นายวิษณุ เครืองาม รองนายกฯ กล่าวในงานสัมมนาสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน ถึงบทบาทของผู้ตรวจการแผ่นดินเชิงบูรณาการเพื่อเสริมสร้างธรรมาภิบาลของแผ่นดิน ตอนหนึ่ง ว่า บทบาทของผู้ตรวจการแผ่นดินตามรัฐธรรมนูญและพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.) ว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน มีหน้าที่สำคัญ คือ 1. ตรวจสอบกฎหมาย เพื่อไม่ให้มีบทบัญญัติใดสร้างภาระ, ความเดือดร้อนและความไม่เป็นธรรมกับประชาชน จากนั้นเสนอไปยังผู้รับผิดชอบที่แก้ไข, 2.แสวงหาข้อเท็จจริง เพื่อแก้ไขปัญหา ความเดือดร้อนของประชาชน ที่อาจมาจากการร้องเรียน หรือ พบเห็นการกระทำที่ของเจ้าหน้าที่รัฐ,ราชการใช้อำนาจที่ไม่เป็นไปตามกฎหมายกำหนด โดยให้อำนาจผู้ตรวจการแผ่นดินมีสิทธิแสวงหาและตรวจสอบข้อเท็จจริง ทั้งนี้ผู้ตรวจการแผ่นดินจำเป็นต้องมีความรู้ว่าการใช้อำนาจระดับไหนเรียกว่า พอดี หรือ กระทำเกินกว่ากฎหมายกำหนด, 3. ตรวจสอบรัฐ ตามหน้าที่ที่กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญ หมวดหน้าที่ของรัฐ
"การทำงานของผู้ตรวจการแผ่นดิน จำเป็นต้องใช้เครือข่ายและเทคโนโลยี โดยเฉพาะการบูรณาการจากหน่วยงานอื่นๆ เพื่อให้การทำงานตรวจการแผ่นดินประสบความสำเร็จ ทั้งนี้บทบาทของผู้ตรวจการแผ่นดินมีส่วนสำคัญ เพราะจะทำหน้าที่ตรวจสอบรัฐบาล โดยหลักการและกติกาที่เขียนไว้ คือ ประชาชนเลือก ส.ส. จากนั้น ส.ส.ต้องไปเลือกนายกฯ และนายกฯเลือกรัฐมนตรี โดยหลักการใครตั้งใคร ต้องคุมกันเอง แต่กรณีที่รัฐสภาเป็นกลุ่มก้อนเดียวกันรัฐบาลอาจไม่มีใครเป็นปากเป็นเสียงแทนประชาชน หรือหากจะคุมอาจทำได้บ้าง ไม่ร้อยเปอร์เซ็นต์ ดังนั้นจำเป็นต้องสร้างองค์กรเสริม หากรัฐสภาไม่ยอมตรวจสอบ"นายวิษณุ กล่าว.
