เปิดมติ! ศาลรัฐธรรมนูญ 9:0 พ.ร.บ.ไม่โมฆะ 5:4 โหวตใหม่ วาระ 2-3

วานนี้ (7 ก.พ.) องค์คณะตุลาการรัฐธรรมนูญได้ประชุมปรึกษาพิจารณาคดี ที่นายชวน หลีกภัยประธานสภาผู้แทนราษฎร ส่งความเห็นของ ส.ส.ขอให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยตามรัฐธรรมนูญมาตรา 148 วรรคหนึ่ง (1) ว่าร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2563 วงเงิน 3.2 ล้านล้านบาท ตราขึ้นโดยไม่ถูกต้องตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญหรือไม่ กรณีนายฉลอง เทิดวีระพงศ์ ส.ส.พัทลุง พรรคภูมิใจไทย น.ส.ภริม พูลเจริญ ส.ส.สมุทรปราการ พรรคพลังประชารัฐ และนายสมบูรณ์ ซารัมย์ ส.ส.บุรีรัมย์ พรรคภูมิใจไทย เสียบบัตรลงคะแนนแทนกัน

โดยผลการพิจารณา ศาลรัฐธรรมนูญเห็นว่า คดีนี้ไม่มีประเด็นให้วินิจฉัยเกี่ยวกับเนื้อหาสาระของร่างพ.ร.บ.ฉบับนี้ และไม่มีประเด็นเกี่ยวกับความผิดทางอาญา หรือทางจริยธรรมของส.ส.คนใด คงมีประเด็นที่จะต้องพิจารณาวินิจฉัย เฉพาะเรื่องกระบวนการตราร่าง พ.ร.บ.ฉบับนี้เท่านั้น ส่วนบุคคลใดจะต้องรับโทษอย่างไรหรือไม่ เป็นเรื่องที่ต้องไปดำเนินการตามกฎหมายต่อไป

ศาลรัฐธรรมนูญเสียงข้างมากวินิจฉัยว่า การกระทำโดยไม่สุจริตใช้สิทธิออกเสียงลงมติแทนผู้ที่ไม่ได้อยู่ร่วมประชุมด้วยนั้น เป็นการละเมิดหลักการพื้นฐานของการเป็น ส.ส. ที่ต้องปฏิบัติหน้าที่โดยไม่อยู่ในอาณัติมอบหมายของผู้ใด และต้องปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริตเพื่อประโยชน์ส่วนรวมของประเทศชาติ และความผาสุกของประชาชนโดยรวม โดยปราศจากการขัดกันแห่งผลประโยชน์ตามรัฐธรรมนูญมาตรา 114 

ทั้งนี้ สมาชิกคนหนึ่งย่อมมีหนึ่งเสียงในการออกเสียงลงคะแนนตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 120 วรรคสาม และการออกเสียงลงคะแนนจะกระทำแทนกันมิได้ ตามข้อบังคับการประชุมสภาฯพ.ศ.2562 ข้อ 80 วรรคสาม

ข้อเท็จจริงในคดีนี้ ปรากฏว่าในการพิจารณาร่าง พ.ร.บ.งบ 63 เมื่อวันที่ 10 ม.ค.2563 เวลา19.30 น. ถึงวันที่ 11 ม.ค.2563 ซึ่งเป็นการพิจารณาวาระที่ 2 และวาระที่ 3 ปรากฏการแสดงตนและลงมติของนายฉลอง ทั้งที่นายฉลองรับเองว่าตนไม่อยู่ในที่ประชุมตามวันและเวลาดังกล่าวการที่ ส.ส.มิได้อยู่ในห้องประชุม แต่ปรากฏว่ามีการใช้บัตรอิเล็กทรอนิกส์แสดงตน และลงมติแทน ย่อมมีผลเป็นการออกเสียงลงคะแนนที่ไม่สุจริต ทำให้ผลการลงมติร่าง พ.ร.บ.งบ 63 ในวันและเวลาดังกล่าวไม่สอดคล้องกับหลักนิติธรรม และไม่ชอบด้วยกฎหมายรัฐธรรมนูญ

ส่วนปัญหาว่า ร่างพ.ร.บ.งบ 63 ตกไปทั้งฉบับ ตามคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ 15-18 /2556 (กรณีแก้ไขรัฐธรรมนูญเรื่องที่มา ส.ว.)และคำวินิจฉัยที่ 3-4/2557 (กรณีร่าง พ.ร.บ.กู้เงิน 2.2 ล้านล้านบาท) หรือไม่ เห็นว่าประเด็นข้อวินิจฉัยพฤติการณ์แห่งคดี และบทกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ในคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญดังกล่าว แตกต่างจากประเด็นข้อวินิจฉัยพฤติการณ์แห่งคดี และบทกฎหมายในคดีนี้อย่างมีนัยสำคัญ

ร่างพ.ร.บ.ไม่ขัดรธน.-ชี้ปัญหาโหวต

กล่าวคือ คดีนี้ไม่มีประเด็นเกี่ยวกับข้อความอันเป็นสาระสำคัญของร่าง พ.ร.บ.ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญแต่อย่างใด แต่มีปัญหาที่กระบวนการตราร่าง พ.ร.บ.ฉบับนี้เท่านั้น ทั้งข้อเท็จจริงในคดีนี้ก็ปรากฏชัดว่า การพิจารณาออกเสียงลงมติของสภาฯ ในวาระที่ 1 ชั้นรับหลักการ และการพิจารณาของกรรมาธิการ ก่อนเสนอให้สภาฯ พิจารณาเรียงตามลำดับมาตรา ในวาระที่ 2 ได้ดำเนินการไปโดยชอบด้วยรัฐธรรมนูญทุกประการ ถือว่าได้เป็นขั้นตอนที่เสร็จสิ้นไปโดยสมบูรณ์ก่อนแล้ว

