นักธุรกิจอียู ชู ‘ไทย’ แชมป์โอกาสลงทุนในอาเซียน

ในรายงานผลสำรวจเรื่องความเชื่อมั่นทางธุรกิจอาเซียน จัดทำขึ้นโดยสภาธุรกิจอาเซียน - สหภาพยุโรป (อียู) ได้สำรวจความคิดเห็นนักธุรกิจอียูในอาเซียน ซึ่งได้ยกให้ไทยเป็นอับดับหนึ่งของประเทศสมาชิกอาเซียน หรืออยู่อันดับสอง หากมองภาพรวมระดับภูมิภาคอาเซียน ในฐานะทางเลือกทำการค้าการลงทุนที่ดีที่สุดสำหรับเอฟทีเออาเซียน - อียู 

ระบบศุลากรอาเซียนออนไลน์ (ACTS) เป็นอีกระบบช่วยสนับสนุนการโลจิสติกส์ในอาเซียน เพื่อขับเคลื่อนการค้าในภูมิภาคให้เกิดความเชื่อมโยง เพิ่มมูลค่าการค้าระหว่างกันในภูมิภาค และสร้างความพร้อมขยายความร่วมมือการค้าไปยังนอกภูมิภาค หากการเจรจาเอฟทีเออาเซียน - อียู จะเกิดขึ้นในอนาคตอันใกล้

“กรีน อีวานส์” ที่ปรึกษาด้านระบบขนส่งด้านศุลกากรและขนส่ง ของโครงการสนับสนุนด้านการรวมตัวทางเศรษฐกิจของภูมิภาคอาเซียนจากสหภาพยุโรป (ASEAN Regional Integration Support : ARISE Plus) ให้สัมภาษณ์กับกรุงเทพธุรกิจว่า ในช่วงที่มีการแพร่ระบาดของโควิด-19 ประเทศสมาชิกอาเซียนต่างออกมาตรการจำกัดทางชายแดน ซึ่งไม่อนุญาตให้รถบรรทุกจากต่างประเทศเคลื่อนย้ายข้ามประเทศเพื่อนบ้าน ดังนั้น โครงการ ARISE Plus จำเป็นต้องพัฒนาวิธีแก้ปัญหากับประเทศสมาชิกอาเซียนที่เข้าร่วมเพื่อให้สามารถเปลี่ยนรถบรรทุกขนส่งที่พรมแดนได้ ซึ่งระบบศุลากรอาเซียนออนไลน์ (ACTS) มีความยืดหยุ่นเพียงพอที่จะรองรับสิ่งนี้ 

เดิมที่ผู้ให้บริการโลจิสติกส์ต้องเผชิญกับความท้าทายของระบบศุลากรที่ใช้งานอยู่เดิมในการขนส่งในภูมิภาคทางถนนระหว่างประเทศต่างๆ ในอาเซียน ประกอบด้วย

 

• ขั้นตอนพิธีการศุลกากรชายแดนที่ช้าและยุ่งยาก

• การควบคุมศุลกากรที่ไม่ได้มาตรฐานที่ชายแดนโดยมีข้อกำหนดด้านเอกสารและขั้นตอนที่แตกต่างกัน และภาษาที่แตกต่างกัน

• ความจำเป็นในการเปลี่ยนวิธีการขนส่งในแต่ละประเทศที่ขนส่งและประเทศปลายทาง 

 

ระบบขนส่งอาเซียนออนไลน์ (ACTS) สามารถแก้ปัญหาความท้าทายดังกล่าวได้ โดยทำให้ขั้นตอนพิธีการทางศุลกากรและข้อกำหนดด้านเอกสารขาออก การขนส่ง และปลายทาง เป็นเรื่องง่ายและเป็นมาตรฐานเดียวกัน โดยใช้ใบศุลกากรอิเล็กทรอนิกส์ใบเดียวครอบคลุมการเคลื่อนย้ายการขนส่งสินค้าในทุกประเทศนับตั้งแต่ต้นทาง ระหว่างการขนส่ง และปลายทาง

“ไอวรัส พิกากา” หัวหน้าผู้เชี่ยวชาญด้านการติดตั้งระบบไอทีของโครงการ ARISE Plus ชี้ว่า ระบบขนส่งศุลกากรออนไลน์  เป็นปัจจัยเร่งที่ทำให้เกิดการเริ่มต้นของความร่วมมือระดับภูมิภาคและสร้างประสิทธิภาพทางการค้าในอาเซียน โดยอาศัยกลยุทธ์เชิงนวัตกรรมที่พิสูจน์แล้วว่า ระบบการทำงานใหม่ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เหมือนกับการขึ้นระบบใหม่อื่นๆ ซึ่งจำเป็นต้องมีการจัดการการเปลี่ยนแปลงอย่างรอบคอบ รวมถึงการทำให้ผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่ายยอมรับและใช้งานระบบใหม่นี้ 

"เป็นที่น่าสังเกตว่าระบบ ACTS เป็นระบบทางเลือก ดังนั้น ผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งหมดจะต้องทำงานร่วมกัน เพื่อให้แน่ใจว่าแพ็คเกจของมาตรการใหม่นั้นน่าสนใจและใช้งานง่ายที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้เพื่อให้แน่ใจว่าภาคเอกชนจะได้รับประโยชน์สูงสุด" พิกากา ระบุ 

