ลุ้นเบร็กซิท เลื่อน-ไม่เลื่อน

มหากาพย์เบร็กซิทที่ยืดเยื้อมาถึง 3.5 ปีเริ่มใกล้ความจริงมากที่สุดเท่าที่เคยมี หลังจากสัปดาห์ก่อนนายกรัฐมนตรีบอริส จอห์นสัน ทำข้อตกลงกับสหภาพยุโรปเรื่องเงื่อนไขการนำสหราชอาณาจักรพ้นจากสมาชิกภาพ สภาอังกฤษลงมติเห็นชอบ ถือเป็นสัญญาณการสนับสนุนเบื้องต้น แต่อุปสรรคยังมีอีกมาก หลายคนยังไม่แน่ใจว่า จอห์นสันมีความสามารถนำสหราชอาณาจักรออกจากอียูในวันที่ 31 ต.ค. “ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้น” ได้จริงหรือไม่ ก็ในเมื่อสภาไม่เห็นชอบกรอบเวลาอภิปรายข้อตลงเบร็กซิทที่ให้มาเพียง 3 วัน

โดนัลด์ ทุสก์ ประธานคณะมนตรียุโรป เผยผ่านทวิตเตอร์ว่า เขาแนะนำให้ผู้นำ 27 ชาติสมาชิกอียู สนับสนุนให้เลื่อนเดดไลน์เบร็กซิทออกไป ซึ่งนายกฯ จอห์นสันกล่าวว่า เขาไม่ได้ต้องการเช่นนั้นแต่ถูกสภาบังคับให้ต้องขอเลื่อน

นักการทูตอาวุโสในอียูหลายรายเผยว่า สถานการณ์ที่เป็นไปได้มากที่สุดในตอนนี้คือ อียูอาจเห็นชอบให้ขยายเส้นตายเบร็กซิทไปอีก 3 เดือน โดยอังกฤษสามารถออกไปเร็วกว่านี้ได้ หากทำข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องเสร็จทัน แต่ก็มีโอกาสที่สมาชิกอียูบางประเทศ เช่น ฝรั่งเศส อาจขอให้ขยายเวลาออกไปน้อยกว่านั้น แค่ไม่กี่วันหรือไม่กี่สัปดาห์แทนที่จะลากไปถึง 3 เดือน

ด้านโฆษกของจอห์นสันเผยว่า ถ้าอียูยอมให้เลื่อนไปจนถึงสิ้นเดือน ม.ค. อังกฤษก็อาจจำเป็นต้องจัดเลือกตั้ง และอาจจัดขึ้นก่อนคริสต์มาส

ทั้งนี้ เมื่อวันอังคาร (22 ต.ค.) สภาอังกฤษเห็นชอบในหลักการของข้อตกลงที่จอห์นสันไปทำกับอียู แต่ไม่เห็นด้วยกับกรอบเวลาที่เปิดให้สภาอภิปรายข้อตกลงเบร็กซิทเพียงแค่ 3 วันโดยรัฐบาลอธิบายว่า ให้เวลาแค่นี้เพื่อให้ทันเส้นตาย 31 ต.ค. แต่สภาแย้งว่าต้องมีเวลามากกว่านี้

นักการทูตอาวุโสเผยด้วยว่า ในการประชุมกันที่กรุงบรัสเซลส์ของเบลเยียม เมื่อวันพุธ (23 ต.ค.) ทูตอียู 27 ชาติยังไม่ตัดสินใจว่าจะขยายเวลาเบร็กซิทหรือไม่ ทูตอียูจะประชุมกันอีกในวันนี้ (25 ต.ค.) และน่าจะตัดสินใจเลยเพื่อไม่ต้องเรียกประชุมฉุกเฉินให้ผู้นำอียูต้องมาตัดสินใจในประเด็นนี้อีก

ความไม่แน่นอนอันหนึ่งคือไม่แน่ใจว่าฝรั่งเศสเห็นด้วยหรือไม่ แหล่งข่าวรายหนึ่งจากสำนักงานประธานาธิบดีเอ็มมานูเอล มาครง กล่าวเมืื่อวันอังคาร (22 ต.ค.) ว่า รัฐบาลปารีสพร้อมขยายเวลาไปอีกไม่กี่วัน เพื่อเปิดให้รัฐสภาอังกฤษได้ลงมติ แต่ไม่เห็นด้วยที่จะยืดเส้นตายเบร็กซิทออกไปถึง 3 เดือน ถึงวันพุธ ทางการฝรั่งเศสก็ยังมุ่งมั่นกับความคิดนี้ แม้ทุสก์แนะนำว่าให้เพิ่มเวลาออกไปอีก

