ความคืบหน้า THACCA ‘หนังสือ’ หลังเปลี่ยนรัฐบาล ยังคงเดินหน้าต่อไป?
เมื่อมีรัฐบาลใหม่ งานผลักดันยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์แห่งชาติ หรือ THACCA ด้าน ‘หนังสือ’ จะเป็นอย่างไร ประธานอนุกรรมการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมด้านหนังสือ มีคำตอบ
KEY
POINTS
- คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมด้านหนังสือต้องพ้นจากตำแหน่งตามนายกรัฐมนตรี แต่โครงการที่ได้รับอนุมัติงบประมาณแล้วยังคงดำเนินต่อไป
- โครงการต่าง ๆ ที่อยู่ในกรอบงบประมาณปี 2567 และ 2568 จะยังคงเดินหน้าต่อ หากไม่มีการยกเลิกจากคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ ซึ่งมีโอกาสเกิดขึ้นน้อย
- ความต่อเนื่องของโครงการในระยะยาวขึ้นอยู่กับนโยบายรัฐบาลชุดใหม่ แต่มีแนวโน้มสูงที่จะได้รับการสานต่อ เนื่องจากสอดคล้องกับภารกิจของหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง
- กิจกรรมที่ THACCA มีส่วนร่วม ที่กำลังจะเกิดขึ้น คือ งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ 30
สำนักงานส่งเสริมวัฒนธรรมสร้างสรรค์ จัดตั้งขึ้นช่วงต้นปี พ.ศ. 2567 ในสมัยรัฐบาล เศรษฐา ทวีสิน ภายใต้การดูแลของสำนักงานขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติ และการสร้างความสามัคคีปรองดอง (สำนักงาน ป.ย.ป.)
มีการเปิดเว็บไซต์ สำนักงานส่งเสริมวัฒนธรรมสร้างสรรค์ ขึ้นในนาม THACCA (Thailand Creative Culture Agency) ในเดือนกุมภาพันธ์ และมีการทำประชาพิจารณ์วันที่ 1–30 เมษายน พ.ศ. 2567
ต่อมามีการเปลี่ยนรัฐบาล มีคณะกรรมการ ยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์แห่งชาติ (ชุดที่ 2) แต่งตั้งขึ้นใหม่ในรัฐบาล แพทองธาร ชินวัตร ได้นำร่างพระราชบัญญัตินี้กลับมาพิจารณาวันที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2567 รอเสนอให้คณะรัฐมนตรีและคณะกรรมการกฤษฎีกาพิจารณา ก่อนส่งต่อไปยังสภาผู้แทนราษฎรไทย ชุดที่ 26 และวุฒิสภาไทย ชุดที่ 13 ต่อไป คาดว่าจะบังคับใช้ได้ในช่วงปลายปี พ.ศ. 2568
วันที่ 29 สิงหาคม พ.ศ. 2568 นายกรัฐมนตรีแพทองธารถูกถอดถอนออกจากตำแหน่ง การผลักดันพระราชบัญญัติส่งเสริมวัฒนธรรมสร้างสรรค์ พ.ศ. ... เพื่อจัดตั้งสำนักงานส่งเสริมวัฒนธรรมสร้างสรรค์ จะดำเนินการผ่านสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของพรรคเพื่อไทยแทน
ในบทเฉพาะกาลของร่างพระราชบัญญัตินี้กำหนดไว้ว่า หลังจากพระราชบัญญัตินี้บังคับใช้ คณะกรรมการยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์แห่งชาติ จะทำหน้าที่เป็นคณะกรรมการนโยบายส่งเสริมวัฒนธรรมสร้างสรรค์แห่งชาติไปพลางก่อน จนกว่าจะมีการแต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิภายในไม่เกิน 180 วัน จึงจะถือว่าคณะกรรมการถูกยุบเลิกและแปรสภาพโดยสมบูรณ์
สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) จะถูกยุบเลิกและแปรสภาพเป็นสำนักงานส่งเสริมวัฒนธรรมสร้างสรรค์ทันที รวมถึงรับโอนภารกิจการขับเคลื่อนซอฟต์พาวเวอร์จากสำนักงาน ป.ย.ป. มาดำเนินงานเองอย่างเต็มรูปแบบ
แต่ให้คณะกรรมการสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ทำหน้าที่คณะกรรมการบริหารสำนักงานส่งเสริมวัฒนธรรมสร้างสรรค์ไปพลางก่อน จนกว่าจะมีการแต่งตั้งกรรมการบริหารภายในไม่เกิน 180 วัน
ให้ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) ทำหน้าที่ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมวัฒนธรรมสร้างสรรค์ไปพลางก่อน
Cr. Kanok Shokjaratkul
- THACCA ด้าน หนังสือ จากนี้ไป
ธีรภัทร เจริญสุข ประธานอนุกรรมการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมด้านหนังสือ ให้สัมภาษณ์กับกรุงเทพธุรกิจ ถึงความคืบหน้าของ THACCA ด้าน หนังสือ ต่อไปจากนี้ เมื่อวันที่ 23 กันยายน 2568 ว่า
"คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมหนังสือ อยู่ภายใต้คณะกรรมการพัฒนาซอฟต์พาวเวอร์แห่งชาติ ได้รับการแต่งตั้งขึ้นตามคำสั่งของนายกรัฐมนตรีโดยอาศัยอำนาจตาม พ.ร.บ. บริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2543
เมื่อนายกรัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่งไป คณะอนุกรรมการฯ ก็ต้องพ้นจากตำแหน่งตามไปด้วย
อย่างไรก็ตาม โครงการที่ดำเนินงานตามกรอบงบประมาณปี 2567 และ 2568 ซึ่งได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภาไปแล้ว จะยังคงดำเนินต่อไป หากไม่มีการยกเลิกหรือทบทวนเป็นพิเศษจากคณะรัฐมนตรีชุดใหม่
Cr. Kanok Shokjaratkul
ซึ่งโดยปกติแล้วจะไม่เกิดขึ้น ดังนั้น โครงการต่าง ๆ ภายใต้กรอบการทำงานในปี 2569 ก็จะยังคงดำเนินต่อไปเช่นกัน
ส่วนความต่อเนื่องในปีงบประมาณ 2570 คงต้องรอดูแนวนโยบายของรัฐบาลชุดใหม่
แต่จากการหารือกับหน่วยงานราชการต่าง ๆ ที่ให้การสนับสนุน พบว่าหลายโครงการเป็นโครงการที่มีประโยชน์และสอดคล้องกับภารกิจของหน่วยงานอยู่แล้ว จึงมีแนวโน้มสูงที่จะได้รับการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง
และอาจมีความคืบหน้าเพิ่มเติมภายใต้รัฐมนตรีท่านใหม่ ๆ ทั้งในกระทรวงวัฒนธรรมและกระทรวงพาณิชย์ ซึ่งเราทำงานร่วมกับหน่วยงานอย่างกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ, กรมส่งเสริมวัฒนธรรม และสำนักงานศิลปะวัฒนธรรมร่วมสมัยอยู่แล้ว และเชื่อว่าจะได้รับการสานต่อที่ดี"
Cr. Kanok Shokjaratkul
- การทำงานล่าสุด ที่กำลังจะเกิดขึ้น
"งานที่กำลังจะมาถึงคือ งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ 30 ซึ่งเป็นงานที่อยู่ในกรอบงบประมาณที่ได้รับการสนับสนุนอยู่แล้ว ในงานครั้งนี้ สมาคมผู้จัดพิมพ์ฯ ได้ร่วมมือกับกรมส่งเสริมวัฒนธรรมจัดกิจกรรมที่น่าสนใจมากมาย
ไม่ว่าจะเป็นการส่งเสริมการอ่านสำหรับคนตาบอด, โครงการประกวดปกสวย (100 ABCD), การสัมมนาเชิงวิชาการ, การจัดพื้นที่ให้นักเขียนได้พบปะกับนักอ่านอย่างเป็นอิสระ, การประกวดโต้วาที, การแข่งขันเล่านิทาน และกิจกรรมเกี่ยวกับหนังสือเด็กอีกมากมาย
หรือแม้กระทั่งกิจกรรมของ เจ้าขุนทอง ก็ได้รับการสนับสนุนจากกรมส่งเสริมวัฒนธรรมในครั้งนี้ด้วย"
Cr. Kanok Shokjaratkul
มีข้อสังเกตว่า งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ไม่มีงานเกี่ยวกับการซื้อขายลิขสิทธิ์ เนื่องจาก....
"การซื้อขายลิขสิทธิ์ จะเป็นกิจกรรมหลักของ งานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ซึ่งจัดในช่วงต้นปี (มีนาคม-เมษายน) เนื่องจากเป็นงานระดับนานาชาติ ที่เน้นการขายลิขสิทธิ์หนังสือไทยไปต่างประเทศ
ส่วน งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ในเดือนตุลาคม จะมุ่งเน้นส่งเสริมการอ่านในกลุ่มเยาวชนและคนไทยโดยทั่วไป การมีกรอบการทำงานที่ชัดเจนนี้ ทำให้กรมส่งเสริมวัฒนธรรมเล็งเห็นความสำคัญและให้การสนับสนุนงาน
Cr. Kanok Shokjaratkul
ขอเชิญชวนทุกท่านมา งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ 30 วันที่ 9-19 ตุลาคม ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ เป็นโอกาสดีที่เราจะได้พบกับนักเขียน นักอ่าน และดื่มด่ำกับสังคมแห่งการอ่าน
พร้อมพบกับกิจกรรมใหม่ ๆ ที่ได้รับการสนับสนุนจากทั้งกรมส่งเสริมวัฒนธรรม, สำนักงานศิลปะวัฒนธรรมร่วมสมัย และหน่วยงานราชการอีกหลายแห่ง
ถึงแม้ว่าในอนาคตจะไม่มีคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมหนังสือแล้ว แต่ภารกิจเพื่อส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ของคนไทยจะยังไม่สิ้นสุดลงอย่างแน่นอน"
