'ภูลมโล' ให้โลกนี้เป็นสีชมพู

นั่นเป็นความประทับใจที่มีเมื่อไปเที่ยวชมซากุระบานสะพรั่ง ณ ดินแดนอาทิตย์อุทัย ในคราวนั้นผมมั่นอกมั่นใจเหลือเกินว่าชาตินี้ทั้งชาติคงไม่ได้เห็นโลกเป็นสีชมพูได้เท่านั้นอีกแล้วแม้จะมีความรักก็ตาม

            จนกระทั่งเมื่อกลางเดือนมกราคมที่ผ่านมา ข่าวแว่วว่า ดอกนางพญาเสือโคร่ง ณ ภูลมโล จังหวัดเลย กำลังเริ่มผลิดอก แม้ได้ยินชื่อภูแห่งนี้มาสักระยะหนึ่ง แต่ไม่เคยได้สัมผัสหรือรู้จักมักคุ้นกัน มีเพียงเสียงลือเสียงเล่าอ้างว่าเมื่อใดที่ดอกนางพญาเสือโคร่งสะพรั่ง เมื่อนั้นภูลมโลจะงามไม่แพ้ดินแดนซากุระ

            ข่าวคราวเทศกาลท่องเที่ยวภูลมโลมาพร้อมกับโอกาสทอง (จริงๆ คือโอกาสชมพู) ที่องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท. พาไปชมผลงานจากการใช้องค์ความรู้ด้านการท่องเที่ยวโดยชุมชน พัฒนาชุมชนในพื้นที่พิเศษกระทั่งรายได้และดีกรีความสุขของชาวชุมชนโตขึ้นหลายเท่าตัว

            และที่มากมายไม่แพ้กันคือความสุขของนักท่องเที่ยวที่ได้มาชมดอกไม้งามและสถานที่ท่องเที่ยวใกล้เคียง

            ...

            ถึงแม้การชื่นชมดอกนางพญาเสือโคร่งจะต้องอาศัยแสงแดดสาดส่องเพื่อขับเน้นสีสันให้สดใส แต่อยากให้ลองฝืนใจตื่นตั้งแต่เช้ามืดแล้วมุ่งหน้าไปที่ยอดภูลมโล ก็ไม่อยากสปอยล์เท่าไรแต่ขอสักหน่อย ลองนึกภาพตามว่ามีไอเย็นๆ ปะทะใบหน้าตามมาด้วยดวงอาทิตย์ค่อยๆ โผล่พ้นเกลียวคลื่นของทะเลหมอก แสงที่หักเหไปตามร่องเมฆและหมอกเกิดเป็นแสงทไวไลท์แรกของวันใหม่

            หากย้อนกลับไปในปี พ.ศ.2511-2525 พื้นที่ภูลมโลนั้นเคยเป็นสมรภูมิรบระหว่างภาครัฐ และผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ (ผกค.) นอกจากจะเป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์สำคัญในการรวมพลและสรรพาวุธแล้ว ภูลมโลยังเป็นสนามบินสำหรับลำเลียงอาวุธยุทโธปกรณ์และเป็นสมรภูมิรบระหว่างฝ่ายคอมมิวนิสต์และรัฐบาลไทย ปัจจุบันจึงยังคงเหลือร่องรอยการสู้รบอยู่ ซึ่งสถานที่ประวัติศาสตร์สำคัญของการต่อสู้ในครั้งนั้นอีกหนึ่งสถานที่คือ อุทยานเทิดพระเกียรติ บ้านหมากแข้ง ซึ่งจะเล่าถึงในช่วงถัดๆ ไป

            ในปี พ.ศ.2527 ได้มีการประกาศให้พื้นที่ภูลมโลและพื้นที่ใกล้เคียงเป็นอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้าซึ่งครอบคลุมพื้นที่ราว 307 ตารางกิโลเมตร หรือ 191,875 ไร่ บนพื้นที่รอยต่อ 3 จังหวัดคือ อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย และอำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

