ปั้น ‘ยูนิคอร์น’พันล้านยุทธศาสตร์ 4.0 เวียดนาม

ปั้น ‘ยูนิคอร์น’พันล้านยุทธศาสตร์ 4.0 เวียดนาม

“เวียดนาม” ตั้งเป้าปั้นบริษัทเทคโนโลยีมูลค่าพันล้านดอลลาร์ หรือ “ยูนิคอร์น” อย่างน้อย 5 รายภายในปี 2568 และ 10 รายภายในปี 2573 ตามที่ระบุในร่างยุทธศาสตร์แห่งชาติว่าด้วยการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4 (อุตสาหกรรม 4.0)

กระทรวงการวางแผนและการลงทุนเวียดนามได้ประกาศร่างดังกล่าวเมื่อสัปดาห์ที่แล้วซึ่งคาดว่าการลงทุนเพื่อสังคมไปจนถึงการวิจัยและการพัฒนา (อาร์แอนด์ดี) จะคิดเป็นสัดส่วน 1.5% ของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (จีดีพี) ภายในปี 2568 และตั้งเป้าให้เวียดนามติด 1 ใน 30 ประเทศที่มีจำนวนสิทธิบัตรสำหรับอุตสาหกรรมที่เน้นเทคโนโลยีมากที่สุดในโลก

นอกจากนั้น รัฐบาลฮานอยยังตั้งเป้าที่จะปั้นบริษัทอย่างน้อย 5 รายภายในปี 2568 และเพิ่มเป็น 10 รายภายในปี 2573 ที่ส่งออกผลิตภัณฑ์และบริการที่ใช้เทคโนโลยีอุตสาหกรรม 4.0 หรือเทคโนโลยียุคใหม่ เช่น5จี, อินเทอร์เน็ต ออฟ ธิงส์ (ไอโอที), ปัญญาประดิษฐ์ (เอไอ) และระบบวิเคราะห์ข้อมูล ไปยังกลุ่มประเทศอุตสาหกรรมชั้นนำของโลก 7 ชาติ หรือ“จี7”

ขณะเดียวกัน เวียดนามต้องการให้บริษัทอย่างน้อย 20%ปรับใช้อุตสาหกรรม 4.0 ภายในปี 2568 และเพิ่มเป็น 40% ภายในปี 2573

ในภาคอุตสาหกรรมเน้นเทคโนโลยี อัตราของธุรกิจที่ปรับใช้เทคโนโลยีอุตสาหกรรม 4.0 อย่างน้อย 1 ประเภท จะแตะที่ 30% ภายในปี 2568 และเพิ่มเป็น 50% ภายในปี 2573

ภาคส่วนที่จำเป็นต้องให้ความสำคัญกับการเปลี่ยนแปลงโดยใช้เทคโนโลยี ได้แก่ หน่วยงานรัฐ, สาธารณูปโภค, การดูแลสุขภาพ, การศึกษา, การผลิต, เกษตรกรรม, โลจิสติกส์, การค้า, เทคโนโลยีสารสนเทศ (ไอที) และการเงินและการธนาคาร

ร่างยุทธศาสตร์ของรัฐบาลระบุว่า เวียดนามจำเป็นต้องอยู่อันดับ 30 เป็นอย่างน้อยในดัชนีนวัตกรรมระดับโลก ซึ่งปัจจุบันประเทศอยู่ในอันดับ 42

การจะดำเนินยุทธศาสตร์นี้ให้สำเร็จ จะต้องปฏิบัติตาม 2 แผน ซึ่งรวมถึงการเปลี่ยนชื่อใหม่ให้กับคณะกรรมาธิการอำนวยการแห่งชาติด้านการปรับโครงสร้างเศรษฐกิจ โดยรัฐบาลจะตั้งชื่อใหม่ว่าคณะกรรมาธิการอำนวยการด้านอุตสาหกรรม 4.0

รายงานของเวิลด์ อีโคโนมิก ฟอรัม (ดับเบิลยูอีเอฟ) เมื่อปีที่แล้ว เผยว่า เวียดนามเป็นหนึ่งในประเทศที่เตรียมตัวรับอุตสาหกรรม 4.0 น้อยที่สุด โดยมีคะแนนรวมระดับต่ำทั้งด้านการศึกษา ทรัพยากรมนุษย์ นวัตกรรม และเทคโนโลยี ซึ่งล้วนเป็นตัวแปรสำคัญในการปฏิวัติอุตสาหกรรมยุคใหม่

สำหรับสถาบันด้านเศรษฐกิจที่เกื้อหนุนการมีส่วนร่วมในอุตสาหกรรม 4.0 เวียดนามมีความเท่าเทียมเชิงสถาบันต่ำกว่าเกณฑ์ โดยรั้งอันดับ 94 จากทั้งหมด 140 เศรษฐกิจในตัวชี้วัดสถาบันในดัชนีความสามารถในการแข่งขันทั่วโลก 4.0 ของดับเบิลยูอีเอฟที่เผยแพร่เมื่อปีที่แล้ว

ในแง่ของโครงสร้างพื้นฐานเทคโนโลยี รากฐานด้าน 4จีของเวียดนามอยู่ในระดับมีการพัฒนาค่อนข้างน้อย นอกจากนั้น ประเทศยังมีแรงงานรุ่นหนุ่มสาวและได้รับการฝึกอบรมอย่างดี โดยเฉพาะในด้านไอที ซึ่งเป็นพื้นฐานของอุตสาหกรรม 4.0

บรรดาบริษัทไอทีทั่วโลกมองว่าแรงงานเวียดนามมีคุณค่าสูงมาก เนื่องจากเป็นตัวแปรสำคัญสำหรับบริษัทไอทีเวียดนามจำนวนมากในการขยายธุรกิจ ขณะที่ธุรกิจต่างชาติหลายรายเข้ามาก่อตั้งศูนย์อาร์แอนด์ดีในประเทศ

อย่างไรก็ตาม เวียดนามอาจต้องเผชิญกับภาวะขาดแคลนวิศวกรที่มีความสามารถในการบริหารจัดการ

ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา อีโคซิสเต็มด้านนวัตกรรมในเวียดนามมีการพัฒนาอย่างแข็งขันจากการมีส่วนร่วมของบรรดาบริษัทบ่มเพาะสตาร์ทอัพ สตาร์ทอัพบางรายพิสูจน์ตัวเองว่ามีความสามารถในการสร้างผลิตภัณฑ์และบริการใหม่ ๆ ซึ่งได้รับการยอมรับทั่วโลก โดยใช้บิ๊กดาต้า, เอไอ และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม 4.0 อื่น ๆ เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มสำหรับผู้บริโภค

ทั้งนี้ ทางการคาดว่า การปฏิวัติอุตสาหกรรม 4.0 จะเปลี่ยนโครงสร้างตำแหน่งงานของเศรษฐกิจเวียดนาม โดยจะสร้างงานเพิ่มอีก 1.1-1.3 ล้านตำแหน่งในประเทศและเพิ่มผลผลิตแรงงานอีก 315-640 ดอลลาร์ต่อแรงงาน 1 คนภายในปี 2573