‘ดิสรัปเตอร์‘ พลิกวิกฤติ สร้างโอกาส ‘ยุคโควิด’

คลื่นนวัตกรรมลูกใหญ่กำลังเกิดขึ้นเพื่อรองรับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไปในโลกวิถีใหม่//นาวีน เมนอน

ผลการศึกษาโดย “ซิสโก้” และ “จังเกิล เวนเจอร์ส (Jungle Ventures)” ระบุว่า การปรับเปลี่ยนสู่ดิจิทัลที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วในกลุ่มอุตสาหกรรมหลักๆ ของอาเซียน เช่น การศึกษา สาธารณสุข และซัพพลายเชน ท่ามกลางการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ได้สร้างโอกาสทางธุรกิจให้แก่ “ดิจิทัล ดิสรัปเตอร์ (Digital Disruptor)”

ทั้งนี้ แผนปฏิบัติการด้านดิจิทัล (Digitalization) ของหลายๆ ประเทศ รวมถึงการปรับแผนการดำเนินธุรกิจและการทำงานจากระยะไกล (remote operation and working) ที่ช่วยอำนวยความสะดวกให้แก่องค์กรต่างๆ ผลักดันให้ภูมิภาคอาเซียนเป็นหนึ่งในภูมิภาคเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนด้วย “Mobile-First” ที่เติบโตเร็วที่สุดในโลก โดยมีการพัฒนาแพลตฟอร์มแบบดิจิทัลเนทีฟ (Digital Native) ที่ครอบคลุมภาคธุรกิจสำคัญต่างๆ

เปิดโอกาส 'สตาร์ทอัพ' แจ้งเกิด

นาวีน เมนอน ประธานภูมิภาคอาเซียน ซิสโก้ กล่าวว่า วิกฤติโควิด-19 เผยให้เห็นถึงศักยภาพของมนุษย์ในการสร้างสรรค์นวัตกรรมที่ตอบโจทย์การใช้ชีวิตและการทำธุรกิจ ภายในเวลาอันรวดเร็ว ช่วงเริ่มต้นหลายภาคส่วนได้รับผลกระทบที่รุนแรงและจำเป็นต้องปรับตัว เปลี่ยนแปลงตัวเองให้เข้ากับสถานการณ์ ขณะเดียวกันมีการดำเนินกลยุทธ์ที่แปลกใหม่ มีทัศนคติและวิธีคิดที่ยืดหยุ่น ที่น่าสนใจได้เห็นคลื่นนวัตกรรมลูกใหญ่กำลังเกิดขึ้นเพื่อรองรับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไปในโลกวิถีใหม่

นอกจากนี้ เปิดโอกาสให้ธุรกิจสตาร์ทอัพแจ้งเกิด จาก ข้อมูลล่าสุดของ STATION F หนึ่งในแคมปัสสตาร์ทอัพที่ใหญ่ที่สุดในโลก พบว่า 18% ของสตาร์ทอัพทั่วโลกมุ่งเน้นการทำตลาดใหม่ตั้งแต่การแพร่ระบาดเริ่มต้น และอีก 13% มีแผนที่จะดำเนินกาในอีก 6 เดือนข้างหน้า

จากการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับแนวทางของธุรกิจใน 3 เซ็กเตอร์ที่สำคัญ ได้แก่ การศึกษา สาธารณสุข ซัพพลายเชนและโลจิสติกส์ ต่อการตอบสนองวิกฤติการณ์และการปรับใช้เทคโนโลยีเพื่อลดปัญหาการหยุดชะงักของธุรกิจและการให้บริการพบว่า โรคโควิด-19 ส่งผลให้สถานศึกษาต้องปิดชั่วคราว และส่งผลกระทบต่อนักเรียนนักศึกษาหลายพันล้านคนทั่วโลก รวมถึงนักเรียน นักศึกษา 160 ล้านคนในอาเซียน

