‘อ่านทั้งเมืองเรื่องเดียวกัน’ จากเชียงใหม่สู่ ‘เชียงราย’ รักการอ่าน

‘อ่านทั้งเมืองเรื่องเดียวกัน’ จากเชียงใหม่สู่ ‘เชียงราย’ รักการอ่าน

ส่งต่อโครงการสร้างสรรค์ ที่จะสร้างนิสัยรักการอ่านให้ชาวเชียงราย พร้อมความภาคภูมิใจกับ “อ่านทั้งเมืองเรื่องเดียวกัน”

จากการประกาศให้ เชียงราย เป็นสมาชิกเครือข่ายระดับโลกด้าน “เมืองแห่งการเรียนรู้” ของยูเนสโกแห่งแรกของประเทศไทย ส่งผลให้สถาบันอุทยานการเรียนรู้ หรือ TK Park ได้ริเริ่มโครงการ อ่านทั้งเมืองเรื่องเดียวกัน เชียงราย ที่มีเทศบาลนครเชียงรายเป็นพื้นที่นำร่อง โดยใช้แนวคิดเดียวกับที่ประสบความสำเร็จมาแล้วกับเชียงใหม่

แต่กว่าจะได้ข้อสรุปว่า “เรื่องเดียวกัน” ของเชียงรายนั้น “คือเรื่องอะไร” ต้องระดมสรรพกำลังบุคลากรจากองค์กรต่างๆ ในจังหวัดกว่า 50 คนจาก 25 องค์กร ร่วมกันคิดเพื่อผลิตสื่อนิทานสำหรับเด็กปฐมวัย ให้เป็นหนังสือของคนเชียงราย เพื่อคนเชียงราย อย่างแท้จริง

  • เชียงรายคิด เชียงรายทำ

“เราเริ่มต้นด้วยคำถามว่า เด็กๆ จะเรียนรู้อะไรเกี่ยวกับเชียงราย และคณะทำงานก็ระดมความคิดจนออกมาเป็นเนื้อหาหลัก ว่าด้วยเรื่องความหลากหลาย เพราะเชียงรายมีความหลากหลายทั้งในด้านกายภาพและผู้คน เมื่อเด็กเรียนรู้การอยู่ร่วมกับความหลากหลาย ด้วยความเข้าใจ สิ่งที่ตามมาคือความภูมิใจ ความสุข และ ความรักในท้องถิ่น ในเวลาเพียง 3 เดือนของการร่วมมือร่วมใจในครั้งนี้ ก่อให้เกิดหนังสือภาพ 2 เล่ม คือ มาลีแอ่วดอย นิทานภาพสะท้อนความหลากหลาย และการอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข ผ่านการละเล่น และเครื่องแต่งกายของพี่น้องชาติพันธุ์ และ ทรายน้ำกก ที่นำเสนอให้เห็นความหลากหลายทางกายภาพ สะท้อนผ่านเด็กคนหนึ่ง ผ่านทางประเพณีวัฒนธรรม และวัดอารามช่วงเทศกาลปี๋ใหม่เมือง”

160401707634

วัฒนชัย วินิจจะกูล ผู้อำนวยการฝ่ายพัฒนาองค์ความรู้ สถาบันอุทยานการเรียนรู้ เล่าในฐานะผู้ริเริ่มโครงการ นอกจากนี้เขายังบอกด้วยว่าความท้าทายของโครงการ คือการหากลุ่มคนทำงานในพื้นที่ ที่มีใจรักในการส่งเสริมการอ่าน เพื่อให้เป็นโครงการของคนเชียงราย ทำเพื่อคนเชียงราย และเพื่อคนเชียงราย เพราะเชื่อว่าโครงการที่ดีนั้นต้องให้คนท้องถิ่นมีส่วนร่วมขับเคลื่อน และรู้สึกภูมิใจในผลลัพธ์เกิดขึ้นจริง

