เปิดข้อเสนอเบร็กซิทนาทีสุดท้าย

วิกฤติเบร็กซิทที่ยืดเยื้อมานานกว่า 3 ปี เริ่มใกล้ความเป็นจริงเข้าไปทุกที จอห์นสันขอให้อียูประนีประนอม แต่ไม่วายเตือนว่า ถ้าไม่ทำเช่นนั้นอังกฤษจะออกจากอียูแบบไม่มีข้อตกลงในวันที่ 31 ต.ค.

ส่วนในประเด็นสำคัญที่สุดเรื่องพรมแดนระหว่างไอร์แลนด์เหนือของอังกฤษ กับสาธารณรัฐไอร์แลนด์ที่เป็นสมาชิกอียู จอห์นสันไปไกลกว่าที่หลายคนคิด โดยเสนอให้วางระเบียบมาตรการศุลกากรระหว่างไอร์แลนด์เหนือซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของประเทศ กับไอร์แลนด์ซึ่งเป็นอีกประเทศแต่ตั้งอยู่บนเกาะเดียวกันขึ้นมาใหม่ แทนที่ข้อตกลงแบ็กสต็อป ที่เขาบอกว่า “รับไม่ได้”

นอกจากนี้ จอห์นสันยังเสนอให้ไอร์แลนด์เหนือมีอำนาจในการปฏิบัติตามหรือออกจากระเบียบศุลกากรดังกล่าว ข้อเสนอนี้ถือว่าล้ำหน้ากว่าไอร์แลนด์และอียูมาก

ฌ็อง คล็อด ยุงเกอร์ ประธานคณะกรรมาธิการยุโรปยินดีที่ข้อเสนอของจอห์นสัน “ก้าวหน้าในทางสร้างสรรค์” เช่น ข้อบังคับเต็มรูปแบบว่าด้วยสินค้าทุกชนิด แต่ตั้งข้อสังเกตว่ายังมีปัญหาบางประการ โดยเฉพาะการกำกับดูแลพรมแดน

“อียูต้องการทำข้อตกลง เรายังคงเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันและพร้อมทำงานทุกวันตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อทำข้อตกลงให้เป็นจริงได้เหมือนที่เราทำมาโดยตลอดกว่า 3 ปีจนถึงบัดนี้”

ด้านนายกรัฐมนตรีลีโอ วารัดการ์ ของไอร์แลนด์ ได้คุยโทรศัพท์กับจอห์นสัน โฆษกเผยว่า วารัดการ์ติงว่าข้อเสนอของจอห์นสันยังไม่ตอบวัตถุประสงค์ที่เคยเห็นพ้องกันแล้ว แต่เขายินดีศึกษาในรายละเอียดและปรึกษากับผู้นำอียูคนอื่นๆ

ขณะนี้เวลาที่อังกฤษต้องออกจากอียูเหลือไม่ถึง 1 เดือน อนาคตของเบร็กซิทที่ถือเป็นความเคลืื่อนไหวทางภูมิรัฐศาสตร์ครั้งสำคัญที่สุดนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่ 2 ยังไม่แน่นอน ว่าอังกฤษจะออกไปแบบมีหรือไม่มีข้อตกลง (โนดีล) หรือไม่ออกไปเลย

ดอยซ์แบงก์มองว่า มีโอกาส 50% ที่จะเบร็กซิทแบบโนดีลภายในสิ้นปีนี้ ซึ่งจะเขย่าตลาดการเงิน ส่งคลื่นกระแทรกไปถึงเศรษฐกิจโลก สะเทือนท่าเรือสองฝั่งช่องแคบอังกฤษ และแบ่งแยกโลกตะวันตก

แม้ข้อเสนอนาทีสุดท้ายของรัฐบาลลอนดอนจะเน้นเรื่องชายแดนไอร์แลนด์ ประเด็นใหญ่สุดในการเจรจาเบร็กซิท แต่นักการทูตอียูหลายคนเชื่อว่า อังกฤษกำลังเดินหน้าเลื่อนหรือออกไปแบบไร้ข้อตกลง

