ไปวันเดียวเที่ยว ‘ปทุม’

ไปวันเดียวเที่ยว ‘ปทุม’

เช็คอิน "ปทุมธานี" ปักหมุดแหล่งท่องเที่ยวอันซีนใกล้กรุงที่จบครบในวันเด่ียว ทั้งล่องเรือชมวิถีชุมชน ไหว้พระเพื่อความเป็นสิริมงคล ชิมช้อปของดีเมืองปทุม

ใกล้แค่ปลายจมูก แต่หลายคนอาจจะยังไม่รู้ว่า 'ปทุมธานี' มีสถานที่ท่องเที่ยว unseen มากมาย ตอบโจทย์ทุกไลฟ์สไตล์ ไม่ว่าจะเป็นล่องเรือชมวิถีชุมชน เข้าวัดไหว้พระ ตามรอยพระราชปณิธานในพิพิธภัณฑ์ หรือทอดน่องท่องตลาด ซึ่งทั้งหมดนี้สามารถไปเที่ยวได้ในวันเดียว

สำหรับสถานที่แรกที่ควรไปเยือนเพื่อความเป็นสิริมงคล คือ วัดชินวรารามวรวิหาร พระอารามหลวงชั้นตรี เดิมชื่อ 'วัดมะขามใต้' ในวัดมีหลวงพ่อทองคำ เป็นที่เคารพศรัทธามาตั้งแต่สมัยสุโขทัย ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ที่วัดแห่งนี้ บริเวณรอบๆ เป็นที่ตั้งของชุมชนมอญที่ยังรักษาขนบธรรมเนียมไว้เป็นอย่างดี 

160113230270

“กำลังอนุรักษ์การแข่งเรือยาวชิงถ้วยพระราชทาน ประเพณีตักบาตรพระน้อย เป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องสมุนไพร การปักสไบมอญ ปักพวงมโหตร ยาหม่องน้ำ น้ำมันเขียว น้ำมันเหลือง มีอาหารพื้นถิ่น ข้าวห่อใบบัว แบบพิเศษ ใช้ข้าวหอมปทุมเท่านั้น มีข้าวแช่ ให้กินทั้งปี มีเมี่ยงดอกบัว น้ำดอกบัว แกงมะตาด ข้าวมันส้มตำ อยู่ใกล้กรุงเทพฯนิดเดียว นั่งรถเมล์มาได้ จากบางลำพู สนามหลวง สาย 33 หรือรถตู้มาลงปากเกร็ด ต่อ 356 ก็ถึงอำเภอเมืองเลย”  ปทุมมรัตน์ ธรรมโม ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 1 ต.บางจะแยง กล่าวเชิญชวน

160113237166

"ปทุมธานีเป็นประตูของกทม. กทม.เป็นประตูของอาเซียน ติดต่อโลกทั้งหมด ทุกอย่างที่ส่งออกนอกต้องผ่านปทุมธานี มีมหาวิทยาลัยมากที่สุดในไทย 13 แห่ง มีตลาดมากที่สุดในไทย สมัยรัชกาลที่สองเสด็จมา ชาวบ้านเอาดอกบัวแถวนี้ถวาย ท่านก็ตั้งเมืองสามโคกว่าประทุมธานี สมัยรัชกาลที่ 5 ก็สร้างเมืองเป็นจังหวัดปทุมธานี พ.ศ. 2460 โรงกษาปณ์แห่งที่ 5 ก็อยู่ที่นี่ ทุกสิ่งทุกอย่างที่เป็นอนาคตที่ไม่สามารถทำในกทม.ได้จะมาทำที่ปทุมธานี” พินิจ บุญเลิศ ผู้ว่าราชการจังหวัด กล่าวถึงความสำคัญของปทุมธานีให้ฟัง

นอกจากเดินทางทางบกแล้ว การล่องเรือก็เป็นอีกทางเลือกที่น่าสนใจ สองฟากฝั่งเป็นบ้านเรือนชาวมอญที่อพยพมาตั้งแต่สมัยพระเจ้าตากสิน กรุงธนบุรี ถึงตอนนี้บ้านเมืองจะเปลี่ยนไปมากแต่ก็ยังคงบรรยากาศเงียบสงบ