ชี้เหตุจำเป็นเร่งด่วนต้องเบิกจ่ายงบฯ

นอกจากนี้ ยังมีเหตุจำเป็นเร่งด่วน ที่ประเทศชาติจะต้องได้กฎหมายฉบับนี้ไปช่วยแก้ปัญหาความล่าช้าและอุปสรรคในการเบิกจ่ายงบประมาณแผ่นดินอีกด้วย ซึ่งในปัจจุบันมี พ.ร.ป.ว่าด้วยวิธีพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ 2561 มาตรา 74 บัญญัติให้ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจกำหนดคำบังคับ ไว้ในคำวินิจฉัยได้ด้วย ซึ่งบทกฎหมายดังกล่าวนี้ มิได้มีอยู่ในอดีต จึงอาศัยอำนาจตาม พ.ร.ป.ดังกล่าว ให้สภาผู้แทนราษฎรดำเนินการให้ถูกต้อง เฉพาะในวาระที่ 2 และวาระที่ 3 และข้อสังเกตของกรรมาธิการ 

แต่การพิจารณาลงมติในวาระที่ 1 และขั้นตอนการพิจารณาของกรรมาธิการ ก่อนนำเสนอสภาฯได้พิจารณาออกเสียงลงมติเรียง ตามลำดับมาตราในวาระที่ 2 ซึ่งได้เสร็จสิ้นไปก่อนที่จะมีการกระทำอันไม่ชอบด้วยรัฐธรรมนูญ จึงเป็นขั้นตอนที่ชอบและมีผลสมบูรณ์ตามรัฐธรรมนูญแล้ว 

จากนั้นให้เสนอร่าง พ.ร.บ.ที่แก้ไขให้ถูกต้องดังกล่าว ให้วุฒิสภาให้ความเห็นชอบ เพื่อดำเนินการตามรัฐธรรมนูญต่อไป พร้อมทั้งให้สภาผู้แทนราษฎรรายงานผลการปฏิบัติตามคำบังคับต่อศาลรัฐธรรมนูญภายใน 30 วันนับแต่วันที่มีคำวินิจฉัย

ตีตกคำร้องส.ส.เสียบบัตรแทนซ้ำซ้อน

ส่วนคำร้องที่ประธานสภาฯ ส่งความเห็นของ ส.ส.จำนวน 78 คน ขอให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยเมื่อวันที่ 6 ก.พ.นั้น เห็นว่า เหตุแห่งคำร้องดังกล่าวเป็นเหตุเดียวกันกับที่ศาลรัฐธรรมนูญได้มีคำวินิจฉัยในคดีนี้แล้ว กรณีนี้จึงไม่มีเหตุต้องรับไว้พิจารณาวินิจฉัยให้อีก จึงสั่งไม่รับคำร้อง

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สำหรับคำร้องประธานสภาฯ ที่ส่งความเห็น ส.ส.78 คน เป็นกรณีพล.ต.อ.เสรีพิศุทธ์ เตมียเวส ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคเสรีรวมไทย ยื่นขอให้ศาลวินิจฉัยประเด็นเดียวกัน โดยอ้างพฤติการณ์ของนางนาที รัชกิจประการ ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคภูมิใจไทยและส.ส.พรรคพลังท้องถิ่นไท

ปธ.สภาฯนัดโหวตด่วน 13 ก.พ.

ทางด้านสภาฯ นายสรศักดิ์ เพียรเวช เลขาธิการสภาฯ เปิดเผยว่า นายชวน หลีกภัย ประธานสภาฯ นัดประชุมสภาฯ นัดพิเศษ วันที่ 13 ก.พ.เพื่อพิจารณาร่าง พ.ร.บ.งบ 63 ในวาระ 2 และ 3 อีกครั้ง โดยในการหารือ ระหว่างนายชวน และนายสมพงษ์ อมรวิวัฒน์ ผู้นำฝ่ายค้านในสภาฯในวันที่ 12 ก.พ.ต้องพิจารณาญัตติเรื่องตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญเพื่อศึกษาแนวทางป้องกันรัฐประหารฯ ที่ค้างอยู่ ดังนั้นประธานสภาฯจึงขอนัดวันที่ 13 ก.พ. เวลา 09.30 น. หากไม่เสร็จในวันเดียวสามารถขยายเวลาได้ จากนั้นต้องส่งเรื่องให้วุฒิสภาพิจารณาต่อทันที

“วิษณุ”คาดทูลเกล้าฯภายในก.พ.

ด้านนายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ให้สัมภาษณ์ว่า ได้เรียนให้ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ทราบแล้ว และทราบว่าประธานสภาฯ กำหนดให้พิจารณาร่าง พ.ร.บ.งบ63 วันที่ 13 ก.พ.เป็นต้นไป และจะเข้าสู่การพิจารณาของ ส.ว. จากนั้น ส.ว.จะส่งกลับมายังรัฐบาลซึ่งมีเวลา 5 วัน ก่อนนำขึ้นกราบบังคมทูล คาดว่าทูลเกล้าฯได้ภายในเดือน ก.พ. ทั้งนี้นายวิษณุ ตอบว่า “รู้สึกโล่งอก” เมื่อถามถึงผลวินิจฉัยที่ออกมา