บ้านแมวรักษ์โลก...เพื่อทาสแมว
คนรักแมว เป็นทาสแมว จะดีใจเมื่อมี บ้านแมว ให้สัตว์เลี้ยงแสนรักนั่ง ๆ นอน ๆ สบายใจในพื้นที่อบอุ่น ปลอดภัย...
“หลังจากศึกษาพฤติกรรมแมวมาระยะหนึ่ง ด้วยความที่ผมเลี้ยงแมวเยอะ พบว่าแมวไม่ได้ชอบอยู่ในกล่องหรือในลัง จริง ๆ คือเป็นกล่องแบบไหนก็ได้ แมวจะชอบอยู่ในพื้นที่ปลอดภัย ที่อบอุ่น สมมุติเป็นพื้นที่ที่เปิดด้านเดียวมันจะรู้สึกระวังภัยได้ เหมือนกับว่ารอบด้านปลอดภัยหมดแล้ว เช่นแมวจะชอบไปอยู่ตามชั้นหนังสือเพราะเขารู้สึกว่ารอบด้านปลอดภัย”
ธนิษฐ์ วชิรปราการสกุล
หนุ่มทาสแมว ตูน - ธนิษฐ์ วชิรปราการสกุล คนสร้าง “บ้านแมวกระดาษ” แบรนด์ Polygami (โพลีกามิ) เล่า พร้อมชวนชมแมวในปกครองของเขาราว 6 ตัว แต่ก่อนจะมาเป็นบ้านแมวก็มีที่มาจากงานกระดาษ
“เนื่องจากผมทำงานจัดนิทรรศการให้กับหลายองค์กร ที่ทำ CSR ผมจบสถาปัตย์บางมด (มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี) จบมาก็เป็นสถาปนิกอยู่พักหนึ่ง จนมาออกแบบงานนิทรรศการ ทำโครงสร้างขนาดใหญ่ ทำได้สักปีหนึ่งก็พบว่า งานก่อสร้างที่เราทำนั้นมันทำให้เกิดขยะมาก ทั้งเรื่องฝุ่นละออง วัสดุต่าง ๆ ยิ่งตอนรื้อถอนยิ่งขยะเยอะ พวกซากโครงไม้ขนาดใหญ่บางทีเขาแทบไม่นำไปใช้ต่อเลย เขาจะขนไปทิ้ง บ้างเอาไปทำไม้อัด แต่กว่าจะถึงกระบวนการนั้นทำให้เกิดมลพิษ ผมกลับมาคิดว่าเราก็มีโรงพิมพ์ มีกระดาษ ทำไมไม่ลองเอากระดาษมาทำเป็นโครงสร้างแทน เลยเกิดไอเดียนำกระดาษมาทำงานโครงสร้าง
ผลงานของ MOHo Studio ในนิทรรศการให้องค์กรต่าง ๆ ทำโครงสร้างจากกระดาษทั้งหมด
พอทำ CSR ลูกค้าเลือกใช้วัสดุกระดาษก็มองว่าเป็นการรีไซเคิล ล่าสุดผมทำให้ CP เป็นเรื่องบลูคาร์บอน เกี่ยวกับการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเล หน้าที่ผมคือออกแบบฉาก โครงสร้าง ทำแบ็คดรอฟ สแตนดี้ ทุกอย่างเป็นกระดาษหมดเลย แล้วเขาก็มาวัดค่าคาร์บอน ฟุตพริ้นท์ ในงานว่า เมื่อเราใช้วัสดุกระดาษเกิดคาร์บอน ฟุตพริ้นท์ แค่ไหน ซึ่งมันต่ำมากเมื่อเทียบกับงานเหล็กหรืองานไม้ เขาก็เห็นเลยว่าเป็นการช่วยธรรมชาติอีกทางหนึ่ง”
คนรักแมวเล่ายาว เพราะกว่าจะทำบ้านให้แมวอยู่นั้น เขาเป็นหนึ่งในสถาปนิกรักษ์โลก และตอนนี้กลายเป็นนักออกแบบงานกระดาษ
“ตอนนั้นเป็นสถาปนิกให้ UNSCR ทำโรงเรียนชั่วคราวให้กับผู้ที่มาทำงานในเมืองไทย ต่อมาไปทำงานนิทรรศการต่าง ๆ แล้วเริ่มนำกระดาษมาทำโครงสร้าง ซึ่งพอเป็นกระดาษก็เข้ากับคอนเซปต์ของแต่ละองค์กรที่เขาให้เราออกแบบงาน CSR และเป็นวิธีที่ทำให้คนคิดเรื่องสิ่งแวดล้อม กระดาษใช้งานแทนไม้แทนเหล็กได้ เริ่มสู่วิธีคิดรักษ์โลกเพราะกระดาษสามารถรีไซเคิลได้ตลอด
งานกระดาษสีแดงในนิทรรศการของลังโคม