ยูเนสโก (UNESCO) เผยว่า การเรียนการสอนต้องเปลี่ยนไปสู่ระบบออนไลน์ โดยไม่มีเตรียมการล่วงหน้ามาก่อน ครูและอาจารย์ต้องปรับตัวอย่างรวดเร็ว ทว่าโครงสร้างพื้นฐานด้านเทคโนโลยีและการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต ซึ่งเป็นเงื่อนไขเบื้องต้นสำหรับการเรียนทางไกล กลับไม่สามารถเข้าถึงได้อย่างเท่าเทียมกันในแต่ละพื้นที่ในภูมิภาค

ขณะที่บริษัทจำนวนมากยังไม่ได้เริ่มดำเนินการอย่างจริงจังเพื่อรองรับการเรียนรู้แบบผสมผสานและการเรียนรู้แบบเสมือนจริง (virtual learning) แต่ทั้งนี้มีดิสรัปเตอร์บางรายที่สามารถประสบความสำเร็จอย่างเป็นรูปธรรมและมีแนวโน้มที่จะขยายตลาดของตัวเองไปยังประเทศอื่นๆ

วิถีใหม่ 'สาธารณสุข-ซัพพลายเชน'

ซิสโก้ชี้ว่า การเปลี่ยนแปลงสู่ดิจิทัล ผลพวงจากวิกฤติโรคระบาดเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญสำหรับสถานพยาบาล การลงทุนทางเทคโนโลยี รวมถึงการปรับเปลี่ยนรูปแบบการดำเนินงาน โดยความคล่องตัวและนวัตกรรมคือข้อได้เปรียบที่สำคัญสำหรับดิสรัปเตอร์ในการก้าวเข้าสู่ธุรกิจเฮลธ์แคร์

สำหรับบุคลากรทางการแพทย์และองค์กรต่างๆ จำเป็นต้องปรับใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมีประสิทธิภาพหลังการแพร่ระบาดยุติลง สถานพยาบาลของรัฐและเอกชนต้องปรับตัวเพื่อรองรับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป ขณะที่รัฐบาลควรบังคับใช้นโยบายที่เหมาะสมเพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว

โดยรูปแบบการให้บริการผ่านเทคโนโลยีขั้นต้น (technology-enabled primary) และการป้องกันโรคแบบส่งตรงถึงบ้าน (Preventative care delivery model) จะเป็นตัวเปลี่ยนเกมในระยะยาว

ข้อมูลระบุด้วยว่า การแพร่ระบาดที่เกิดขึ้นทั่วโลกส่งผลให้ประเทศต่างๆ และบริษัททั่วโลกประสบปัญหาอย่างมากกับการพึ่งพาและการกระจุกตัวของซัพพลายเชนในบางพื้นที่ ตอกย้ำถึงความสำคัญของซัพพลายเชน และการเชื่อมโยงเครือข่าย

โดยผลการศึกษาแนะนำว่า ควรมีการสร้างเวิร์กโฟลว์ธุรกิจและกลยุทธ์ที่เหมาะสม เพื่อแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการจัดการซัพพลายเชนและโลจิสติกส์ สตาร์ทอัพจำเป็นต้องปรับตัวและใช้ประโยชน์จากโอกาสใหม่ๆ เพื่อพัฒนาธุรกิจให้เติบโต

ด้านรัฐบาลและผู้กำหนดนโยบายในอาเซียนจำเป็นต้องมองหาโอกาสในการพัฒนาอุตสาหกรรมหลักของประเทศให้ทันสมัยมากยิ่งขึ้น อีกทางหนึ่งมีความจำเป็นอย่างยิ่งในการปรับใช้แนวทางที่ครอบคลุมหลากหลายแง่มุม โดยอาศัยความร่วมมืออย่างใกล้ชิดระหว่างรัฐบาลและภาคส่วนต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อผลักดันการเปลี่ยนแปลงอย่างสร้างสรรค์ในอีโคซิสเต็ม