ทักษะที่เครื่องจักรและหุ่นยนต์ไม่มี

อีกทั้งความชาญฉลาดของเครื่องจักรก็มีแต่จะเป็นไปในทางที่เพิิ่มขึ้น ใครเป็นผู้บริหารในวันนี้ ถ้าไม่รู้เรื่องเอไอ ไม่รู้จักDeep Learning ไม่รู้จักMachine Learning ดูท่าทางว่าต้องพิจารณาว่าตนเองกลายเป็นผู้บริหารแผนโบราณไปแล้วหรือไม่ ผู้บริหารวันนี้ต้องรู้จักใช้Machine Learningมาช่วยจัดบริการอำนวยความสะดวกต่าง ๆนานาให้กับลูกค้าที่มาใช้ผลิตภัณฑ์ หรือบริการที่นำเสนอ คำถามคือแล้วจะเหลืออะไรบ้างให้คนทำ โดยเฉพาะคนในบ้านเมืองที่เคยทำงานที่วันนี้หุ่นยนต์ทำแทนได้ เคยทำงานที่วันนี้เอไอฉลาดพอจะมาทำแทนได้

 

เครื่องจักร และหุ่นยนต์ไม่ว่าจะฉลาดขึ้นมากอีกแค่ไหน ก็จะมีอีกหลายอย่างในความเป็นมนุษย์ที่ไม่มีวันที่เครื่องจักรและหุ่นยนต์จะทำได้ ไม่ว่าวันนี้ หรือวันหน้าในอีกสามสิบสี่สิบปี ดังนั้นเมื่องานหลายอย่างถูกทำแทนโดยเครื่องจักร และหุ่นยนต์ ก็จะมีงานใหม่ ๆเกิดขึ้นจาก ทักษะหลายอย่างที่มนุษย์มีอยู่ บางคนเลยบอกว่าวันนี้การศึกษาต้องเตรียมคนสำหรับการงานที่ไม่รู้จักในวันนี้ โดยให้ความสำคัญกับทักษะที่มาจากความเป็นมนุษย์ แล้วปล่อยวางการฝึกฝนคนให้ไปเป็นส่วนหนึ่งของปัจจัยการผลิต เหมือนที่เคยกันมาก่อนหน้านี้ ซึ่งไม่ว่าจะทุ่มเทฝึกฝนให้เกิดความคล่องแคล่วกับเทคนิคการผลิตที่ทันสมัยมากเพียงใด วันหนึ่งก็จะถูกเครื่องจักรแทนที่จนได้ 

 

ทักษะที่มาจากความเป็นมนุษย์ที่เป็นพื้นฐานที่สุด คือความใฝ่รู้ เราเติบโตรู้เรื่องต่าง ๆได้จนถึงทุกวันนี้ เพราะความใฝ่รู้ ที่เรารู้ภาษาได้วันนี้ก็เพราะความใฝ่รู้ตั้งแต่ตอนที่เป็นทารก หากตัดความใฝ่รู้ออกจากทารก เด็กคนนั้นจะไม่มีโอกาสได้เป็นผู้ใหญ่ เพราะปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมล้อมตัวไม่ได้ เรียนรู้อะไรไม่ได้สักอย่าง อย่าลืมว่าที่มนุษย์คงอยู่ได้ตราบเท่าทุกวันนี้ ทั้ง ๆที่ไม่ได้แข็งแรงมากกว่าไดโนเสาร์ หรือสิ่งมีชีวิตที่สูญพันธ์ไป ก็เพราะมนุษย์ใฝ่รู้ และปรับตัวตามความรู้ที่ได้มานั้น ใฝ่รู้จึงปรับตัวได้ ไม่ใฝ่รู้ก็ไม่รู้ว่่าอะไรต้องปรับ และปรับเมื่อใด ความใฝ่รู้จึงมาพร้อมกับความเป็นมนุษย์ 

 

แต่จะด้วยความผิดพลาดอะไรสักอย่างหนึ่งที่ทำให้ความใฝ่รู้ถูกจำกัดไม่ให้เติบโต หลังจากเด็กเข้าสู่ระบบโรงเรียน และหลังจากผู้ใหญ่ก้าวสู่การงานส่วนใหญ่ เพลงวันเด็กยังบอกให้เชื่อพ่อแม่ครูบาอาจารย์ และศึกษาให้เชี่ยวชาญ แต่ไม่บอกให้ใส่ใจใฝ่รู้ ถ้าไม่อยากทำตัวเป็นหุ่นยนต์ที่มีชีวิต ขอให้ฟื้นฟูความใฝ่รู้ที่จางหายไปจากการศึกษา และการทำงานให้กลับคืนมา และความใฝ่รู้นี่แหละที่จะช่วยสร้างการงานใหม่ ๆขึ้นมาทดแทนการงานดั่งเดิมหลายอย่างที่เครื่องจักรรับหน้าที่ไปหมดแล้ว

 

เมื่อใฝ่รู้แล้ว ความคิดสร้างสรรค์ และความกล้าที่จะริเริ่มจะเป็นอีกสองทักษะที่ตามมา ซึ่งเป็นสองทักษะที่จำเป็นสำหรับการงานที่เรายังไม่รู้จักในวันนี้ มองรอบตัวแล้วใฝ่รู้ว่าอะไรบ้างที่น่าจะปรับปรุงเปลี่ยนแปลงได้ และจะปรับเปลี่ยนไปอย่างใด ก็สุดแต่จะคิดสร้างสรรค์ขึ้นมาได้ คิดได้นึดได้ แล้วอยู่เฉย ๆ การเปลี่ยนแปลงก็ไม่เกิดขึ้น คิดได้แล้วต้องกล้าที่จะริเริ่ม ซึ่งคนไหนก็กล้า หรือไม่กล้านั้นขึ้นกับประสบการณ์ที่พบเจอมา ถ้าใครเริ่มคิดเริ่มทำอะไรที่แปลกแตกต่างไปจากเดิม แล้วไม่โดนเล่นงาน คนนั้นก็กล้าคิดกล้าเริ่ม แต่ถ้าคิดต่างทำต่างเมื่อใด เจอเรื่องแย่ ๆเมื่อนั้น ความกล้าที่จะริเริ่มย่อมไม่มี เครื่องจักรทำตามที่สั่งไว้ได้ แต่เครื่องจักรริเริ่มอะไรที่ไม่เคยสั่งไว้ไม่ได้การงานใหม่จากความเป็นมนุษย์จะเกิดขึ้นได้ ต้องมาจากความคิดสร้างสรรค์ และความกล้าที่จะริเริ่ม คำถามคือวันนี้ท่านสร้างทักษะทั้งสองนี้ให้กับลูกหลาน หรือท่านกำลังทำลายทักษะทั้งสองนี้ที่มีอยู่ในตัวลูกหลาน

 

ว่ากันว่าElon Muskคนดังในวงการเทคโนโลยีหลายวงการในวันนี้ ประสบความสำเร็จในหลายเรื่องหลายวงการได้ เพราะเป็นคนที่อ่านหนังสือมากกว่าคนทั่วไปหกเท่า และใส่ใจที่จะเป็นพหูสูตรในหลายเรื่อง ตั้งแต่ภาษา วรรณกรรม ไปจนกระทั่งตำราคณิตศาสตร์ชั้นสูง ถ้าอยากเก่งกว่าเครื่องจักร ต้องใส่ใจใฝ่หาความรู้ให้หลากหลาย ความเป็นพหูสูตรรอบรู้ในหลากหลายวงการนี่แหละที่จะแยกแยะได้ว่าใครเป็นคน ใครเป็นเครื่องจักร