ม.เกษตรฯ วิจัยเทคนิคเพาะเลี้ยงหิ่งห้อยน้ำจืดหนุน ทท.เชิงธรรมชาติ

สถาบันวิจัยและพัฒนาแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มก.) เผยแพร่ผลงานการวิจัยของ ผศ.อัญชนา ท่านเจริญ อาจารย์ภาควิชากีฏวิทยา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มก.) ที่ประสบความสำเร็จในการพัฒนาเทคนิคเพาะเลี้ยงหิ่งห้อยน้ำจืดที่มีศักยภาพ โดยสามารถผลิตหิ่งห้อยจำนวนมากตอบสนองการปล่อยหิ่งห้อยคืนสู่ธรรมชาติเพื่อการอนุรักษ์และเพื่อประโยชน์ในการท่องเที่ยว

หิ่งห้อยเป็นแมลงที่สื่อรักโดยใช้แสงกะพริบ แสงของหิ่งห้อยสามารถเปลี่ยนความมืดที่แสนน่ากลัวเป็นความสวยงามที่มีเสน่ห์ได้ ด้วยความงามและพบเห็นได้ยากในปัจจุบัน หิ่งห้อยจึงเป็นหนึ่งในแมลงอนุรักษ์ที่สามารถสร้างคุณค่าทางเศรษฐกิจในด้านการท่องเที่ยวได้ การพัฒนาเทคนิคการเพาะเลี้ยงหิ่งห้อยในห้องปฏิบัติการจึงเป็นช่องทางหนึ่งที่ช่วยอนุรักษ์หิ่งห้อยในธรรมชาติและสร้างพื้นที่อยู่อาศัยของหิ่งห้อยเพื่อสร้างเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศได้

แต่หิ่งห้อยเป็นแมลงที่มีระยะเวลาพัฒนาของวงจรชีวิตยาวนาน กินอาหารมีชีวิต และยากที่จะสามารถเลี้ยงจนครบวงจรชีวิตได้ จึงมีความท้าทายในการพัฒนาเทคนิคการเพาะเลี้ยง โครงการวิจัยนี้จึงพัฒนาเทคนิคการเพาะเลี้ยงหิ่งห้อยน้ำจืดที่มีศักยภาพขึ้นเพื่อสามารถผลิตหิ่งห้อยจำนวนมากตอบสนองการปล่อยหิ่งห้อยคืนสู่ธรรมชาติเพื่อการอนุรักษ์และเพื่อประโยชน์ในการท่องเที่ยว

การนำไปใช้ประโยชน์

อนุสิทธิบัตรอุปกรณ์เลี้ยงหิ่งห้อยทั้งสองฉบับได้รับอนุญาตให้ใช้สิทธิ์และดำเนินโครงการพัฒนาวิชาการให้แก่ภาคเอกชน 2 แห่ง คือ (1) บริษัท ฟีโนมินอน ครีเอชั่น จำกัด เพื่อผลิตหิ่งห้อยน้ำจืดเพื่อจัดแสดงในเมืองบาดาลของสวนสนุกไตรภูมิ ณ เซ็นทรัล ฟลอเรสต้า จ. ภูเก็ต เป็นจุดดึงดูดความสนใจหนึ่งของนักท่องเที่ยวในโซน Underwater world  ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถนั่งเรือชมหิ่งห้อยได้ในเวลากลางวันและ (2) บริษัท โตโยต้า มอเตอร์ ประเทศไทย จำกัด เพื่อสร้างสวนหิ่งห้อยเป็นแหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติที่ศูนย์การเรียนรู้ความหลากหลายทางชีวภาพเเละความยั่งยืน “ชีวพนาเวศ” โรงงานโตโยต้า บ้านโพธิ์ จ. ฉะเชิงเทรา เพื่อให้เด็กและเยาวชนได้ตระหนักถึงคุณค่าและรักษาความหลากหลายทางชีวภาพอย่างเป็นรูปธรรม

จุดเด่นของผลงาน

เทคนิคการเพาะเลี้ยงหิ่งห้อยน้ำจืดที่พัฒนาขึ้นภายใต้โครงการวิจัยนี้ เป็นวิธีการเพาะเลี้ยงที่สามารถผลิตหิ่งห้อยจำนวนมากได้ มีอัตราการรอดสูงทุกระยะ ตั้งแต่ระยะไข่ ตัวหนอนระยะที่ 1 ตัวหนอนระยะที่ 2-6 ดักแด้ และตัวเต็มวัย โดยเป็นวิธีที่ประหยัด ใช้วัสดุ-อุปกรณ์ที่หาง่าย ประดิษฐ์ใช้เองได้ สามารถใช้ซ้ำได้ในระยะเวลานาน และทุ่นแรง และได้ยื่นจดอนุสิทธิบัตร 2 ฉบับ ณ วันที่ 3 ก.ค. 2561

ชีวพนาเวศ โรงงานโตโยต้าบ้านโพธิ์ จ.ฉะเชิงเทรา

จากป่าในโรงงาน...สู่โครงการโตโยต้าไบโอโทป ซึ่งเป็นการสร้างระบบนิเวศให้ใกล้เคียงกับธรรมชาติที่สุด และกลายเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตในพื้นที่ของโรงงานประกอบรถยนต์บ้านโพธิ์ และด้วยเจตนารมณ์ที่แน่วแน่ในการดูแลสิ่งแวดล้อม ประกอบกับองค์ความรู้และเครือข่ายที่มี จึงต่อยอดโครงการโดยเพิ่มกระบวนการเรียนรู้ให้กลายเป็นศูนย์การเรียนรู้ความหลากหลายทางชีวภาพและความยั่งยืนแห่งแรกในโรงงาน “ชีวพนาเวศ” ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2559 ศูนย์กลางขององค์ความรู้ด้านระบบนิเวศและสิ่งมีชีวตประเภทต่างๆ ที่ปลูกฝังให้คนไทยได้ตระหนักถึงคุณค่าของสิ่งแวดล้อม และความหลากหลายทางชีวภาพ ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของชีวิตและปัจจัย 4 ของมนุษย์ ผ่านการเรียนรู้และสัมผัสประสบการณ์จริงในห้องเรียนธรรมชาติ บนพื้นที่กว่า 60 ไร่ โดยปัจจุบันมีเด็กนักเรียน และผู้สนใจเข้ารับการศึกษากว่า 15,000 คนต่อปี