จอห์นสันต้องการทำข้อตกลงในให้ได้ในการประชุมผู้นำอียู ระหว่างวันที่ 17-18 ต.ค. ก่อนหน้านี้สภาอังกฤษผ่านกฎหมายฉบับหนึ่งบีบให้เขาเลื่อนเบร็กซิทไม่ได้ถ้าไม่มีข้อตกลง ซึ่งจอห์นสันบอกว่า การเลื่อนเบร็กซิทออกไปสิ้นเปลืองและไร้ประโยชน์

นักการทูตอียูรายหนึ่งเผยว่า ท่ามกลางความคาดหวังสูงว่าอังกฤษและอียูคงตกลงกันได้ภายในไม่กี่สัปดาห์นี้ นักการทูตจำนวนหนึ่งกล่าวว่า ทั้งรัฐบาลลอนดอนและบรัสเซลส์พยายามดิ้นรนอย่างหนักไม่ให้ถูกกล่าวโทษแต่เพียงฝ่ายเดียว “เหมือนเกมแมวกับหนู”

มิเชล บาร์เนียร์ ผู้เจรจาเบร็กซิท กล่าวว่า ข้อเสนอของจอห์นสันก้าวหน้าดี แต่มีงานให้ต้องทำอีกมาก ด้านกาย เวอร์ฮอฟสตัดท์ หัวหน้าคณะทำงานเบร็กซิท รัฐสภายุโรปเห็นต่างผู้สื่อข่าวถามว่า ข้อเสนอจากจอห์นสันถือเป็นความพยายามจริงจังเพื่อผ่าทางตัน หรือออกแบบมาเพื่อกล่าวโทษอียู หากอังกฤษออกจากอียูแบบไร้ข้อตกลงใช่หรือไม่

“ผมคิดว่าข้อเสนอล่าสุดนี่ก็ไม่เลวนะ”เวอร์ฮอฟสตัดท์ให้คำตอบ

ราอูล รูพาเรล อดีตที่ปรึกษาด้านยุโรปของนายกรัฐมนตรีเทเรซา เมย์ กล่าวว่า อียูไม่น่าเห็นชอบข้อเสนอใหม่

“ผมไม่เห็นว่าอียูและไอร์แลนด์จะเห็นชอบกับข้อเสนอเหล่านี้ อาจไม่นำมาใช้เป็นฐานการต่อรองเสียด้วยซ้ำ”

ด้านเจเรมี คอร์บิน ผู้นำพรรคฝ่ายค้าน กล่าวว่า ข้อเสนอของนายจอห์นสันคลุมเครือเกินไป และอียูจะไม่ยอมรับ

ไอร์แลนด์ สำคัญมากกับข้อตกลงเบร็กซิทไม่ว่าเจรจากันครั้งใด ประเทศนี้มีพรมแดนทางบกร่วมกับสหราชอาณาจักรยาว 500 กิโลเมตร ที่จะกลายเป็นพรมแดนกับตลาดเดี่ยวอียูและสหภาพศุลกากรหลังเบร็กซิท

ปัญหาคือจะป้องกันไม่ให้ไอร์แลนด์เหนือกลายเป็นประตูหลังเข้าสู่ตลาดยุโรปโดยไม่ต้องตั้งจุดตรวจบริเวณพรมแดนได้อย่างไร เพราะการทำเช่นนั้นจะทำลายข้อตกลงกู๊ดฟรายเดย์ ปี 2541 ที่ยุติความรุนแรงทางการเมืองยืดเยื้อหลายสิบปีในไอร์แลนด์เหนือ คร่าชีวิตประชาชนกว่า 3,600 คน

ระหว่างที่กำลังลุ้นว่าเบร็กซิทจะออกมาในรูปแบบไหน เจ้าหน้าที่อาวุโสรายหนึ่งของอังกฤษ เผยว่า รัฐบาลกำลังเดินหน้าเจรจาทำข้อตกลงใหม่ หรือไม่มีข้อตกลงไปเลย ไม่มีใครเตรียมตัวเลืื่อนเบร็กซิท