“เจ้าพระยามหาโยธา (เจ่ง คชเสนี) พาไพร่พลมาจับจองอยู่อาศัยริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา 200 กว่าปีที่วัฒนธรรมคนมอญอยู่คู่ปทุมธานีมาตลอด ชาวมอญมาจากเมืองมะละแหม่ง หมู่บ้านกวานอาม่าน ผลิตเครื่องปั้นดินเผาเก่งที่สุดในเมืองมอญ เอามาขายคนไทยที่คลองผดุงกรุงเกษม เป็นตุ่มไม่เคลือบ ใช้ความร้อน 300-400 องศาเผา เรียกว่า อีเลิ้ง แล้วก็มี กระบุงมอญ ภูมิปัญญาชาวมอญจะใส่หวายไว้เส้นหนึ่ง เมื่อซ้อนกันเทินกันเสียดสีกันหวายจะไม่ขาด แต่กระบุงไทยไม่มีหวายทำให้ตอกขาดขอบหลุดชำรุดเร็ว กระบุงมอญจึงใช้ได้ทนทานนานกว่า” ไพรัตน์ จันทร์แบบ เลขาธิการสมาพันธ์ชาวไทยเชื้อสายรามัญ เล่าให้ฟัง

160113240663

ไพรัตน์ จันทร์แบบ กับ ซอมอญ

“ปัจจุบัน ปากเกร็ดขึ้นกับนนทบุรี ส่วน อ.เมือง อ.สามโคก ขึ้นกับปทุมธานี ทะเลาะกันเรื่องตุ่มปากเกร็ด สามโคก จริงๆ คือเมืองเดียวกัน คนเกาะเกร็ดยังต้องไปเอาดินที่วัดบางกระบือ วัดโบสถ์ ไปปั้นเครื่องปั้นดินเผาอยู่เลย คนมอญจะเอาเครื่องปั้นดินเผา กระบุง ปลาร้ามอญ กะปิมอญ ใส่เรือกระแชง ไปขายที่สมุทรสงคราม สมุทรสาคร ขากลับก็เอาหอยดอง ปลาทูเค็ม เกลือสมุทร ถ่านแสม ฟืน มาขายที่นี่ต่อ ชุมชนมอญในสยามมี 38 จังหวัด 

160113269824

มอญปทุมเรียกว่า มอญเดิงปทุม (เดิงคือเมือง) มอญที่อื่นเรียกว่า มอญกวานปากลัด (กวานคือหมู่บ้าน) สมัยพระยาเจ่งเขาให้ไปสร้างป้อมพระจุลที่พระประแดงก็เกณฑ์คนมอญที่นี่ไปสร้าง สร้างเสร็จให้ที่ดินตอบแทน มอญกลุ่มนั้นเลยไม่ได้กลับ มีประเพณีหนึ่งที่บอกว่ามอญพระประแดงเป็นมอญปทุม คือที่วัดเกริน มีศาลเจ้าพ่อจำปีจำปา เป็นศาลบรรพบุรุษ พวกพระประแดง บางนาที่ย้ายไป เวลาแต่งงานต้องเอาบ่าวสาวมาอาบน้ำมนต์มาเสี่ยงรักทุบหม้อดินทำพิธีชักกะโลนที่นี่” ไพรัตน์ พูดถึงประเพณีมอญที่ยังคงอยู่

160113305623

เรือมาจอดที่ จัตุรัสเมือง บริเวณนี้กำลังมีการก่อสร้างประติมากรรมชิ้นใหญ่ ดอกบัวปทุมธานี 100 ปี เพื่อเป็นแลนด์มาร์กสำคัญ

“เมืองไหนมีความเจริญสูงสุด จะแสดงออกด้วยศิลปวัฒนธรรม ดอกบัวคือหัวใจ หลอมรวมจิตใจความร่วมมือร่วมใจสร้างเมืองปทุมธานีให้เป็นเมืองที่มีคุณภาพ เราจึงทำเป็นแลนด์มาร์กที่นี่ โดยศิลปินแห่งชาติ 13 ท่าน” ผู้ว่าฯ ให้ข้อมูล

160113244680

”ประติมากรรมชิ้นนี้มีดอกบัวอยู่ตรงกลาง มีลูกแก้ว 12 ลูกอยู่รอบๆ ภายในมีแสงในตัวเอง กลางคืนมีไฟส่องสว่าง สูง 10 เมตร ลูกกลม 2.50 เมตร น้ำหนักตันครึ่ง อยู่ในพื้ันที่ 25 คูณ 25 เมตร เจาะช่องเพิ่มเติม ด้านหลังเจาะให้เห็นแม่น้ำ นั่งเรือในแม่น้ำก็มองเห็น”

จากนั้นเดินทางต่อไปสักการะ ศาลหลักเมือง และ หลวงพ่อปทุมธรรมราชองค์จริง ที่ วัดบางหลวง (รัชกาลที่ 5 ทรงสร้างไว้ 4 องค์ องค์หนึ่งอยู่วัดปรมัยฯ อีกสององค์อยู่ที่สมุทรปราการ) ต่อด้วยวัดเก่าแก่สมัยอยุธยา วัดสิงห์ ซึ่งยังคงมีหลักฐานที่บ่งบอกถึงศิลปะสมัยอยุธยา ได้แก่ ใบเสมาหินทราย, เจดีย์ย่อมุม 12 และ โบสถ์เป็นเรือสำเภา 

