ตุรกีมีปัญหาอะไร ทำไมค่าเงินร่วงไปมากกว่า -40% แล้วปีนี้

ตุรกีมีปัญหาอะไร ทำไมค่าเงินร่วงไปมากกว่า -40% แล้วปีนี้

สัปดาห์ที่ผ่านมาค่าเงินลีราของตุรกีทรุดหนักมากกว่า -20% ในสัปดาห์เดียว

และถ้านับตั้งแต่ต้นปี ค่าเงินลีราของตุรกี อ่อนค่าเมื่อเทียบกับดอลล่าร์สหรัฐฯไปแล้ว -40.9% ถือเป็นสกุลเงินอ่อนค่ารุนแรงที่สุดอันดับสามของปีนี้ รองจากค่าเงินโบลิเวอร์ของเวเนซูเอลา และ ซูดานิสของซูดาน

ปัจจัยที่กดดันค่าเงินลีราเมื่อคืนวันศุกร์ก็คือ การที่ปธน.โดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐฯ ทวีตข้อความ ระบุว่า เขามีคำสั่งให้ปรับขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าเหล็กกล้าและอลูมิเนียมจากตุรกีเพิ่มอีก โดยภาษีอลูมิเนียมจะอยู่ที่ 20% และ 50% สำหรับสินค้าเหล็กกล้าของตุรกี ซึ่งการที่สหรัฐฯเคลื่อนไหวเช่นนี้ ก็มาจากความขัดแย้งในหลายประเด็นในช่วงที่ผ่านมา

จุดเริ่มต้นของความขัดแย้งรอบนี้ระหว่างตุรกี และสหรัฐฯ น่าจะมาจากการที่รองประธานาธิบดีไมค์ เพนซ์ และนายไมเคิล ปอมเปโอ รมว.กระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐ เคลื่อนไหวและเจรจากับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของตุรกี และได้รับข้อมูลจากหน่วยข่าวกรองจนมีความมั่นใจว่าตุรกีจะปล่อยตัวบาทหลวงบรันสันเมื่อเดือนก.ค.ที่ผ่านมา

บาทหลวงเพียงท่านเดียว ทำให้ความสัมพันธ์อันเระหว่างสหรัฐฯและตุรกีที่มีมายาวนาน สั่นคลอนได้ถึงเพียงนี้เชียวหรือ เราคงต้องย้อนไปทำความเข้าใจกันซักเล็กน้อยครับ

บาทหลวงแอนดรูว์ บรันสัน เป็นบาทหลวงของคริสตศาสนา ในนิกายอีแวนเจลิคัล (evangelical) กิ่งนิกายหนึ่งของโปรเตสแตนท์ ซึ่งมีผู้นับถือจำนวนมากในสหรัฐฯ

มากขนาดไหน? มีการสำรวจในปี 2014 โดย Pew Research Center ว่า มีชาวอเมริกันในวัยทำงานนับถือคริส นิกายอีแวนเจลิคัล ถึง 62 ล้านคน ถือเป็นนิกายที่มีชาวอเมริกันนับถือมากที่สุด โดยมีสัดส่วนมากถึง 25% เมื่อเทียบกับจำนวนประชากรในวัยทำงานทั้งหมด และถือเป็นฐานเสียงสำคัญของพรรครีพลับบริกัน

ยกตัวอย่างย้อนกลับไปเมื่อเดือนก.ค. ปี 2017 ปธน.ทรัมป์ได้ประกาศว่า ผู้ที่ผ่านการผ่าตัดแปลงเพศมาแล้ว จะไม่สามารถรับราชการในกองทัพได้ในทุกตำแหน่ง โดยอ้างว่า ได้มีการปรึกษากับผู้เชี่ยวชาญด้านการทหารแล้ว ประเด็นคือ ค่ารักษาพยาบาลสูง และความยุ่งยากที่จะตามมา

ทั้งนี้ องค์กรอิสระ แรนด์ คอร์ปอเรชั่น คาดการณ์ว่า การเปิดรับบุคคลข้ามเพศเข้าทำงานในกองทัพ อาจทำให้ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพสูงขึ้นจริง แต่ก็น่าจะสูงขึ้นเพียง 0.13% หรือประมาณ 8.4 ล้านดอลลาร์สหรัฐถามว่าเยอะไหม เมื่ออ้างอิงจากบทวิเคราะห์ของมิลิทารี ไทมส์ พบว่า กระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ ใช้งบประมาณมากกว่านี้ถึง 5 เท่า เพื่อจ่ายยาไวอากราเพียงอย่างเดียว