            หลังจากประกาศดังกล่าว ทางอุทยานจึงได้เข้าขอพื้นที่คืนจากชาวม้งที่เข้าไปครอบครองพื้นที่ดังกล่าว โดยได้ทำข้อตกลงให้ชาวม้งปลูกพืชไร่ควบคู่กับต้นนางพญาเสือโคร่งเป็นระยะเวลา 3 ปีก่อนออกจากพื้นที่

            ภูลมโลอยู่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 1,600 เมตร ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า ช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมาภูลมโลได้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมในฐานะทุ่งนางพญาเสือโคร่งที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ ปัจจุบันมีจำนวนต้นนางพญาเสือโคร่งเกือบ 300,000 ต้น ครอบคลุมพื้นที่ราว 2,000 ไร่!

            ดื่มด่ำวิวดวงอาทิตย์ขึ้นและทะเลหมอกให้หนำใจก่อนที่จะเดินลงมาขึ้นรถนำเที่ยวของชาวบ้านที่จะพานักท่องเที่ยวไปสู่ดินแดนสีชมพู...

            จากยอดภูลมโลลงมาไม่ไกลจะถึง Pink Zone แรก จุดนี้อาจไม่ใช่จุดที่มีจำนวนต้นนางพญาเสือโคร่งมากที่สุด แต่สำหรับผมคิดว่าเป็นจุดที่ถ่ายภาพคนคู่กับต้นไม้ได้สวยที่สุด นั่นเพราะพื้นที่ค่อนข้างราบ เดินเข้าไปใกล้ชิดดอกนางพญาเสือโคร่งได้ง่าย และมีหลายต้นอยู่ในมุมที่จัดองค์ประกอบง่ายแถมยังงามอีกด้วย

            แต่ช่วงไหนหมอกหนาและมีน้ำค้างจัด พื้นดินชุ่มชื้นกับหญ้าชุ่มฉ่ำก็เรียกเจ้าถิ่นกระหายเลือดอย่าง ‘ทาก’ ให้ออกมาทักทายนักท่องเที่ยวเยอะน่าดู บางตัวไม่ใช่แค่ทักทาย แต่ยังฝากรอยดูดเลือดไว้เป็นที่ระลึก...จะได้ไม่ลืมกัน...จ๊วบๆ

            หากตัดเรื่องแวมไพร์น้อยออกไป หากตัดเสียงวี้ดว้ายของนักท่องเที่ยวสาวที่ได้เจอทากออกไป ดอกพญาเสือโคร่งที่อยู่ตรงหน้าทำให้ผมตกอยู่ภวังค์ได้เหมือนกันนะ แม้ไม่เรียงกันเป็นระเบียบอย่างซากุระที่สวนสาธารณะคิตาคามิ เท็นโซจิ จังหวัดอิวาเตะ หรือริมแม่น้ำฮิโนคิไนกาว่า จังหวัดอาคิตะ แต่กลีบดอกสีชมพูหวานบานเต็มต้น กระจายอย่างไม่เป็นระเบียบทว่าเป็นธรรมชาติ ก็ทำให้นึกถึงสวนสาธารณะฮานามิยาม่า จังหวัดฟุคุชิมะ เลยทีเดียว แต่ก็แค่นึกถึงไม่ใช่คิดถึง เพราะที่ภูลมโลก็สวยสู้ได้สบายๆ

            ขึ้นรถแล้วไปยังจุดต่อไป รายทางก็มีต้นนางพญาเสือโคร่งให้เห็นเรื่อยๆ แต่จะกระจุกตัวอยู่เป็น Pink Zone ใหญ่ๆ อย่างที่จุดต่อไปนี้คือจุดใหญ่ที่สุดในแง่ปริมาณ อาจต้องใช้เวลามากทีเดียวเพื่อเดินลั้นลาในทุ่งดอกนางพญาเสือโคร่ง

            ที่ว่าเยอะนั้นเยอะจริง แต่สภาพภูมิประเทศทุลักทุเลกว่าจุดแรกพอสมควร สายชิลที่ชอบแชะรูปชิดๆ หลายคนจึงขอแค่ดูห่างๆ อย่างห่วงๆ

