8 ข้อค้นพบ ผลกระทบจาก 'เงินบาทแข็ง'

 8 ข้อค้นพบ ผลกระทบจาก 'เงินบาทแข็ง'

EIC ประเมินภาพรวมเศรษฐกิจไทยปี 2019 และ 2020 พบ 8 ผลกระทบใน 4 ช่องทางหลักที่ตามมากับเงินค่าที่แข็งค่าต่อเนื่อง

ประเด็นค่าเงินบาท ถูกกล่าวถึงอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2016 มาจนถึงปัจจุบัน เพราะหากเทียบค่าเงินสกุลอื่นในภูมิภาค พบว่าค่าเงินมีการแข็งค่ามากที่สุด อย่างไรก็ตาม กล่าวโดยสรุป การแข็งค่าของเงินบาทมีทั้งผู้ได้และเสียประโยชน์

EIC เปิดเผยข้อมูล "Outlook Quarter1 2020" พร้อมประเมินภาพรวมเศรษฐกิจไทยปี 2019 และ 2020 โดยเปิดมุมมองผลกระทบที่เกิดกับค่าเงินบาทแข็ง 4 ช่องทางหลัก โดยแบ่งออกเป็น 8 ผลกระทบ ดังนี้

157926496027

ที่มาภาพ: EIC 

ช่องทางที่ 1 ผลกระทบต่อการส่งออกและท่องเที่ยว

1. รายได้การส่งออกในรูปเงินบาทลดลง ในช่วงปี 2016 ถึงปัจจุบันมูลค่าการส่งออกในรูปเงินบาทปรับตัวแย่กว่ามูลค่าส่งออกในรูปดอลลาร์สหรัฐ โดยเฉพาะในปี 2019 ที่การส่งออกหดตัว โดยจากข้อมูล 11เดือนแรก การส่งออกในรูปดอลลาร์สหรัฐ หดตัวที่ 2.8%YOY แต่การส่งออกในรูปเงินบาทหดตัวมากถึง -5.6%YOY

2. ค่าใช้จ่ายต่อหัวของนักท่องเที่ยวลดลง เงินบาทที่แข็งค่าทำให้นักท่องเที่ยวแลกเงินบาทได้น้อยลง จึงทำให้มีผลต่ออัตราเติบโตของค่าใช้จ่ายต่อหัว ของนักท่องเที่ยวต่างชาติ โดยพบว่าค่าใช้จ่ายต่อหัวของนักท่องเที่ยวช่วง 11 เดือนแรกปี 2019 ซึ่งอยู่ที่ 48,528 บาทต่อคนต่อทริปนั้น มีระดับที่ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยปี 2016 ที่อยู่ที่ 50,216 บาทต่อคนต่อทริป ซึ่งการลดลงเกิดจากภาวะเศรษฐกิจโลกชะลอตัวและการแข็งค่าของเงินบาทเป็นสำคัญ

157933279148

3. ความสามารถในการแข่งขันของสินค้าส่งออกไทยบางรายการลดลง โดยเฉพาะสินค้าที่มีสัดส่วนการนำเข้าต่ำ (import content ต่ำ) โดยแม้ว่าในภาพรวมการส่งออกสินค้าของไทยจะยังไม่สูญเสียส่วนแบ่งในตลาดโลก (สัดส่วนส่งออกในตลาดโลกของไทยช่วงปี 2011-2015 เฉลี่ยอยู่ที่ 1.2% เทียบกับปี 2016-2018 อยู่ที่ 1.3%) สะท้อน ว่าสินค้าส่งออกของไทยยังสามารถแข่งขันได้ในตลาดโลก แต่การที่เงินบาทแข็งค่าเกือบ 20% ในช่วง 4 ปีหลัง ย่อมส่งผลถึงความสามารถการแข่งขันด้านราคาของผู้ส่งออก

นอกจากนี้ยังพบว่าสินค้าส่งออกไทยที่มีส่วนแบ่งในตลาดโลกเพิ่มขึ้น มักจะเป็นสินค้าส่งออกที่มี import Content สูง ซึ่งได้รับประโยชน์จากต้นทุนสินค้านำเข้าที่ถูกลง จึงทำให้ผู้ส่งออกที่มี import content สูง มีความสามารถในการลดราคาสินค้าส่งออกเพื่อรักษาระดับความสามารถ ในการแข่งขันได้ในทางกลับกันสินค้าที่มี import content ต่ำจะไม่ได้รับอานิสงส์จากเงินบาทที่แข็งค่าด้านการลดลง ของต้นทุนสินค้านำเข้า ดังนั้น จึงไม่สามารถลดราคาสินค้าส่งออกและทำให้ความสามารถในการแข่งขันลดลง โดยสินค้าในกลุ่มดังกล่าว ได้แก่ สินค้าเกษตรพืชผลและปศุสัตว์ ประมง อุตสาหกรรมอาหาร และเครื่องนุ่งห่ม

