"ชวน" กรีด!วัฒนธรรม"ขี้เกรงใจ" ต้นตอนายกฯติดคุก ไม่การันตีรธน.60ปราบโกง

นายชวน หลีกภัย อดีตประธานรัฐสภา ปาฐกถาพิเศษในหัวข้อ “ผู้ตรวจการแผ่นดิน ในฐานะกลไกสำหรับการส่งเสริมการบริหารที่เป็นธรรม ธรรมาภิบาลและหลักนิติธรรม” ระหว่างร่วมประชุมกลุ่มภูมิภาคเอเชีย ของสถาบันผู้ตรวจการแผ่นดินระหว่างประเทศประจำปี 2566 ระบุว่า ประเทศไทยมีปัญหาเรื่องเกี่ยวกับธรรมาภิบาลในทางปฏิบัติ จึงได้มีการบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ ตั้งแต่รัฐธรรมนูญปี 2550 หลังจากก่อนหน้านี้ มีปัญหาเรื่องการละเมิดสิทธิมนุษยชน

ส่วนรัฐธรรมนูญ ฉบับปี 2560 ที่เคยบอกว่าเป็นฉบับปราบโกง แต่ใช้มาจนถึงวันนี้ไม่กล้ารับรอง เพราะแนวโน้มโกงจะปราบรัฐธรรมนูญ และส่วนตนยังเห็นในแนวทางที่ว่า ประเทศรุ่งเรืองหากบ้านเมืองสุจริต เป็นหน้าที่ของผู้บริหารที่จะทำให้ประเทศรุ่งเรือง

นายชวนยังกล่าวว่า ประเทศไทยมีวัฒนธรรมเรื่องของความเกรงใจ จึงทำให้ผู้ที่ละเมิดหลักนิติธรรม ต้องเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมหรือ ติดคุก ไปหลายคน ตั้งแต่ระดับนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี นายตำรวจชั้นผู้ใหญ่ ไปจนถึงผู้บริหารและผู้จัดการธนาคาร เป็นตัวอย่างที่ชี้ให้เห็นว่า ประเทศไทยมีประสบการณ์ที่ต่างจากประเทศอื่น ทำให้ภาระผู้ตรวจงานแผ่นดินทำงานหนัก รัฐธรรมนูญบัญญัติไว้ชัดเจนว่า คุณสมบัติของผู้ตรวจการแผ่นดินคือ ต้องเป็นผู้มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ คือต้องเป็นคนดี แต่ส่วนตัวมองว่า กฎหมายที่ดีอย่างเดียวไม่เพียงพอ หรือคนดีอย่างเดียวไม่พอ มันต้องไปด้วยกัน และที่สำคัญต้องมีความซื่อสัตย์สุจริต

นายชวน ได้ย้ำหน้าที่ของผู้ตรวจการแผ่นดิน เกี่ยวข้องกับหลายฝ่าย จำเป็นต้องขอความร่วมมือและตรวจสอบ หลัก 3 ประการ ที่ระบุไว้ในรัฐธรรมนูญ เป็นสิ่งที่ผู้ตรวจการแผ่นดินจะนำมาเป็นกลไก เพื่อให้หน่วยงานรัฐปฏิบัติตามด้วยความชอบ และย้ำว่า ธรรมาภิบาลข้อที่ 5 เรื่องหลักความรับผิดชอบมีความสำคัญ และเห็นว่าที่ผ่านมาประเทศไทยมีปัญหา ในทางปฏิบัติให้กฎหมายไม่ศักดิ์สิทธิ์