั้น ครูช่างนับได้ว่าเป็นปัจจัยสำคัญอย่างยิ่งที่ช่วยสืบสาน ถ่ายทอดองค์ความรู้ ภูมิปัญญา ความชำนาญทางฝีมือจากรุ่นสู่รุ่น
 

การยกย่องเชิดชูเกียรติผู้สืบทอดองค์ความรู้เหล่านี้ให้เป็น “ครูศิลป์ของแผ่นดิน” จึงเป็นเสมือนการรววบรวมชีวประวัติ ผลงานและเกียรติคุณช่างที่มีความชำนาญในงานศิลปหัตถกรรมพื้นบ้านของไทย ในสาขาต่าง ๆ เพื่อประโยชน์ในการเผยแพร่องค์ความรู้ ภูมิปัญญาและความภาคภูมิใจของครูช่างให้กับผู้สนใจในงานศิลปหัตถกรรม เยาวชนและสาธารณชนได้รู้จักอย่างกว้างขวางและเพื่อรักษาข้อมูลครูช่างไว้เป็นมรดกของชาติและถ่ายทอดให้แก่คนรุ่นหลังสืบต่อไป

งานเครื่องรัก เป็นงานช่างฝีมือดั้งเดิมประเภทหนึ่งของไทยซึ่งต้องอาศัย “ยางรัก” เป็นวัตถุดิบปัจจัยสำคัญสำหรับประกอบการสร้างสรรค์งานแต่ละประเภท    ด้วยการตกแต่งในรูปลักษณ์และองค์ประกอบของงานแต่ละชนิดเป็นไปในลักษณะประณีตศิลป์  มัณฑนศิลป์และวิจิตรศิลป์  งานเครื่องรักดังกล่าวได้แก่ งานปิดทองทึบ งานปิดทองล่องชาด
 

งานปิดทองล่องกระจกงานปิดทองลายฉลุ งานปิดทองลารดน้ำ งานปิดทองเขียนสีลายกำมะลอ งานเครื่องเขิน งานประดับกระจก และงานประดับมุกแกมเบื้อ เป็นต้น ผลงานช่างดังกล่าวเป็นสิ่งที่แสดงออกถึงเอกลักษณ์ประจำชาติที่สร้างสรรค์ขึ้นมาด้วยความประณีตบรรจงภายใต้ขนบธรรมเนียมและประเพณีอันแฝงไว้ด้วยแนวคิดและบ่งบอกถึง
 

ภูมิปัญญาของคนไทยที่ได้รับการสั่งสมและสืบทอดกันลงมานานนับหลายร้อยปี   กล่าวได้ว่างานเครื่องรักของไทย ถือเป็นงานช่างฝีมือดั้งเดิมที่มีแบบแผน ขนบ จารีตซึ่งเป็นการแสดงออกของงานศิลปกรรมของชาติไทยอย่างดียิ่ง ประกอบกับยุคสังคมไทยในปัจจุบันเริ่มมีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคตามสมัย งานช่างฝีมือดั้งเดิมหลายแขนงเริ่มสูญหายไปขาดคนสืบทอด
 

นายช่างผู้มีความรู้ความชำนาญมีอายุมากขึ้น การสืบทอดองค์ความรู้ภูมิปัญญาลดน้อยลง จึงเป็นที่น่าเสียดายหากงานช่างแขนงนี้จะต้องเสี่ยงต่อการสูญหาย ดังนั้นโครงการเชิดชูครูศิลป์ของแผ่นดิน ประจำปี 2558 จึงได้ทำการยกย่องเชิดชูเกียรติงานสาขา “เครื่องรัก” ขึ้น เพื่อร่วมอนุรักษ์ สืบสาน และเก็บรวบรวมองค์ความรู้เพื่อให้เยาวชนคนรุ่นใหม่ได้เล็งเห็นและตระหนักถึงคุณค่าของงานช่างแขนงนี้ให้อยู่คู่สังคมไทยสืบไปตราบนานเท่านาน
ทั้งนี้คุณสมบัติเบื้องต้น ของครูศิลป์ของแผ่นดิน  ประกอบไปด้วย ข้อกำหนด 5  ข้อ ด้วยกัน ได้แก่  

1.เป็นผู้มีอายุไม่น้อยกว่า 50 ปี สัญชาติไทย และยังมีชีวิตอยู่  

2. เป็นผู้ที่ได้รับการยกย่องและได้รับการยอมรับว่ามีความสามารถ มีความเชี่ยวชาญและมีผลงานที่โดดเด่นในงานประเภทนั้น ๆ

3. เป็นผู้สืบทอดสร้างสรรค์และพัฒนางานในประเภทงานนั้นมาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน  

4. เป็นผู้อบรม สั่งสอน ถ่ายทอดความรู้ในประเภทงานนั้นๆ ให้เป็นประโยชน์แก่ผู้ที่สนใจ  

5. เป็นผู้ที่ไม่กระทำ และมีความประพฤติอันเสื่อมเสียในสังคม ชุมชน และวงการงานศิลปหัตถกรรม

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่  

คุณชนมน  วิริยะ

ประชาสัมพันธ์ โครงการเชิดชูครูศิลป์ของแผ่นดิน ประจำปี 2558

โทรศัพท์ : 094 -650-5665