  157926490463

ช่องทางที่ 2 ผลกระทบต่อการนำเข้าและการท่องเที่ยวต่างประเทศ

4. คนไทยนำเข้าสินค้าบริโภคเพิ่มขึ้นแทนสินค้าที่ผลิตภายในประเทศ โดยการแข็งค่าของเงินบาท ทำให้ราคาสินค้านำเข้าถูกลง ผู้บริโภคจึงหันไปซื้อสินค้านำเข้ามากขึ้น สะท้อนจากสัดส่วนการนำเข้าสินค้า อุปโภคบริโภคต่อการบริโภคสินค้าไม่คงทน (ไม่รวมบริการและรถยนต์) มีการปรับเพิ่มขึ้นต่อเนื่องในช่วงหลัง (หรือการนำเข้าสินค้าบริโภคมีอัตราเติบโตที่เร็วกว่าการบริโภคสินค้าไม่คงทนในภาพรวม) โดยสินค้าที่นำเข้า มากคือ เครื่องใช้ไฟฟ้า ผักและผลไม้ และสินค้าจำพวกสบู่ ผงซักฟอก และเครื่องสำอาง ที่มีการนำเข้าจาก ประเทศจีน, เวียดนาม, ญี่ปุ่น และสหรัฐฯ เป็นสำคัญ

5. คนไทยใช้จ่ายเที่ยวต่างประเทศเพิ่มขึ้นเร็วกว่าเที่ยวในประเทศ นอกจากปัจจัยด้านเที่ยวบิน low cost ที่มีมากขึ้น รวมถึงบางประเทศที่มีนโยบาย free visa กับนักท่องเที่ยวไทย ค่าเงินบาทที่แข็งค่ายังเป็นอีกปัจจัย สำคัญที่ทำให้ค่าใช้จ่ายในการท่องเที่ยวต่างประเทศถูกลง จึงมีส่วนทำให้คนไทยหันไปท่องเที่ยวต่างประเทศ มากขึ้น โดยจากรูปด้านซ้ายแสดงให้เห็นว่าคนไทยใช้จ่ายในต่างประเทศเพิ่มขึ้นเร็วกว่าใช้จ่ายท่องเที่ยวใน ประเทศประมาณ 1 เท่าตัวในช่วงปี 2016- 2018

157933279177

 

ช่องทางที่ 3 ผลกระทบต่อการลงทุนระหว่างประเทศทั้งขาเข้าและขาออก

6. ไทยอาจมีความน่าสนใจลดลงในสายตานักลงทุนต่างชาติ เนื่องจากการเข้ามาก่อสร้างโรงงานมีต้นทุนสูงขึ้น ในรูปเงินบาท (นักลงทุนต่างชาติต้องนำเงินต่างชาติมาแลกเป็นเงินบาทก่อน) จึงอาจทำให้ไทยมีความน่าสนใจ ลดลงในสายตานักลงทุนต่างชาติ โดยจากรูป แสดงให้เห็นว่าสัดส่วน FDI inflows ที่เข้ามาในไทยต่อ FDI รวมที่ เข้ามาในกลุ่มประเทศอาเซียนปรับลดลงในช่วงปี 2016-2018 เทียบกับช่วงปี 2013-2015 ก่อนหน้า

นอกจากนี้ การแข็งค่าของเงินบาทยังส่งผลต่อความสามารถการแข่งขันด้านราคาของสินค้าส่งออก ดังนั้น จึงอาจทำให้ นักลงทุนต่างชาติ ลดการลงทุนในไทยด้านการผลิตเพื่อส่งออก ซึ่งตรงกับรูปด้านขวา ที่แสดงให้เห็นว่า FDI เฉลี่ยของปี 2016-2018 ที่ลดลงนั้น มาจากการลดลงของ FDI ที่จะมาลงทุนภาคอุตสาหกรรมเป็นสำคัญ

7. คนไทยไปลงทุนระยะยาวในต่างประเทศมากขึ้น โดยเฉพาะในช่วงหลังปี 2016 เป็นต้นมา ทั้งนี้ การออกไปลงทุนในต่างประเทศ ถูกขับเคลื่อนจากหลายปัจจัย ซึ่งการแข็งค่าของเงินบาท อาจเป็นหนึ่งในปัจจัยดังกล่าว เนื่องจากสามารถแลกเงินต่างประเทศได้มากขึ้น ทำให้ต้นทุนของการลงทุนในต่างประเทศถูกลง

ช่องทางที่ 4 ผลกระทบต่อราคาสินค้าพลังงานและอัตราเงินเฟ้อ

8. ราคาน้ำมันในประเทศเพิ่มขึ้น (ลดลง) ต่ำกว่า (มากกว่า) ราคาน้ำมันดิบในตลาดโลก สังเกตได้จากช่วงปี 2017-2018 ที่ราคาน้ำมันดิบโลกปรับเพิ่มขึ้น แต่ราคาน้ำมันขายปลีกในประเทศกลับเพิ่มขึ้นน้อยกว่า เพราะเงินบาทที่แข็งค่าทำให้ต้นทุนการนำเข้าน้ำมันจากตลาดโลกลดลง และในช่วงหลังที่ราคาน้ำมันดิบปรับ ลดลง ราคาในประเทศก็ยิ่งปรับลดมากกว่า จากเงินบาทที่แข็งค่าต่อเนื่อง ซึ่งสถานการณ์ดังกล่าวทำให้ดัชนี ราคาสินค้าพลังงานของไทยชะลอหรือลดลงในช่วงที่ผ่านมา ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักที่ทำให้เงินเฟ้อทั่วไปของ ไทยอยู่ในระดับต่ำต่อเนื่อง

1579264161100