“ถ้าจะเลื่อนก็ซัก 2-3 วัน หรือไม่ก็ 2-3 สัปดาห์ แต่ไม่ถึงเดือน ม.ค.อย่างที่หลายคนพูด เป็นไปไม่ได้หรอก” ปิแอร์ อเล็กซานเดอร์ แองเกลด สมาชิกสภาฝรั่งเศส ผู้ดูแลกิจการยุโรปในพรรคการเมืองของมาครงกล่าว

เจ้าหน้าที่อียูรายหนึ่งเผยว่า ปารีสต้องการเวลาเพิ่มเพื่อตัดสินใจจุดยืนของตน เนืื่องจากประธานาธิบดีมาครงอยู่ระหว่างการเยือนเกาะลารีอูนิยงของฝรั่งเศสในมหาสมุทรอินเดีย การจะเลื่อนเส้นตายเบร็กซิทได้สมาชิกอียู 27 ประเทศต้องลงมติเป็นเอกฉันท์ ซึ่งพวกเขาเคยทำแบบนี้ไป 2 ครั้งแล้วจากกำหนดเดิมเมื่อวันที่ 29 มี.ค.ปีนี้ ที่ฝรั่งเศสอิดออดทั้ง 2 ครั้งแต่ก็ยอมในที่สุด

ข้อตกลงที่จอห์นสันไปทำกับอียูเมื่อสัปดาห์ก่อน ถือว่าสร้างความตกตะลึงให้กับนักวิจาร์พอสมควร เนื้อหา แตกต่างจากข้อตกลงที่อดีตนายกรัฐมนตรีเทเรซา เมย์ เคยทำมาก่อน ส่วนใหญ่เป็นเรื่องของวิธีจัดการชายแดนทางบกของไอร์แลนด์เหนือ

เมย์ตกลงให้นำระเบียบอียูบางข้อมาใช้ทั่วสหราชอาณาจักร จนกว่าจะมีข้อตกลงใหม่ใช้สำหรับเปิดพรมแดนไอร์แลนด์ต่อไป ส่วนข้อตกลงของจอห์นสันจะสร้างพรมแดนใหม่ในทะเลไอริชทำให้ไอร์แลนด์เหนือต้องใช้ระเบียบอียู ขณะที่ส่วนอื่นๆ ของสหราชอาณาจักรใช้ระเบียบของตนเอง

นั่นทำให้จอห์นสันเสียเสียงสนับสนุนจากพรรคการเมืองไอร์แลนด์เหนือ ที่มารวมรัฐบาลเสียงข้างน้อยของเขา แต่ก็ช่วยให้สภาที่เคยขัดขวางเมย์ผ่านความเห็นชอบดีลเบร็กซิทได้

เมื่อวันอังคารที่ถือเป็นวันดราม่าเบร็กซิทล่าสุด ส.ส.สร้างชัยชนะให้จอห์นสันเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่รับตำแหน่งนายกฯ ด้วยการเห็นชอบในหลักการข้อตกลงเบร็กซิท แต่ความดีใจก็อยู่ได้ไม่นาน ไม่กี่นาทีต่อมา ส.ส.โหวตคว่ำร่างกรอบเวลาของจอห์นสันที่ให้เวลา ส.ส.อภิปรายแค่ 3 วัน เพราะถ้าทำได้ในกรอบนี้เขาก็ไม่ต้องไปขอเลื่อนกำหนดเบร็กซิทจากอียู

แต่ถ้าอียูเห็นชอบให้เลื่อนไป 3 เดือนเต็ม จอห์นสันกล่าวว่าเขาอาจจัดเลือกตั้งใหม่ ภายใต้แคมเปญ “ทำเบร็กซิทให้สำเร็จ”

อย่างไรก็ตาม นายกฯอังกฤษไม่สามารถจัดเลือกตั้งใหม่ได้หากพรรคแรงงาน ฝ่ายค้านไม่สนับสนุน พรรคกล่าวว่าจะสนับสนุนก็ต่อเมื่อเส้นตายเบร็กซิทถูกขยายไปเกินวันเลือกตั้ง

ประเด็นเบร็กซิทและการจับขั้วทางการเมืองที่แตกแยก เป็นสาเหตุให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งต้องปวดขมับ ผลสำรวจความคิดเห็นหลายสำนักพบว่าพรรคอนุรักษนิยมของจอห์นสันมีคะแนนนำพรรคแรงงาน แต่บางโพลก็มีคะแนนนิยมเท่าๆ กัน การตัดสินใจว่าใครชนะเลือกตั้งตอนนี้คงจะยาก