“ในกระบวนการทำงานได้มีเครือข่ายเชียงใหม่อ่าน ภาคีภาคประชาสังคมด้านการส่งเสริมการอ่านจากเชียงใหม่ ได้นำประสบการณ์ในการทำงานที่ผ่านมาเข้ามาสนับสนุนการทำงานร่วมกับ TK Park และเทศบาลนครเชียงรายอย่างเต็มที่ และรวบรวม “เครือข่ายการเรียนรู้เมืองเชียงราย” อันประกอบด้วยหน่วยงานท้องถิ่น ภาคประชาสังคม พลเมือง นักวิชาการ คนทำงานพัฒนาและกลุ่มพ่อแม่ผู้ปกครอง ที่สนใจมาร่วมพัฒนาหนังสือของโครงการ “อ่านทั้งเมืองเรื่องเดียวกัน” ร่วมกัน รวมถึงภาพประกอบหนังสือก็เกิดจากฝีมือของศิลปินท้องถิ่นเชียงรายเช่นกัน”

นอกจากการส่งเสริมการอ่านในกลุ่มเด็กปฐมวัยแล้ว TK Park ยังจัดโครงการประกวดหนังสือเล่มเล็กในหัวข้อ "เล่าเรื่องเมืองเจียงฮาย" ที่สนับสนุนให้เยาวชนเชียงรายได้มีโอกาสเป็นผู้สร้างสรรค์หนังสือ ฝึกทักษะความคิดสร้างสรรค์ การเล่าเรื่อง กระบวนการเรียนรู้ และภูมิใจกับเรื่องราวถิ่นกำเนิด โดยมีโรงเรียนร่วมส่งผลงานเข้าประกวดถึง 41 เล่ม หนังสือนิทานเล่าเรื่องเมืองเจียงฮาย เล่มที่คว้ารางวัลชนะเลิศ ชื่อว่า “เตียวล่องกองมองเวียงเจียงฮาย” ซึ่งเป็นนิทานภาพทำมือจากนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 8 บ้านใหม่ ที่ถ่ายทอดเรื่องราวของเมืองเชียงรายผ่านสายตาของนักท่องเที่ยวได้อย่างครบถ้วน แถมยังนำเสนอผ่านการใช้เทคนิคภาพป๊อปอัพ 3 มิติได้อย่างน่าสนใจมาก

160401707791

  • ส่งหนังสือให้ถึงมือเยาวชน

โครงการนี้เน้นที่กลุ่มเป้าหมายหลักคือกลุ่มเด็กปฐมวัย นั่นคือครอบคลุมตั้งแต่วัยอนุบาลไปจนถึงประถมต้น ซึ่งในเทศบาลเมืองเชียงรายมีจำนวนรวมถึงกว่า 4,000 คน เพราะเชื่อว่าการปลูกฝังการอ่านในเด็กวัยนี้ เป็นการลงทุนที่ก่อเกิดผลลัพธ์ทางการเรียนรู้ดีที่สุด ซึ่งได้รับความช่วยเหลือจากเทศบาลนครเมืองเชียงราย เพื่อรวบรวมเครือข่ายท้องถิ่นในกระจายหนังสือไปยังพื้นที่เป้าหมายทั้ง โรงเรียน และศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก

“นอกจากกระจายสู่โรงเรียน หนังสือบางส่วนจะถูกแจกจ่ายไปยังแหล่งชุมชน รวมทั้งการกระจายในรูปแบบอีบุ๊คให้ทุกคนอ่านฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย โดยหวังที่จะเข้าถึงกลุ่มพ่อแม่ผู้ปกครอง และประชาชนทั่วไป เพื่อให้รับรู้ว่ามีหนังสือที่เกิดจากการริเริ่มโดยคนเชียงราย ที่ถ่ายทอดเรื่องราวภูมิปัญญาล้านนาในแบบของเชียงราย ที่สร้างความภาคภูมิใจให้แก่คนท้องถิ่น มีความรู้สึกร่วมในการสร้างสรรค์เมืองแห่งการเรียนรู้ จนท้ายที่สุดก็เกิดเป็นการอ่านทั้งเมืองเรื่องเดียวกันจริงๆตามที่วัตถุประสงค์ที่วางไว้” ผู้อำนวยการฝ่ายพัฒนาองค์ความรู้ TK Park กล่าว

แรงกระเพื่อมนี้ ทำให้เชียงรายตื่นตัวเรื่องการอ่านมากขึ้น หลังจากเคยเกิดขึ้นแล้วที่เชียงใหม่ เป็นการส่งผ่านพลังงานบวกที่จะทำให้ท้องถิ่นเข้มแข็งบนพื้นฐานของความรู้