หยั่งรู้ดิจิทัลศาสตร์แห่งความอยู่รอด (6)

โดยนักธุรกิจหน้าใหม่ที่รู้จักใช้นวัตกรรมดิจิทัลในการขับเคลื่อนธุรกิจและผู้คน หรือการเกิดขึ้นของอีโคซิสเต็ม (Ecosystem) ใหม่ที่เปลี่ยนอุตสาหกรรมอย่างสิ้นเชิง อาทิ ไอโฟนและไอทูนส์สโตร์ ของแอ๊ปเปิ้ลที่เปลี่ยนอุตสาหกรรมดนตรี เกมส์ ภาพยนตร์ สิ่งพิมพ์ การศึกษา และการชำระเงิน หรือระบบอีคอมเมริซ์ของอาลีบาบาและแอทไฟแนนซ์เชียล (Ant Financial) ที่ล้อมการใช้ชีวิตและการเงินของชาวจีนกว่าครึ่งประเทศและกำลังขยายตัวทั่วโลกอย่างไม่หยุดยั้ง

            รวมถึง Tesla กับนวัตกรรมด้านพลังงานและการขนส่งของอีลาน มัสค์ (Elan Musk) ที่เปลี่ยนแนวคิดของการเดินทาง การใช้ชีวิตและการอยู่อาศัยแบบรักษ์โลกซึ่งท้าทายวงการพลังงานและอุตสาหกรรมรถยนต์ในขณะนี้  p

 

ฟินเทคโอกาสที่สร้างได้

            การชำระเงิน การให้บริการและการทำธุรกรรมทางการเงิน ตลอดจนความสะดวกรวดเร็วและปลอดภัยในการประกอบธุรกรรมทางการเงินเป็นหัวใจสำคัญในการดำเนินธุรกิจในปัจจุบัน จนทำให้นวัตกรรมการเงินอย่างฟินเทค (Fintech) ได้รับความสนใจอย่างมาก ทั้งจากธุรกิจห้างร้าน สถาบันการเงินและการจัดการทรัพย์สิน  และกลุ่มประกัน

            โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากผู้บริโภคและร้านค้าที่ต้องการลดความยุ่งยากในการทำธุรกรรม การชำระเงิน การบริหารสินทรัพย์ การขอกู้เงินและขอบริการต่างๆ ก่อให้เกิด Disruption จากโมเดลธุรกิจหรือนวัตกรรมการเงินใหม่ๆ จนผู้เล่นหน้าใหม่สามารถรุกเข้าสู่ตลาดการเงินของผู้เล่นหน้าเดิมได้อย่างท้าทาย เช่น การเกิดของสังคมที่ไม่ต้องใช้เงินสด (Cashless Society) อย่างการชำระเงินผ่านโมบายที่ทำให้ไม่ต้องพกพาเงินสด ซึ่งมีผลกระทบต่อธุรกิจที่เกี่ยวข้อง เช่นร้านค้า ระบบและอุปกรณ์ ผู้ให้บริการและธนาคาร เป็นต้น  

            โอกาสของฟินเทคเกิดจากพฤติกรรมของผู้คนที่เปลี่ยนไปและการพัฒนาของนวัตกรรมที่สร้างความสะดวกและประโยชน์ต่อผู้ใช้ ทำให้ผู้ใช้เกิดความพอใจในการทำธุรกรรมผ่านดิจิทัลและมั่นใจในระบบที่ให้บริการ ร้านค้าและธุรกิจจึงจำเป็นต้องปรับการทำงานหรือสินค้าให้รองรับต่อความสนใจของลูกค้า รวมถึงการปรับโมเดลธุรกิจให้เหมาะกับวิสัยทัศน์ขององค์กร เพื่อสร้างโอกาสใหม่ให้กับธุรกิจหรือเพื่อการอยู่รอดขององค์กร

          มีกรณีศึกษามากมายที่ทำให้เห็นถึง Disruption ที่สร้างผลกระทบรวดเร็วต่ออุตสาหกรรม เช่น อุตสาหกรรมสิ่งพิมพ์ ความบันเทิง การชอปปิง หรือการถ่ายภาพ

 

รุกทั่วโลกขยาย Ecosystem

            สำหรับตลาดจีนที่มีผู้ชำระเงินผ่านโมบายมากที่สุดในโลกถึง 5.5 ล้านล้านดอลลาร์หรือคิดเป็น 50 เท่าของตลาดอเมริกา จึงเป็นโอกาสให้ แจ็ค หม่า ผู้ก่อตั้งอาลีบาบาขยายธุรกิจด้านการเงินต่อยอดจากอาลีเพย์ (Alipay) เกิดเป็นบริษัทแอทไฟแนนซ์เชียลที่ให้บริการทางการเงินแก่ลูกค้ากว่า 630 ล้านรายทั่วโลก ประมาณมูลค่าทางธุรกิจกว่า 60,000 ล้านดอลลาร์