ในมุมของการสร้างถนนเพื่ออำนวยความสะดวกในการขนส่งนั้น สามารถสร้างระบบโลจิสต์สีเขียวซึ่งจะมีคุณค่าสาธารณชนด้วย โลจิสติกส์สีเขียวมีความสำคัญอย่างยิ่งต่ออนาคตของอาเซียนและสิ่งแวดล้อมโลก ตัวอย่างเช่น ระบบขนส่งศุลกากรอาเซียนออนไลน์ ลดต้นทุนในการดำเนินการขนส่งด้วยรถบรรทุกย่อมส่งเสริมให้ผู้ขนส่งสินค้าและผู้ประกอบการขนส่งใช้การขนส่งทางถนนเป็นรูปแบบการขนส่งที่ต้องการ และเมื่อใช้ร่วมกับโลจิสติกส์สีเขียวจะส่งผลดีต่อสภาพภูมิอากาศ

“พอล มันดัล” หัวหน้าทีมโครงการ  ARISE Plus มองว่า ระบบขนส่งศุลกากรอาเซียน ควรได้รับการปรับปรุงเพิ่มเติมด้วยการสนับสนุนการประมวลผลการส่งมอบแบบหลายรูปแบบเพื่อการรับ ACTS ที่เพิ่มขึ้นโดยผู้ขนส่งผู้ขนส่งสินค้าและผู้ขนส่งที่หลากหลาย จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเพิ่มโควต้ารถบรรทุก ACTS ในปัจจุบันที่ 500 คันต่อประเทศเป็นอย่างน้อย 10,000 คันหรือไม่กำหนดขีด จำกัด ใด ๆ เลยหรือไม่ก็เต็มศักยภาพของ ACTS โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการขนส่งแบบหลายรูปแบบจะไม่เกิดขึ้นจริง

พิกากา กล่าวย้ำว่าระบบขนส่งศุลกากรอาเซียนออนไลน์มีประโยชน์กับการขนส่งทุกรูป ทั้งนี้ ARISE Plus ได้ศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้ ระบบขนส่งศุลกากรอาเซียนออนไลน์ เพื่อจัดการการเคลื่อนย้ายสินค้าทั้งทางรถไฟ ทางทะเล ทางอากาศ ทางน้ำและแม่น้ำ นอกจากนี้ ยังสามารถนำแนวทางนี้ไปใช้กับใบรับสินค้าขนส่งหลายทอดหรือหลายรูปแบบ

ปัจจุบัน ระบบขนส่งศุลกากรอาเซียนออนไลน์ มีการดำเนินงานใน 6 ประเทศสมาชิกอาเซียนในแนวเส้นทางการขนส่งเส้นเหนือ - ใต้ คือ ไทย มาเลเซียและสิงคโปร์ และทางเดินขนส่งเส้นตะวันออก - ตะวันตก คือ ไทย กัมพูชา ลาวและเวียดนาม ส่วนเมียนมาร์มีกำหนดเข้าร่วมในปี 2564

สำหรับเฟสต่อไปของระบบขนส่งศุลกากรอาเซียนออนไลน์ ประเทศอื่นๆ เช่น บรูไน อินโดนีเซียและฟิลิปปินส์ (BIP) สามารถเข้าร่วม กับระบบขนส่งศุลกากรอาเซียนออนไลน์ โดยใช้ซอฟต์แวร์ที่ใช้งานอยู่ รวมถึงขั้นตอนและกรอบกฎหมายระดับภูมิภาคที่มีอยู่ โครงสร้างพื้นฐานด้านไอทีของ ระบบขนส่งศุลกากรอาเซียนออนไลน์ สามารถขยายได้โดยการเพิ่มประเทศเหล่านี้เป็นโหนดใหม่ในเครือข่ายการสื่อสารซึ่งมีความปลอดภัย

อย่างไรก็ตาม การเคลื่อนย้ายสินค้าระหว่างเกาะต่างๆ เช่น อินโดนีเซียและฟิลิปปินส์ รถบรรทุกจะต้องมีส่วนประกอบของการปิดผนึกที่ขนส่งทางทะเลโดยปกติจะใช้บริการเรือเฟอร์รี่ 

“สมศักดิ์ วิเศษเรืองโรจน์” ที่ปรึกษานายกสมาคม สมาคมผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ และประธานสถาบันโลจิสติกส์ AFFA กล่าวเสริมว่า ระบบขนส่งศุลกากรอาเซียนออนไลน์ มีความยืดหยุ่นเพียงพอที่จะรองรับข้อตกลงใด ๆ ระหว่างรัฐสมาชิกเพื่อดำเนินการเรื่องอื่นๆ นอกเหนือจากที่มีอยู่ในข้อตกลง หรือ กฎหมายและข้อบังคับภายในประเทศของแต่ละสมาชิก

กฎข้อบังคับต่างๆ มีผลบังคับใช้แม้ในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 ตัวอย่างเช่น ภายใต้แนวคิดของ ระบบขนส่งศุลกากรอาเซียนออนไลน์ รถบรรทุกเพียงคันเดียวพร้อมคนขับหนึ่งคันจะวิ่งจากต้นทางถึงปลายทางโดยไม่ต้องขนถ่ายเปลี่ยนตู้คอนเทนเนอร์ หรือรถพ่วง 

อย่างไรก็ดี ระบบขนส่งศุลกากรอาเซียนออนไลน์ สามารถรองรับกับการทำงานแม้จะมีการเปลี่ยนรถบรรทุกในระหว่างการเดินทางข้ามประเทศ