160113259989

“เมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาแตก ชาวบ้านหนีมาอยู่ที่นี่ มีพระภิกษุใช้มีดอีโต้ถางป่ามาจากเมืองมอญกับหญิงสาว บอกว่าเป็นน้องสาว ชาวบ้านไม่เชื่อไม่ให้อยู่ หลวงพ่อก็เสี่ยงทายว่าถ้าท่านปราชิกให้มีดอีโต้เล่มนี้จมน้ำ ปรากฏไม่จม ชาวบ้านก็ศรัทธาให้เป็นเจ้าอาวาสวัดนี้ รัชกาลที่ 2 ทรงทราบเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระไตรสรณทัศน์ คนไทยเรียกเป็น พระยากราย เมื่อมรณภาพจึงมีโกศพระยากราย ศาลาดินแบบนี้มีเพียงสองแห่งเท่านั้นในประเทศไทย อีกที่หนึ่งอยู่ที่สิงห์บุรี มีต้นสะตืออายุ 300 กว่าปี กำแพงวัดเป็นปูนขาวผสมกับชันและน้ำอ้อย เจาะช่องวางตะเกียงให้แสงสว่างกับโบสถ์ เป็นของเดิมๆ สมัยอยุธยา” ไพรัตน์ เล่าความเป็นมา

160113274977

สถานที่อีกหนึ่งแห่งที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาดก็คือ พิพิธภัณฑ์เกษตรเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พิพิธภัณฑ์กลางแจ้ง 374 ไร่ ที่เปิดให้คนเข้ามาเรียนรู้สืบสานต่อยอดตามพระราชปณิธาน

“ใน 1 ไร่จะมีครบปัจจัย 4 ข้าว ปลา อาหาร ยารักษาโรค ตรงนี้ปลูกข้าว ตรงโน้นเป็นสมุนไพร ถัดไปเป็นแปลงผัก เราอยากกินอะไรก็เอามาปลูก นาอินทรีย์ มีนาดำกับนาโยน นาโยนใช้เมล็ดพันธุ์ 3-5 กิโลกรัมต่อ 1 ไร่ ใช้เวลาเพาะ 12-15 วัน ก็นำไปโยนได้ นาโยนจะใช้น้ำน้อย มีโรงเห็ดน็อกดาวน์ ขนาด 1.5 เมตร บรรจุได้ 900 ก้อน ถอดประกอบได้ ขนาด 1 ใน 3 ของโรงเรือนขนาดใหญ่เป็นตัวสร้างรายได้หลัก มีจักรยานรดน้ำแปลงผัก ต่อกับตัวปั้ม ดึงน้ำมารดแปลงผักโดยไม่ต้องใช้ไฟฟ้า มีไม้ยืนต้น มีเลี้ยงหมูหลุม เอาเศษผักให้หมูกินแล้วเอาตัวรองก้นมาเป็นปุ๋ย 

160113264197

คนในเมืองถ้าไม่มีที่ดิน ก็ปลูกในบ่อซีเมนต์ ดิน 1 ส่วน มะพร้าวสับ 2 ส่วนรองด้านล่างกันความร้อนจากพื้นปูน ปลูกข้าว ปลูกผัก ปลูกไม้ผลได้หมด ถ้ามีดาดฟ้าปลูกพืชผักได้ช่วยลดอุณหภูมิ ลดการเปิดแอร์ได้ แล้วมีฝึกปฏิบัติบ้านดิน บ้านฟาง หลักสูตร 2-3 ชั่วโมง จากที่ต้องมีเงิน 1-2 ถึงจะได้บ้านหลังหนึ่ง ถ้าเราทำแบบนี้ก็จะได้บ้านดิน ทุกเสาร์อาทิตย์แรกของเดือนที่นี่จะมีตลาดนัดที่เกษตรกรมาขายเอง เสาร์อาทิตย์อื่นมีอบรมฟรี เรียนรู้ฟรีจากปราชญ์เกษตร ติดตามได้ที่ www.Wisdomking.or.th และยูทูบ กษัตริย์เกษตร ครับ” ธีรยุทธ ประมัยพิมพ์ เจ้าหน้าที่สื่อสารสัมพันธ์ กล่าวเชิญชวน 

ไหนๆ ก็มาถึงที่นี่แล้ว แนะนำให้แวะไปนั่งชิลๆ กินกาแฟที่ Wisdom Farm เป็นการปิดทริป #วันเดียวเที่ยวปทุม อย่างครบถ้วนทั้งอิ่มตาอิ่มใจและอิ่มท้อง