แต่ทำไมปธน.ทรัมป์ต้องประกาศนโยบายห้ามผู้ที่ผ่านการผ่าตัดแปลงเพศเข้ารับราชการ? สาเหตุส่วนหนึ่งที่นักวิเคราะห์ทางการเมืองวิเคราะห์กัน ก็เพื่อให้ได้ฐานเสียงจากกลุ่มอนุรักษ์นิบม และกลุ่มที่เคร่งศาสนากลับมา และนี่คือตัวอย่างหนึ่งนะครับ

ดังนั้น การเคลื่อนไหวเพื่อปลดปล่อยบาทหลวง บรันสัน จึงถือว่ามีความสำคัญต่อการเรียกคะแนนเสียงก่อนการเลือกตั้ง Midterm Election จะเกิดขึ้นในเดือนพ.ย.ที่จะถึงอย่างหลีกเหลี่ยงไม่ได้

แต่เมื่อความพยายามปล่อยตัวบาทหลวง บรันสัน ไม่เป็นไปตามแผนการ ทำเนียบขาวจึงเพิ่มแรงกดดันอย่างหนักในเรื่องนี้ เริ่มจากกระทรวงการคลังสหรัฐออกแถลงการณ์เมื่อวันที่ 2 ส.ค. ที่ผ่านมา ขึ้นบัญชีดำเจ้าหน้าที่ระดับสูง 2 คนในคณะรัฐมนตรีตุรกี คือ นายอับดุลฮามิต กุล รมว.กระทรวงยุติธรรม และนายสุไลมาน ซอยลู รมว.กระทรวงมหาดไทย ฐานละเมิดสิทธิมนุษยชน ด้วยการยังคงกักขังหน่วงเหนี่ยว และดำเนินคดีกับบาทหลวงแอนดรูว์ บรันสัน ชาวอเมริกัน ในข้อหาเกี่ยวข้องกับกิจกรรมก่อการร้าย ซึ่งสหรัฐฯตรวจสอบพบว่า ไม่เป็นความจริง

หลังจากนั้นประธานาธิบดีตุรกี ก็ตอบโต้โดยสั่งอายัดทรัพย์เจ้าหน้าที่ระดับสูง 2 คนในรัฐบาลวอชิงตัน ในวันที่ 5 ส.ค. หลังจากขึ้นบัญชีดำเจ้าหน้าที่ในคณะรัฐมนตรีตุรกี 3 วัน

ซึ่งการที่ปธน.ทรัมป์ มีคำสั่งให้ปรับขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าเหล็กกล้าและอลูมิเนียมจากตุรกี ก็ถือเป็นการตอบโต้ล่าสุด เพื่อเรียกให้เกิดการเจรจาและยอมอ่อนข้อจากทางตุรกี ซึ่งกำลังประสบปัญหาเศรษฐกิจจากการที่อัตราเงินเฟ้อปรับตัวสูงขึ้น ปัญหาการขาดดุลบัญชีเดินสะพัด ขาดดุลการคลังจากการที่รัฐบาลจำเป็นต้องใช้เงินจำนวนมากกระตุ้นเศรษฐกิจ

ผลกระทบเกมส์การต่อรอง ณ ตอนนี้ กระทบกับค่าเงินลีราของตุรกีอย่างรุนแรง และเริ่มขยายวงมากขึ้น โดยล่าสุด ธนาคารกลางยุโรป ได้ออกมาแสดงความกังวลเกี่ยวกับการอ่อนค่าเงินของค่าเงินลีรา ว่าอาจส่งผลต่อธนาคารในยุโรป โดยระบุถึงธนาคารขนาดใหญ่ใน 3 ประเทศด้วยกัน คือ ธนาคาร BBVA ของสเปน, ธนาคาร UniCredit ของอิตาลี และธนาคาร BNP Paribas ของฝรั่งเศส กดดันให้ตลาดหุ้นยุโรปปรับตัวลบในคืนวันศุกร์เฉลี่ยอยู่ที่ 1.5-2.0% และดัชนี Dollar Index ทะลุยืนเหนือ 96 จุด ได้เป็นครั้งแรกนับตั้งแต่เดือนก.ค.ปี 2017 ทีเดียว