            นอกจากการชมดอกนางพญาเสือโคร่งแบบถึงเนื้อถึงตัว บาง Zone จะได้เห็นทุ่งดอกนางพญาเสือโคร่งจากมุมสูง คล้ายทิวเขาถูกทาด้วยสีชมพูพาสเทลในช่วงที่ดอกบานสะพรั่งเต็มที่ และในช่วงที่ยังบานไม่ 100 เปอร์เซ็นต์จะแซมด้วยสีเขียวของใบไม้ก็สวยไปอีกแบบ

            ไม่ว่าจะชอบอิงแอบแนบชิดดอกไม้หรือหลงใหลวิวสีชมพูจากมุมสูง การท่องเที่ยวชมดอกนางพญาเสือโคร่งก็ยึดหลักเดียวกับการชมซากุระที่ญี่ปุ่น คือ “ดูแต่ตา มืออย่าต้อง ของจะเสีย” ถ่ายรูปได้ อยู่ใกล้ได้ แต่ห้ามจับ โน้มกิ่ง หรือเด็ดดอกไม้ เคยได้ยินไหม “เด็ดดอกไม้ สะเทือนถึงดวงดาว”

            แน่นอนว่าช่วงที่ดอกนางพญาเสือโคร่งแห่งภูลมโลบาน (ม.ค.-ก.พ.) ซึ่งจะร่วงโรยหลังจากบานเต็มที่ราว 2 สัปดาห์ ผู้คนจะแห่แหนมาที่นี่จนต้องยกให้ภูลมโลเป็นไฮไลท์ของการท่องเที่ยวจังหวัดเลย ทว่าบริเวณใกล้เคียงยังมีสถานที่ท่องเที่ยวซึ่งไม่ควรพลาดอีกหลายแห่ง เช่น เกษตรที่สูงหัวนา, พระธาตุศรีสองรัก, วัดเนรมิตวิปัสสนา, พิพิธภัณฑ์ผีตาโขน, พระใหญ่, อุทยานเทิดพระเกียรติบ้านหมากแข้ง, น้ำตกหมันแดง, รอยเท้าไดโนเสาร์ และพุทธอุทยานบ้านหมากแข้ง ที่มีพระเรียงตามเขา  จำนวน 1,250 รูป (โครงการของวัดป่าเย็นศรีระ) เพื่อความเป็นสิริมงคลของชุมชนบ้านหมากแข้ง

            เริ่มกันที่ อุทยานเทิดพระเกียรติ บ้านหมากแข้ง พื้นที่ประวัติศาสตร์ที่ต้องจารึกไว้เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 พระบรมราชินีนาถในพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 และพระบรมวงศานุวงศ์ ที่เคยเสด็จมาเป็นขวัญและกำลังใจให้แก่ทหารและชาวบ้านที่ร่วมต่อสู้กับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.) ซึ่งบริเวณนี้เป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญ เป็นสถานที่ตั้งค่ายสู้รบกับ พคท. มาช่วงระยะเวลาหนึ่ง

            อนุสรณ์สถานฯ มีสิ่งสำคัญให้เที่ยวชม 3 จุดหลัก คือ ประติมากรรมอนุสรณ์สถาน อาคารจัดแสดง และค่ายทหารเก่า นำเสนอเรื่องราวความสำคัญของสถานที่แห่งนี้ในฐานะเป็นสมรภูมิในอดีต เชื่อมโยงกับพระราชกรณียกิจของในหลวงรัชกาลที่ 9 พระราชินีในรัชกาลที่ 9 พระเจ้าอยู่หัวองค์ปัจจุบัน และพระราชวงศานุวงศ์ทุกพระองค์ที่เสด็จฯ มาที่นี่ ในอาคารจัดแสดงมีภาพพระเจ้าอยู่หัวองค์ปัจจุบันเมื่อครั้งดำรงพระอิสริยยศเป็นพระบรมโอรสาธิราชฯร่วมเสวยข้าวกับไพร่พล ภาพทรงวิ่งถือพระแสงปืนร่วมรบกับทหาร และภาพในพระอิริยาบถอื่นๆ ที่มาร่วมรบที่นี่ นับเป็นภาพที่หาชมได้ยากมาก