            แอทไฟแนนซ์เชียลประกอบด้วยธุรกิจหลัก ได้แก่ 1. Alipay ซึ่งให้บริการการชำระเงินผ่านออนไลน์และมีลูกค้ากว่า 450 ล้านราย มีผู้ใช้งาน 153 ล้านรายการต่อวัน 2. Ant Fortune ซึ่งให้บริการ Wealth Management มีการบริหารสินทรัพย์มากที่สุดในโลกถึง 165,600 ล้านดอลลาร์  3.MYbank ซึ่งเป็นธนาคารออนไลน์ที่เน้นการบริการต่อองค์กรขนาดเล็ก 4. Zhima Credit ซึ่งให้บริการด้านเครดิตไฟล์ลิ่งและ ความน่าเชื่อถือ รวมถึง 5. Ant Financial Cloud ซึ่งให้บริการคลาวด์คอมพิวติ้งระดับโลก

            ความแข็งแกร่งของแอทไฟแนนซ์เชียลช่วยเปิดเกมรุกในการขยายธุรกิจและสร้างอีโคซิสเต็มให้กับอาลีบาบา ผ่านการร่วมลงทุนกับผู้นำธุรกิจดิจิทัลในหลายประเทศ เช่น การร่วมลงทุนกับ Paytm เว็บไซต์อีคอมเมิร์ซในอินเดียด้วยเงิน 177 ล้านดอลลาร์ และการเข้าถือหุ้นใน Kakao Pay ของเกาหลีใต้ด้วยเงินถึง 200 ล้านดอลลาร์

            ล่าสุดกับการเข้าลงทุนกับ MonneyGram ในอเมริกาด้วยเงินสูงถึง 1,200 ล้านดอลลาร์ รวมถึงการจับมือกับกลุ่มบริษัทซีพี ในการร่วมลงทุนใน  Ascend Money โดยเริ่มต้นถือหุ้นที่ 20% และจะเพิ่มขึ้นอีก 10% ภายใน 2 ปี

            จึงเป็นความท้าทายที่เจ้าสนามเดิมต้องปรับตัวและปรับโมเดลธุรกิจให้สามารถรับมือและชิงชัยกับผู้เล่นจากอุตสาหกรรมอื่นที่มาพร้อมนวัตกรรมดิจิทัลและลูกค้าในมือ และพร้อมที่จะเปลี่ยนวิธีการให้บริการที่ตรงใจลูกค้าและอยู่ในอีโคซิสเต็มที่เชื่อมโยงบริการต่างๆ เข้าด้วยกัน

 

Blockchain นวัตกรรมพลิกโลก

            หนึ่งในนวัตกรรมดิจิทัลที่กำลังเขย่าทุกอุตสาหกรรมในเวลานี้คงไม่พ้นนวัตกรรม “บล็อกเชน (Blockchain)” ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่ให้ความน่าเชื่อถือ (Trust) กับข้อมูลธุรกิจและการทำธุรกรรมต่างๆ นวัตกรรมของบล็อกเชนถูกนำไปใช้ในการสร้างหน่วยเงินสกุลใหม่อย่าง Bitcoin ที่กำลังถูกนำมาใช้ในการค้ามากขึ้น ตลอดจนการทำธุรกรรมทางการเงิน หรือการทำธุรกรรมเพื่อซื้อขายสินค้าและบริการ

            ที่สำคัญคือความสามารถในการเก็บรายละเอียดข้อมูลของทุกสิ่งในโลกที่มาพร้อมกับความน่าเชื่อถือที่พิสูจน์ได้จริง ซึ่งจะสร้างความโปร่งใสและความน่าเชื่อถือให้กับข้อมูลและการทำธุรกรรมทุกประเภท 

            เราคงจะได้เห็นการใช้งานและประโยชน์ของบล็อกเชนที่จะ Disrupt ธุรกิจและอุตสาหกรรมมากกว่าที่เห็นจาก Uber หรือ Airbnb และอาจจะเปลี่ยนการทำธุรกรรมตลอดไป

 

หลักคิดดิจิทัล

            พฤติกรรมของผู้คนที่สะดวกใจกับการสื่อสารและใช้บริการผ่านดิจิทัลมากขึ้นได้สร้างโอกาสทางธุรกิจให้กับผู้เล่นจากทุกระดับและจากทุกอุตสาหกรรม องค์กรจึงควรให้ความสำคัญกับการสร้างโอกาสทางการค้าผ่านโมเดลธุรกิจใหม่ที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมดิจิทัลเพื่อสร้างมูลค่าให้กับสินค้าและบริการ

            ผู้บริหารควรศึกษาและออกแบบโมเดลธุรกิจที่เหมาะกับสินค้าการผลิตและการบริการขององค์กร พร้อมทั้งส่งเสริมให้พนักงานมีความรู้และความเข้าใจในการใช้นวัตกรรมและเครื่องมือดิจิทัลเพื่อผลักดันธุรกิจให้เสนอบริการที่ตรงใจลูกค้าและสามารถแข่งขันได้กับคู่แข่งจากทั่วทุกมุมโลก