Digital Transformation จะเปลี่ยนหรือยอมล้าหลัง?

ถึงขั้นบริษัทที่ปรึกษาชั้นนำหลายแห่งเริ่มให้บริการให้คำปรึกษา และกลายเป็นอีกหนึ่งผลิตภัณฑ์ที่บริษัทเหล่านั้นขายให้กับองค์กรธุรกิจต่างๆ โดยส่วนตัวแล้ว Digital Transformation ไม่ใช่เรื่องใหม่หรือเรื่องที่ซับซ้อนพราะมันคือการที่องค์กรจะต้องปรับตัวและเปลี่ยนแปลงโดยการนำเทคโนโลยีดิจิตอลสมัยใหม่มาใช้ในการปรับปรุงให้ผลการดำเนินงานดีขึ้น

ถ้าเขียนให้ง่ายๆ Digital Transformation ก็คือการเปลี่ยนแปลงองค์กรนั้นๆ เพียงแต่เป็นการเปลี่ยนแปลงโดยนำดิจิตอลมาปรับใช้เพื่อให้องค์กรดีขึ้นคำถามคือจะไม่เปลี่ยนได้ไหม? คำตอบก็คือขึ้นอยู่กับว่าท่านอยู่ในอุตสาหกรรมหรือธุรกิจใดครับ เนื่องจาก Digital Transformation เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของโลกเทคโนโลยีและพฤติกรรมของผู้บริโภคทำให้องค์กรไม่สามารถทำงานแบบเดิมได้ แต่ถ้าอุตสาหกรรมในองค์กรท่านอยู่ ยังไม่ได้รับผลกระทบมากนัก การเปลี่ยนแปลงอาจจะยังไม่จำเป็นต้องเกิดขึ้นโดยเร็วก็ได้

คำถามก็คือแล้วอุตสหกรรมไหนที่บริษัทในอุตสาหกรรมที่ควรจะเข้าสู่โหมด Digital Transformation บ้าง ผมก็ไปสำรวจดูทั้งจากข่าวสารและงานวิจัยต่างๆก็พบว่ามีอยู่ 5-6 อุตสาหกรรมที่ได้รับผลกระทบแบบเต็มๆ และต้องเข้าสู่โหมด Digital Transformation อย่างเร็วและแรง เริ่มจากอุตสาหกรรมเทคโนโลยีและสื่อสารโทรคมนาคม (จริงๆ แล้วถือเป็นอุตสาหกรรมตั้งต้นที่นำไปสู่ภาวะ digitalization) อุตสาหกรรมสื่อที่ตัวอย่างชัดเจนสุดคือรูปแบบและช่องทางการโฆษณาที่ต้องเปลี่ยนแปลงไปเนื่องจากคนบริโภคสื่อในรูปแบบเดิม (โทรทัศน์หนังสือพิมพ์วารสาร) น้อยลง อุตสาหกรรมค้าปลีกที่ปัจจุบันเรื่องของการ e-commerce กลายเป็นเรื่องปกติในชีวิตพวกเราอุตสาหกรรมการเงินการธนาคารที่จะเห็นได้จากกระแส FinTech ที่มาแรงมากในปัจจุบันและอุตสาหกรรมการศึกษาที่ถึงแม้ในไทยจะยังไม่เห็นชัดเจนนัก แต่ในฐานะคนที่อยู่ในวงการศึกษาจะเห็นตัวอย่างการเปลี่ยนแปลงจากต่างประเทศที่จะทำให้รูปแบบการเรียนรู้แบบเดิมจะต้องปรับตัวไป

ใช่ว่าอุตสาหกรรมอื่นจะรอดพ้นจาก Digital Transformation นะครับเพียงแค่อาจจะได้รับผลที่รุนแรงน้อยกว่าหกอุตสาหกรรมข้างต้น

คำถามที่ผมเคยได้รับคือไม่เปลี่ยนได้ไหม? ทำงานกันแบบเดิมมาเป็นสิบๆ ปี ทำไมต้องเปลี่ยน? สาเหตุที่ต้องเปลี่ยนก็มาจากสามสาเหตุหลักคือพฤติกรรมของผู้บริโภคเปลี่ยนไป ลองสังเกตว่าเดี๋ยวนี้ผู้บริโภคจำนวนมากมีภาวะ showrooming มากทุกขณะ คือเข้าไปดูสินค้าตามร้านต่างๆ แต่ไม่ซื้อกลับไปซื้อผ่านทางออนไลน์ ดังนั้นร้านค้าปลีกต่างๆ จึงเป็นเพียงแค่ showroom สำหรับร้านค้าออนไลน์เท่านั้น นอกจากนี้ต้องอย่าลืมคู่แข่ง ถ้าคู่แข่งเปลี่ยนแล้วเราไม่เปลี่ยนจะเกิดอะไรขึ้น? ถ้าคู่แข่งมีแอพให้ลูกค้าเข้าไปสั่งซื้อสินค้าหรืออาหารล่วงหน้าแล้วเมื่อไปถึงร้านก็ได้รับของหรืออาหารมาวางต่อหน้าเลย โดยที่เราไม่มีในระยะยาวแล้วจะเกิดอะไรขึ้น? สุดท้ายคือเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่ออกมาตลอดเวลากลายเป็นเครื่องมือสำหรับองค์กรธุรกิจในการสร้างความแตกต่างได้ก่อนคู่แข่งโดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าเริ่มใช้ก่อนคู่แข่งขัน

ลองดูนะครับว่าถ้าสาเหตุจากพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป การขยับตัวของคู่แข่งขันและเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่ก่อให้เกิดความแตกต่างยังไม่พอจะทำให้ท่านจะต้องเปลี่ยนแปลงตาม Digital Transformation แล้วแสดงว่าท่านมั่นคงเป็นภูผาจริงๆ

แล้วถ้าอย่างนั้นองค์กรจะต้องเปลี่ยนแปลงอะไรบ้าง? หลักๆ การเปลี่ยนแปลงเพื่อรองรับต่อกระแสดิจิตอลที่เกิดขึ้นก็หนีไม่พ้นอยู่สามด้านครับนั้นคือการเปลี่ยนรูปแบบของธุรกิจ การเปลี่ยนประสบการณ์ที่ลูกค้าได้รับและการเปลี่ยนในกระบวนการทำงานภายใน คำถามสำคัญก็คือในองค์กรของท่านจะสามารถนำเรื่องของดิจิตอลเทคโนโลยีมาใช้ในการเปลี่ยนแปลงในทั้งสามด้านข้างต้นได้อย่างไร?

ตอนนี้หลายๆ องค์กรในประเทศไทยตื่นตัวและให้ความสำคัญกับ Digital Transformation เป็นอย่างมากครับ ซึ่งถ้าเราเปลี่ยนแปลงช้ากว่าสภาวะแวดล้อมภายนอกและคู่แข่งสุดท้ายเราจะไม่ทันคนอื่นเขานะครับ