"Chula UltimateX Library" โมเดลห้องสมุดโฉมใหม่ไร้บรรณารักษ์

สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยการสนับสนุนของธนาคารกสิกรไทย ภายใต้โครงการ CU NEX เปิดตัว "Chula UltimateX Library" ห้องสมุดที่ให้บริการในรูปแบบ "Unmanned Library" แห่งแรกของประเทศไทย พร้อมมอบรางวัลให้แก่ผู้ชนะการคัดเลือก “Chula Library Brand Ambassador 2020” และผู้ชนะการประกวดตั้งชื่อห้องสมุดสาขาอาคารจามจุรี 10 “Unmanned Library” ด้วย

โดย Chula UltimateX Library เป็นห้องสมุดที่ผสมผสานนวัตกรรมการบริหารจัดการห้องสมุดผ่านเครื่องบริการอัตโนมัติ และการบริหารจัดการอาคารด้วยเทคโนโลยีทางไกล แห่งแรกของประเทศไทย ให้บริการแบบ Unmanned Library โดยผู้รับบริการ สามารถรับบริการต่าง ๆ ของห้องสมุดได้ด้วยตนเองผ่านเครื่องให้บริการอัตโนมัติ สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลต่าง ๆ กับผู้ให้บริการผ่านเทคโนโลยี  โปรแกรมการสื่อสารและเครื่องมือต่าง ๆ ที่ห้องสมุดจัดไว้ให้ในรูปแบบการให้คำปรึกษาทางไกล  นอกจากนี้ยังสามารถควบคุมการเปิด – ปิด ห้องสมุด การเปิด – ปิดระบบไฟส่องสว่าง เครื่องปรับอากาศ รวมถึงการรักษาความปลอดภัยได้ทุกที่ทุกเวลาผ่านระบบปฏิบัติการบนคอมพิวเตอร์ แท็บเล็ต หรือโทรศัพท์มือถือผ่านเครือข่าย internet ได้จากทุกที่ ทุกเวลา โดยไม่มีข้อจำกัดด้านเวลาและสถานที่ เพื่อขยายเวลาให้กับการเรียนรู้ที่ไม่มีขีดจำกัด

รองศาสตราจารย์ ดร.อมร เพชรสม ผู้อำนวยการสำนักงานวิทยทรัพยากร กล่าวว่า จุฬาฯ มีแนวคิดที่จะพัฒนาห้องสมุดในลักษณะที่เป็น Unmanned library ที่สามารถให้บริการได้โดยไม่ต้องมีเจ้าหน้าที่มาประจำ มีความยืดหยุ่นในการให้บริการ และยังคงรักษามาตรฐานการให้บริการของห้องสมุด ตลอดจนดูแลความปลอดภัยให้ผู้ใช้บริการในระดับเดียวกับห้องสมุดทั่วไป

         

โดยสำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีการขยายพื้นที่การจัดเก็บสารสนเทศมาที่ บริเวณชั้น 2 และชั้น M2 อาคารเฉลิมราชกุมารี 60 พรรษา (อาคารจามจุรี 10) ตั้งแต่วันที่ 27 มีนาคม 2560 โดยร่วมมือกับหลักสูตรสหสาขาวิชาของบัณฑิตวิทยาลัย และคณะต่างๆในสาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ ได้แก่ คณะพยาบาลศาสตร์ จิตวิทยา สหเวชศาสตร์ และวิทยาศาสตร์การกีฬา ทำให้ที่ห้องสมุดแห่งนี้ มีทรัพยากรสารสนเทศให้บริการมากกว่า 6 หมื่นรายการ และในปี 2563 โดยการสนับสนุนของธนาคารกสิกรไทยภายใต้ CU NEX ซึ่งทางจุฬาฯมีข้อตกลงร่วมกับธ.กสิกรไทยในการพัฒนาระบบ สิ่งอำนวยความสะดวก หรือสิ่งอื่นใดที่จะยกระดับคุณภาพชีวิตในรั้วมหาวิทยาลัยสู่การใช้ชีวิตในสังคมดิจิทัล และรองรับรูปแบบการใช้ชีวิตของนิสิต และบุคลากรให้มีความสะดวกสบายยิ่งขึ้น บนวิถีชีวิตดิจิทัล

