ทักษะ 5 ประการที่จำเป็นอนาคต

ทักษะ 5 ประการที่จำเป็นอนาคต

ในอนาคตอีกไม่ไกลเมื่อเทคโนโลยีพัฒนาไปมากขึ้น อาชีพหลายๆ อาชีพที่มีอยู่ในปัจจุบันอาจจะค่อยๆ หดหายไป

อาชีพใหม่ๆ ที่เราไม่เคยคิดฝันมาก่อนจะเกิดขึ้นมาใหม่ๆ ซึ่งก็นำไปสู่คำถามสำคัญว่าถ้าอย่างนั้น ทักษะ ที่สำคัญและจำเป็นสำหรับการทำงานในอนาคตคืออะไร? จะเป็นทักษะชุดเดียวกันกับสิ่งที่เรามีในอดีตและทำให้ประสบความสำเร็จในปัจจุบันหรือไม่? ลองมาดูกันนะครับว่ามีอะไรบ้างและปัจจุบัน ท่านหรือบุตรหลานท่านมีหรือยัง?

ทักษะประการแรกเลยคือความสามารถในการติดตามและมองเห็นถึงแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ เนื่องจากปัจจุบันการเปลี่ยนแปลงรอบๆ ตัวเราเป็นไปอย่างรวดเร็วและรุนแรงขึ้นทุกขณะ แต่ถ้าเรายังคงใช้ชีวิตอยู่ภายใต้สมมติฐาน ความรู้ กรอบวิธีคิดแบบเดิม ในไม่ช้าเราก็จะกลายเป็นบุคคลที่ล้าสมัย ความน่ากลัวในปัจจุบันก็คือเราไม่สามารถมั่นใจได้เลยว่าความรู้ ทักษะที่เราได้เรียนรู้ไว้ในอดีต (หรือปัจจุบัน) จะเพียงพอที่จะทำให้เราสามารถทำงาน ประกอบอาชีพ และประสบความสำเร็จได้ต่อไปตลอดชีวิต

ดังนั้น ท่านผู้อ่านจะต้องหาวิถีทางตามที่ตนเองถนัดในการติดตามการเปลี่ยนแปลงของแนวโน้มต่างๆ ที่สำคัญไม่ว่าจะผ่านการอ่านหนังสือ การเข้าอบรม การติดตามจากผู้รู้ ฯลฯ อีกทั้งต้องสามารถกลั่นกรองแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงเหล่านั้นว่าเกี่ยวข้องและส่งผลกระทบต่อตนเองและการประกอบอาชีพของตนเองอย่างไร

ทักษะประการที่สองคือสามารถที่จะเรียนรู้และอยู่ร่วมกับเทคโนโลยีใหม่ๆ เนื่องจากเทคโนโลยีใหม่ๆ จะเข้ามามีบทบาทสำคัญต่อชีวิตของเรามากขึ้น ดังนั้นแทนที่เราจะไปต่อต้านต่อเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่จะเข้ามา เราจะต้องรู้จักที่จะเรียนรู้ ใช้ชีวิต และทำงานร่วมกับเทคโนโลยีมากขึ้น และที่สำคัญคือจะต้องสามารถผนวกความรู้ ทักษะที่เรามีความชำนาญอยู่ในเรื่องงาน ให้เข้ากับเทคโนโลยีใหม่ๆ ให้ได้ รวมทั้งจะยิ่งประเสริฐยิ่งขึ้นถ้าเราสามารถมองเห็นสิ่งที่เทคโนโลยียังขาดหรือทำไม่ได้ และเราสามารถพัฒนาทักษะของตนเองในเรื่องดังกล่าว

ทักษะประการที่สามคือเรื่องความคิดสร้างสรรค์ จากรายงาน The Future of Jobs ของ World Economic Forum ที่ออกมาเมื่อตอนต้นปีนี้ มีการเปรียบเทียบทักษะที่สำคัญของปี 2015 เทียบกับ ปี 2020 และพบว่าเรื่องความคิดสร้างสรรค์นั้นจากที่เคยอยู่อันดับ 10 ในปี 2015 ก็ขึ้นมาเป็นอันดับ 3 สาเหตุที่สำคัญก็เนื่องจากในอนาคต เมื่อหุ่นยนต์ คอมพิวเตอร์ สามารถทำงานพื้นฐานแทนเราได้ (แถมทำได้เร็วกว่า มีประสิทธิภาพมากกว่า) สิ่งที่จะทำให้เราแตกต่างก็จะกลายเป็นเรื่องของความสามารถในการคิดสร้างสรรค์ ที่จะนำไปสู่การเปลี่ยนแแปลงและสิ่งใหม่ๆ

ทักษะประการที่สี่ คือการสร้างแบรนด์ส่วนบุคคล หรือ Personal Brand ปัจจุบันองค์กรต่างๆ ให้ความสำคัญกับเรื่องของการสร้างแบรนด์องค์กรและแบรนด์ผลิตภัณฑ์ แต่ในอนาคตก็จะก้าวไปสู่แบรนด์ส่วนบุคคล โดยเฉพาะอย่างยิ่งแบรนด์ส่วนบุคคลที่ปรากฎในโลกออนไลน์ต่างๆ เนื่องจากแบรนด์ส่วนบุคคล (โดยเฉพาะบนโลกออนไลน์) จะกลายเป็นปัจจัยที่นายจ้าง หรือ ลูกค้าใช้ในการพิจารณาว่าท่านมีความเก่ง โดดเด่น และแตกต่างจากบุคคลอื่นมากน้อยเพียงใด

ทักษะประการที่ห้าคือเรื่องของ Emotional Intelligence หรือความฉลาดทางอารมณ์ครับ เรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่จะกลายเป็นสิ่งที่ทวีความสำคัญมากขึ้น จากรายงานของ WEF ก็ชี้ให้เห็นความสำคัญของเรื่อง Emotional Intelligence จากที่ไม่เคยอยู่ในสิบอันดับแรกสำหรับทักษะที่สำคัญในปี 2015 ก็เข้ามาติดในสิบอันดับแรกของปี 2020 สาเหตุสำคัญก็คือ เรื่องของความฉลาดทางอารมณ์ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการเข้าใจต่อผู้อื่น (empathy) การสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับบุคคลรอบด้าน ความมีน้ำใจ ฯลฯ ล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งที่หุ่นยนต์หรือคอมพิวเตอร์ไม่สามารถทำได้ ดังนั้นผู้ที่มีความฉลาดทางอารมณ์สูงก็จะทำให้ตนเองมีค่าและแตกต่างจากหุ่นยนต์มากขึ้น

ทักษะที่สำคัญทั้งห้าประการข้างต้น ล้วนแล้วแต่เป็นทักษะที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้ ทำความเข้าใจ และใช้ประโยชน์ ต่อการเปลี่ยนแปลงใหม่ๆ ที่จะเกิดขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งทางด้านเทคโนโลยี และเป็นทักษะที่จะทำให้แต่ละบุคคลแตกต่างจากทั้งบุคคลอื่นและแตกต่างจากหุ่นยนต์และคอมพิวเตอร์ แต่เมื่อผมเขียนและเรียบเรียงบทความนี้จบก็มีคำถามสำคัญต่อมาว่าแล้วทักษะต่างๆ เหล่านี้ จะไปศึกษาหรือเรียนรู้ได้จากที่ไหนหรือ?