เวลาทำงานนิทรรศการใช้ชื่อว่า โม สตูดิโอ (MOHo Studio) จะอ่านว่า “โมโห” ก็ได้ครับ... จากนั้นมาผมก็ทำงานเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมเยอะ เช่น ทำนิทรรศการให้กรมสิ่งแวดล้อม กรีนพีซ ทำ CSR องค์กรต่าง ๆ ที่อยากทำอะไรเพื่อธรรมชาติ และกระดาษก็เป็นวัสดุรีไซเคิลง่าย เวลาเราทิ้งขยะ ปัญหาเกิดจากการไม่คัดแยกขยะ ซึ่งกว่าที่ตัววัสดุจะกลับเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลได้เราต้องคัดแยกขยะก่อน และกระดาษมีข้อพิเศษคือ ถ้าเขารู้ว่าเป็นกระดาษเขาจะแยกได้เลย และเรื่องกระดาษติดเชื้อจะไม่ค่อยมีปัญหาเพราะจะระเหยหมด ก่อนกลับเข้าสู่กระบวนการ ไม่เหมือนพลาสติกหรือวัสดุอื่นที่ปนเปื้อนแล้วกลับสู่กระบวนการยาก ฉะนั้นกระดาษจึงเป็นวัสดุที่เป็นธรรมชาติที่สุด รักษ์โลกที่สุด ย่อยสลายได้ประมาณ 10 ปี แต่ก็เสียดายนะครับเพราะกระดาษใช้แล้วแบบไหนก็นำเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลได้หมด”
ผู้รู้เรื่องกระดาษอธิบาย กระทั่งทิชชู่ใช้แล้วก็เก็บไปรีไซเคิลได้
“กระดาษทุกชนิดรีไซเคิลได้ เช่น กระดาษที่เป็นสีน้ำตาลหรือกระดาษลูกฟูก ซึ่งใช้แล้วก็เอาไปรีไซเคิลต่อได้อีก กระดาษทิชชู่จะเอาไปกรอง แยกชั้นสารแล้วเอาเยื่อกระดาษกลับมาผลิตใหม่ กระดาษมีราคาหมดครับ ถ้าผมมองเห็นกระดาษในรถซาเล้งผมตีราคาได้หมดเลยว่ากี่บาท”
ตอนนี้ คนรักแมวกลายเป็นดีไซเนอร์กระดาษ ออกแบบงานทุกชิ้นด้วยกระดาษ พร้อมเผยแพร่แนวคิดรักษาสิ่งแวดล้อมไปด้วย
“เมื่อจัดงานคนจะเข้ามาดูแล้วถามว่า ทั้งโครงสร้างคือกระดาษหรือเปล่า เป็นกระดาษจริง ๆ หรือ... เช่น นำกระดาษมาต่อ ๆ กันเป็นบ้าน เป็นโครงใหญ่ ๆ โดยไม่ใช้กาว ไม่ใช้ไม้หรือตัวยึดใด ๆ เป็นกระดาษทั้งหมด คนก็เริ่มคิดแล้วว่ากระดาษใช้งานได้จริง ก็เริ่มรู้สึกรักษ์โลก เราก็ให้ความรู้เขาไปด้วย ตอนนี้คนหันมาทำเรื่องพวกนี้เยอะขึ้น”
นอกจากงานโครงสร้างใหญ่ ๆ กระดาษล้วน ๆ เขาก็ทำงานชิ้นเล็กชิ้นน้อย งานดีไซน์สวย ๆ และใช้งานได้จริง เช่น โต๊ะ เก้าอี้ ที่รองรับน้ำหนักได้ถึง 100 กิโลฯ
“งานออกแบบกระดาษต่าง ๆ คือคิดและทำให้ลูกค้า ที่ทำขายจริง ๆ คือบ้านแมว เริ่มจากศึกษารูปทรงตัวแมวก่อน โดยเราต้องลดฟอร์มของตัวรูปทรงให้เกิดเป็นมุมสามเหลี่ยม ในทางคณิตศาสตร์สามเหลี่ยมเป็นมุมที่แข็งแรงกว่าสี่เหลี่ยม ทำให้โอกาสเอนจะน้อยกว่า เราก็นำข้อดีมาสร้างเป็นงานพับกระดาษ ทำให้เกิดมุมสามเหลี่ยมให้มากที่สุด พอเกิดมุมสามเหลี่ยมก็จะทำให้เกิดความแข็งแรง ชิ้นงานบ้านแมวเวลาขายผมจะแพ็คใส่กล่องให้ลูกค้าประกอบเอง”
บ้านแมวประกอบไม่ยาก (แม้ไม่มีความรู้เรื่องคณิตศาสตร์) วางจำหน่ายที่ร้าน Pet Safari หลายสาขา และทางออนไลน์ (FB:/ Polygami)