จึงได้มีการร่วมกันพัฒนาห้องสมุดในรูปแบบ Unmanned Library ประสานนวัตกรรมการบริหารจัดการห้องสมุดผ่านเครื่องบริการอัตโนมัติ และการบริหารจัดการอาคารด้วยเทคโนโลยีทางไกล เพื่อลดข้อจำกัดด้านบุคลากร และเวลาในการให้บริการ เพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการทรัพยากรสารสนเทศ และการใช้พื้นที่อย่างสะดวกและปลอดภัย เพื่อเป็นต้นแบบห้องสมุดที่สามารถบริหารจัดการได้จากระยะไกลเป็นแห่งแรกของประเทศไทยภายใต้ชื่อ 

องค์ประกอบสำคัญที่ช่วยให้ Chula UltimateX Library ให้บริการในรูปแบบ Unmanned Library ได้ ก็คือระบบอัตโนมัติและระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ ที่ผู้รับบริการสามารถรับบริการต่างๆของห้องสมุดได้ด้วยตนเองผ่านเครื่องให้บริการอัตโนมัติ และสามารถติดต่อสอบถามข้อมูลต่างๆ กับเจ้าหน้าที่ผ่านเทคโนโลยีสื่อสารทางไกล นอกจากนี้ผู้ให้บริการยังสามารถควบคุมการเปิดปิดห้องสมุด ควบคุมไฟส่องสว่าง ระบบปรับอากาศ ระบบเสียงประกาศ ระบบรักษาความปลอดภัย ระบบป้องกันทรัพยากรสูญหาย เครื่องยืมหรือคืนหนังสือด้วยตนเอง เครื่องลงทะเบียนสำหรับบุคคลภายนอก ผ่าน Admin Module บนคอมพิวเตอร์ แท็บเล็ต หรือสมาร์ทโฟน ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตได้จากทุกที่ทุกเวลา โดยไม่มีข้อจำกัด เพื่อขยายเวลาให้กับการเรียนรู้อย่างไม่มีขีดจำกัด

"นอกจากนี้สำนักงานวิทยทรัพยากรยังไม่หยุดยั้งที่จะพัฒนาสู่ต้นแบบของห้องสมุดที่ทันสมัย ด้วยโครงการพัฒนาบริการในอนาคต อาทิ การเปิดให้บริการแบบ 24/7 ,การพัฒนาให้เป็นพื้นที่เอนกประสงค์ พร้อมเป็นแหล่งจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ตลอดจนการนำเทคโนโลยีใหม่ๆเข้ามาช่วยในการบริการเพื่อให้เป็นพื้นที่เรียนรู้ที่รองรับไลฟ์สไตล์ในปัจจุบันและอนาคต และจะก่อให้เกิดแรงบันดาลใจในการพัฒนาห้องสมุดอื่นๆ ต่อไป" รศ. ดร.อมร กล่าว

ทั้งนี้ห้องสมุด Chula UltimateX Library เปิดให้บริการในรูปแบบ Unmanned Library ตั้งแต่วันที่ 31 ส.ค. ที่ผ่านมา โดยมีผู้ใช้บริการตั้งแต่เปิดให้บริการในรูปแบบโฉมใหม่จนถึงปัจจุบันมีผู้มาใช้บริการกว่า 1.7 พันคน เพิ่มขึ้นจากช่วงก่อนหน้าที่ยังงเป็นบริการรูปแบบเดิม ทั้งนี้เป็นในส่วนของนิสิตนักศึกษา 90% และบุคคลทั่วไป 10% 

ขณะเดียวกันระยะเวลาในการเปิดให้บริการในช่วงวันจันทร์ - ศุกร์ จะเปิดตั้งแต่ 09.00-21.00 น. จากปกติเปิดถึงแค่ช่วงเวลา 17.00 น. ส่วนวันเสาร์-อาทิตย์ เปิดตั้งแต่เวลา 09.00-18.00 น. ทั้งนี้ในอนาคตจะมีการพัฒนาให้สามารถเปิดให้บริการได้ตลอด 24 ชั่วโมง ทุกวันจันทร์ - อาทิตย์