            ที่ต่อไปคือ ศูนย์ส่งเสริมเกษตรที่สูงด่านซ้ายจังหวัดเลย จัดตั้งตามนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์โดยกรมส่งเสริมการเกษตร เพื่อขยายผลและรองรับงานของมูลนิธิโครงการหลวง ซึ่งเป็นโครงการส่วนพระองค์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงนำร่องไว้ในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ โดยกรมป่าไม้ได้อนุมัติให้ใช้พื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ จำนวน 464 ไร่ 2 งาน เมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2535 ดำเนินการโดยสำนักงานเกษตรจังหวัดเลย ต่อมาปี พ.ศ.2545 ได้มีพระราชกฤษฎีกาโอนการบริหารและอำนาจหน้าที่ของส่วนราชการ ให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติ ปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ.2545 กรมส่งเสริมการเกษตรกำหนดให้ศูนย์ส่งเสริมการเกษตรที่สูงด่านซ้าย เป็นศูนย์การเกษตรที่สูงจังหวัดเลยบริหารราชการส่วนกลาง สังกัดสำนักส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรพื้นที่เฉพาะ กรมส่งเสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีหน้าที่รับผิดชอบพื้นที่ที่มีความสูง จากระดับน้ำทะเลปานกลางตั้งแต่ 500 เมตรขึ้นไป และพื้นที่ที่มีโครงการตามพระราชดำริ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและพื้นที่ใกล้เคียง เปิดทำการ จันทร์-ศุกร์ เวลา 8.30-16.30 น. โทร 0 4289 1409

            สำหรับนักท่องเที่ยวสายเขียวผู้หลงใหลธรรมชาติ ที่นี่มี น้ำตกหมันแดง ตั้งอยู่ที่ชุมชนบ้านหมันขาว (แต่น้ำตกชื่อหมันแดง) หมู่ที่ 4 ตำบลกกสะทอน ในเขตอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า จังหวัดพิษณุโลก (แต่เป็นเขตพื้นที่รับผิดชอบของจังหวัดเลย) ซึ่งน้ำตกหมันแดงมี 9 ชั้น แต่ละชั้นมีความสูงเฉลี่ย 7-12 เมตร แต่ละชั้นมีโขดหินที่สวยงามและแตกต่างกันไป

            สภาพแวดล้อม 2 ข้างทางเป็นป่าที่ยังสมบูรณ์ตลอดแนวน้ำตก ช่วงฤดูกาลท่องเที่ยวควรจะเป็นฤดูฝน ซึ่งอยู่ในช่วงเดือนพฤษภาคม - กันยายน เพราะเป็นช่วงที่มีปริมาณน้ำมากเหมาะแก่การเล่นน้ำและน้ำตกจะสวยงามที่สุด สภาพป่าทั่วไปเป็นป่าดิบชื้น มีพืชพรรณที่น่าศึกษาพร้อมทั้งสัตว์ป่าที่ยังคงออกมาหากินตามแนวน้ำตก

            อีกที่ที่น่าสนใจมากโดยเฉพาะคอประวัติศาสตร์ หรือเด็กๆ ที่สนใจเรื่องราวของสัตว์ดึกดำบรรพ์อย่างไดโนเสาร์ เพราะที่กกสะทอนก็มีรอยเท้าไดโนเสาร์!

            อยู่ไม่ไกลจากน้ำตก จุดนี้สภาพทั่วไปเป็นแก่งร่องน้ำ มีลักษณะเป็นลานหินกว้าง หากสังเกตดีๆ จะพบรอยเท้าไดโนเสาร์ ประมาณ 4-5 จุด การันตีว่าพื้นที่แห่งนี้มีเรื่องราวน่าค้นหาตั้งแต่อดีต ปัจจุบัน และอนาคต เพราะถึงตอนนี้ดอกนางพญาเสือโคร่งที่ภูลมโลคงเริ่มโรยรา เตรียมตัวให้ดีในรอบหน้า

          ...โลกสีชมพูรอคุณอยู่