“Polygami มาจากคำว่า Polygon แปลว่า รูปหลายเหลี่ยม บวกกับศิลปะการพับกระดาษแบบญี่ปุ่น Origami บ้านแมวตั้งตรงไหนก็ได้ครับ เหมือนเป็นพื้นที่ส่วนตัว แต่ถ้าเราเลี้ยงแบบเปิดอาจไม่ค่อยมานอนเท่าไหร่ เพราะเขาจะรู้สึกว่าเขานอนที่ไหนก็ได้ ผมออกแบบมาคิดถึงเรื่องของคนด้วย มองให้เป็นของแต่งบ้านด้วย ในยุคที่คนอยู่คอนโด ซึ่งอาจเลี้ยงแมวมากกว่าหมา เพราะเสียงไม่ดังมาก แอบเลี้ยงได้ด้วย สามารถวางตรงมุมห้อง และไม่ใช้สีเยอะ ส่วนใหญ่เป็นสีพื้น ๆ เพราะมองว่าการตกแต่งบ้านควรเป็นสีพื้นเหมือนว่าบ้านมันก็ยุ่งเหยิงอยู่แล้ว ถ้าทำลายเยอะไปจะไม่สวย”
บ้านแมวสีพื้น ๆ แบบเบสิกคือกระดาษลูกฟูกสีน้ำตาล และสีขาวนวล สีเขียวอ่อน สีชมพูอ่อน ลายหินอ่อน และลายการ์ตูน ทรงสามเหลี่ยมและทรงกลมไม่มีหลังคา (ราคา 390-490 บาท)
“คนที่ซื้อไปไม่มีใครมาบอกว่าแมวไม่เข้าไปนอนนะครับ ขนาดแมวที่ผมเลี้ยงตัวสีขาว 8 กิโลฯ ก็เข้าไปอยู่ได้ บางทีแมวก็มานอนรวมกันหลายตัว
ตอนนี้กำลังออกแบบกระบะทรายสำหรับแมวถ่าย เพราะผมอยากพาแมวไปเที่ยว เวลาเราเดินทางนาน ๆ จะทำยังไง ต้องขนกระบะกับทรายไปด้วยเลยมีแนวคิดทำส้วมกระบะ และอยากทำม้าโยกสำหรับเด็กด้วย ผมมีหลานโตวัย 3 ขวบ ม้าโยกซื้อมาหลายพันบาทตอนนี้ไม่เล่นแล้ว กลายเป็นที่ตากผ้า ถ้าเป็นม้าโยกทำจากกระดาษพอเด็กเลิกเล่นก็ถอดประกอบใหม่รอลูกคนต่อไปได้ หรือนำไปรีไซเคิลได้”
วัสดุทุกอย่าง กระทั่งพลาสติกก็ออกแบบมาเพื่อช่วยโลกนะครับ ถ้าเราคัดแยกขยะได้จริง ๆ ที่ออฟฟิศผมจะคัดแยกตัวฝา ชิ้นพลาสติก ผมมีโครงการออกแบบร่วมแบบ ปตท.ด้วย เช่น ขวดฝาน้ำดื่ม ถ้ารวบรวมได้ 200-300 ฝา ผมเอาไปเข้าเครื่องหลอม พอหลอมเสร็จผมสามารถผลิตเก้าอี้ออกมาได้ภายในครึ่งชั่วโมง คือถ้าวัสดุมันถูกแยกแล้วนำกลับเข้าสู่กระบวนการได้ก็คือการรีไซเคิลและอัพไซเคิล แต่ปัญหาสิ่งแวดล้อมของไทยความจริงแล้วเป็นเรื่องของคน เพราะขยะมีแวลูของมันอยู่แล้ว”
ถ้าทิ้งให้ถูกที่ แยกขยะให้ถูกทาง ของเหลือใช้ทิ้งขว้างก็จะกลับมาเป็นของใช้ในชีวิตประจำวัน ใช้หมุนเวียนต่อไป
“โดยเฉพาะกระดาษ รีไซเคิลได้เรื่อย ๆ อายุของกระดาษไม่มีวันหมดสิ้นเลยครับ วิธีการรีไซเคิลคือพอได้เยื่อกระดาษมาแล้วจะเอามาผสมแป้ง แล้วผสมเยื่อใหม่เข้าไปอีกให้ได้สัดส่วนที่ต้องการ แล้วนำมาผลิตเป็นกระดาษเอสี่ กระดาษสีน้ำตาล แล้วก็นำไปรีไซเคิลได้อีก เป็นวัสดุที่ไม่มีวันหมด ตราบใดที่เราคัดแยกแล้วนำกลับเข้าสู่กระบวนการได้จริง ๆ
การที่เราเอาวัสดุที่เหลือใช้แล้วมาแปรรูปพัฒนาต่อเพื่อให้เกิดสิ่งใหม่ ๆ ขึ้นมา ถือเป็นการรีไซเคิล ยิ่งเรายืดอายุใช้งานของวัสดุให้มากที่สุดก็คือการรักษาโลก”
ซึ่งกลายเป็นบ้านแมวรักษ์โลก นอนสบาย อบอุ่น และปลอดภัย...
ดูบ้านแมวเพิ่มเติมที่ FB:/ Polygami
