การติดตาม 'ผู้ป่วยโควิด-19' ในไทยผ่าน 'ไอที'

ด้วยความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยีในปัจจุบัน หากนำมาใช้ในสถานการณ์แพร่ระบาดของไวรัสโคโรน่า รวมถึงการร่วมมือกับโมบาย โอเปอเรเตอร์ เพื่อวิเคราะห์ผู้ติดเชื้อหรือผู้ใกล้ชิด น่าจะเป็นแนวทางที่ดีในการเฝ้าระวังและป้องกันไม่ให้การแพร่ระบาดขยายวงกว้างไปได้

สถานการณ์โควิด-19 ในประเทศไทยยังต้องจับตามองกันอยู่ ยังไว้วางใจไม่ได้ ทุกคนยังคงให้ความสนใจเฝ้าติดตามข่าวสารกันอยู่ตลอด และโดยเฉพาะการมีข่าวคราวของคุณปู่ชาวไทยและคุณป้าชาวเกาหลีที่เชื่อกันว่า จะเป็น Super Spreader ของโควิด-19 สร้างความตื่นตระหนกให้กับคนในสังคมมากเลยทีเดียว

ผมเคยพูดถึงวิธีการสังเกตตัวเองเมื่อยามป่วยไข้ว่า เราสามารถใช้อุปกรณ์ประเภท wearable ช่วยตรวจเช็กสุขภาพในขั้นต้น รวมถึงการใช้วิธี Cloud Sourcing หรือการฟังความคิดเห็นจากคนรอบข้าง เพื่อให้มีดาต้าหรือข้อมูลในการตัดสินใจไปบ้างแล้ว

แต่ในสถานการณ์ไวรัสโควิด-19 ทั่วทั้งโลกอย่างตอนนี้ เรียกว่าเข้าสู่ขั้นวิกฤติแล้วก็ว่าได้ มีการแพร่กระจายของเชื้อโรคทุกทวีปแล้ว ที่น่ากังวลใจ คือ ผู้ที่ได้รับเชื้อบางคนไม่รู้ด้วยซ้ำว่าตนเองมีความเสี่ยง และสร้างความเสี่ยงที่จะแพร่เชื้อให้กับผู้คนรอบข้างที่มีการติดต่อใกล้ชิด ไม่รวมถึงกรณีการปฏิเสธการตรวจรักษาและการปกปิดประวัติการเดินทางในประเทศกลุ่มเสี่ยง แต่หากเมื่อมีการตรวจพบว่ามีผู้ที่ติดเชื้อแล้ว ปัญหาที่ตามมาคือการป้องกันการแพร่ระบาดในวงกว้าง

จริงๆ หากทราบว่า ผู้ป่วยเป็นใครแล้วเราก็สามารถติดตาม ผู้ที่ติดเชื้อหรือผู้ที่อยู่ใกล้กับผู้ที่ติดเชื้อได้ โดยอาศัยเทคโนโลยีที่มีอยู่แล้ววิธีหนึ่ง คือ ติดตามจากเบอร์โทรศัพท์มือถือของผู้ป่วย และดูจากข้อมูลพื้นที่ที่ผู้ป่วยเดินทางผ่านเสาโทรศัพท์ หรือเสาสัญญาณในตึก (in-building) + ไวไฟหรือบลูทูธว่า มีเบอร์อะไรบ้างอยู่ในพื้นที่ไหน รวมไปถึงโซเชียล ดาต้า ในละแวกที่ผู้ป่วยคนนั้นผ่าน เช่น ภาพถ่ายจากโซเชียลในละแวกนั้นๆ โดยใช้อะกอริธึ่ม วิเคราะห์ลงไปอีกชั้นหนึ่ง เพื่อหาคนที่มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อได้

เราจะสามารถระบุได้ว่าผู้ป่วยมีโอกาสอยู่ในพื้นที่ไหนบ้าง อยู่ใกล้กับใครบ้าง จากสัญญาณมือถือของเขา หรืออุปกรณ์ที่ใกล้กัน และ ติดตามเส้นทางการเดินทางของเขาได้ชัดมากขึ้น แล้วพล็อตออกมาเป็นแผนที่การเดินทาง และดูความเสี่ยงของคนที่อยู่ในละแวกนั้นๆ จากเบอร์มือถือ เราจะเห็นการกระจายตัวของกลุ่มคนที่มีเสี่ยงที่จะติดได้ชัดเจนมากขึ้น

รวมไปถึงควรต้องส่งข้อมูลไปแจ้งแก่คนเหล่านั้น เพื่อให้มีการระวังตัว เก็บตัว ไปตรวจสุขภาพ เพื่อการติดตามได้ดีขึ้น นั่นคือเป็นการเอา 'บิ๊กดาต้า + เอไอ' มาใช้วิเคราะห์ แต่อาจจะมีการกระทบไปถึงเรื่องของไพเวรซี่ ดาต้าที่ต้องระมัดระวังให้ดีด้วยเช่นกัน แต่ถ้าสถานการณ์มันเกิดวิกฤติมากๆ ผมคิดว่าวิธีนี้จะเป็นแนวทางหนึ่งที่น่าสนใจนะครับ

วิธีการง่าย ๆ ที่จะทำได้ก็คืออาศัยความร่วมมือจากการนำข้อมูลของโมบาย โอเปอเรเตอร์ทั้ง 3 เจ้าหลัก ๆ + ไวไฟ โอเปอเรเตอร์ + ไวท์ไซท์ (โซเชียล ดาต้า) + อาสาสมัคร เอ็นจิเนีย +ดาต้า อนาลิสต์ทั้งหลายมาร่วมมือกันกับกระทรวงสาธารณสุข เปิดวอร์รูม แล้วช่วยกันวิเคราะห์ข้อมูลเหล่านี้ออกมา น่าจะมีประโยชน์และช่วยประเทศเราได้มากเลยทีเดียว

หรือวิธีการที่ง่ายที่สุด คือ ติดต่อไปทางบริษัทเฟซบุ๊ค, ไลน์ หรือ กูเกิล เราจะได้รู้ข้อมูลทั้งหมดที่ผมบอกมาข้างต้นในทันที (ถ้าเจ้าตัวยินยอม) หรือไปดึงข้อมูลจากแพลตฟอร์มเหล่านี้ออกมาจากบัญชีของผู้ป่วยเพื่อมาวิเคราะห์ต่อ (จริงๆ มีช่องทางที่จะไปดึงออกมาได้ไม่ยากครับ)

อย่างไรก็ดี ข้อมูลเหล่านี้หากทำออกมาแล้ว บางส่วนต้องเป็นไพรเวซี่ ดาต้า โดยเฉพาะข้อมูลของคนไข้ ที่มีตำแหน่งบ้าน ที่อยู่อาศัย จะต้องมีการควบคุมคนที่สามารถเข้าถึงได้เฉพาะกลุ่มเท่านั้น แต่ข้อมูลเรื่องการเดินทาง การอยู่นอกสถานที่ ผมคิดว่าน่าที่จะพอเปิดเผยได้บ้าง ถ้าสนใจจะทำผมว่าทำได้ไม่ยากเลย ผมยินดีช่วยอย่างเต็มที่ครับ