นักวิชาการชี้เปิดคาสิโน รายได้มาก-จ้างงานเพิ่ม

ผู้สื่่อข่าวรายงานจากโรงแรมเดอะ สุโกศล ถนนศรีอยุธยาว่า ในวันนี้ได้จัดการรับฟังความคิดเห็นต่อร่างรายงานการวิจัยเรื่อง “ภาษีการพนันและสนามม้า” เสนอโดยนายสังศิต พิริยะรังสรรค์​ คณะบดีวิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต และคณะทำงาน 

โดยนายสังศิต กล่าวว่า งานวิจัยชิ้นนี้ ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการหนุนให้รัฐบาลจัดตั้งคาสิโนที่ถูกกฎหมาย แต่เป็นเรื่องที่กรมสรรพสามิตคุยกับตนเมื่อ 5 ปีที่แล้ว โดยจุดมุ่งหมายหลักๆ คือศึกษาผลกระทบการเปิดคาสิโนและเมื่อเกิดผลกระทบแล้วจะแก้ไขอย่างไร ซึ่งทีมงานได้มีการศึกษาทั้งเรื่องคาสิโนได้ในเขตบริหารพิเศษมาเก๊า มาเลเซีย ดูเรื่องของการแข่งม้าของประเทศอื่นๆ รวมถึงได้มีการสำรวจความเห็นของคนไทยว่ามีความเห็นต่อคาสิโนอย่างไร 

ด้านนางดวงพร อาภาศิลป์ รองคณบดีฝ่ายวิชาการ วิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต กล่าวถึงงานศึกษา “คาสิโนในเขตบริหารพิเศษมาเก๊า แห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน” ตอนหนึ่งว่า ภาพรวมของการพนันโลก ทางภูมิภาคเอเชียแปซิฟิค มีการเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง และมีอัตราเติบโตมากที่สุดในโลก เนื่องจากมีหลายประเทศ​ได้เปิดนโยบายให้การพนันเป็นสิ่งที่ถูกกฎหมาย ในส่วนเขตบริหารพิเศษมาเก๊าที่ประเทศจีน ตั้งแต่มีนโยบายเปิดเสรีการพนันคาสิโนตั้งแต่ปี 2545 ทำให้มีรายรับภาษีเกม (Tax revenue from gaming) เติบโตมากขึ้น โดยในปี 2557 มาเก๊ามีรายรับภาษีเกมมากถึง 136,710 ล้านปาตาคา หรือประมาณ 615,195 ล้านบาทไทย 

นางดวงพร กล่าวว่า ในส่วนผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจและสังคมจากการเปิดคาสิโนของมาเก๊านั้น จากงานวิจับพบว่าสิ่งที่ส่งผลกระทบมากที่สุดคือการเพิ่มพนักงานชาวต่างชาติ ที่มีศักยภาพมากขึ้น ซึงน่าจะเป็นผลมาจากการพัฒนาอุตสาหกรรม MICE (Meeting, Incentives, Conferencing, Exhibitions) นอกจากนี้ยังส่งผลทำให้ประชาชนมีสวัสดิการที่ดีขึ้น โดยรัฐบาลมาเก๊านำรายได้จากคาสิโน ให้เป็นโบนัสกับประชาชน 22000 - 26000 บาทต่อปี ยังมีสวัสดิการให้การศึกษาฟรี 15 ปี ให้การรักษาพยาบาลฟรี แต่ก็ยังมีปัญหาเรื่องของผู้ติดพนันเพิ่มขึ้น การมีความปลอดภัยสาธารณะที่เลวลง และการเพิ่มขึ้นของจำนวนอาชญากรตามลำดับ 

ส่วนนายวิษณุ วงศ์สินศิริกุล อาจารย์คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ กล่าวถึงรายงาน “คาสิโนในสิงคโปร์ และมาเลเซีย” ตอนหนึ่งว่า ด้วยเนื่องประเทศสิงคโปร์ ไม่มีทรัพยากรภาคการผลิตที่แข่งขันกับคนอื่นได้ จึงต้องเน้นไปที่ภาคบริการ ให้เป็นตัวขับเคลื่อนประเทศ โดยมีแนวคิดคาสิโนถูกกฎหมาย ซึ่งแนวคิดดังกล่าวก็ถูกต่อต้านมาโดยตลอดจากพรรคการเมืองฝ่ายค้าน และเอ็นจีโอ แต่ตัวนายลี เซียน ลุง นายกรัฐมนตรี ได้ระบุว่าเรื่องการทำคาสิโนให้ถูกกฎหมาย ไม่ไดเป็นเรื่องศีลธรรมแต่เป็นเรื่องของเศรษฐกิจ จึงได้ประกาศนโยบายดังกล่าว แต่ไม่ได้เป็นการเปิดแบบคาสิโนโดยตรง หากมาในรูปแบบของธุรกิจ MICE เป็นแหล่งท่องเที่ยว เสียมากกว่า

นายวิษณุ กล่าวอีกว่า หลังจากที่เปิดคาสิโนถูกกฎหมายในปี 2553 ก็มีผลกระทบด้านบวกคือ ส่งเสริมการท่องเที่ยว เกิดการจ้างงานมากขึ้น สร้างภาพลักษณ์ใหม่ให้ประเทศมีความเป็นสากลมากขึ้น มีรายได้จากภาษีพนันเพิ่มขึ้น ป้องกันเงินรั่วไหลออกนอกประเทศ สามารถควบคุมปัญหาการพนัน และอาชญากรรมได้ดีขึ้นน ส่วนผลกระทบด้านลบนั้น เช่น ดูดซับเงินจากธุรกิจอื่น มาสู่ธุรกิจคาสิโน, ยังมีมีหลักฐานชัดเจนในเรื่องการป้องกันคนไปเล่นพนันที่ต่างประเทศ และมีปัญหาสังคมอื่นๆ รวมถึงปัญหาคอร์รัปชั่น ซึ่งในส่วนนี้ทางการสิงคโปร์มั่นใจว่าจัดการได้ดี 

ขณะที่นายกฤษฎา พรประภา อาจารย์คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยศิลปากร กล่าวถึงงานวิจัย “สำรวจทัศนคติของประชาชนในการจัดตั้งคาสิโน ในประเทศไทย” ว่ารายงานผลการศึกษาจะพบว่าทุกช่วงอายุจะเคยเล่นการพนันมากกว่าไม่เคยเล่น ซึ่งคนที่มีการศึกษาต่ำกว่า ปริญญาตรี หรือมีรายได้ต่ำกว่า 200,000 บาทต่อปี จะเคยเล่นการพนันมากถึง 37.1% ทั้งนี้งานสำรวจยังได้พบว่าคนส่วนใหญ่เล่นการโดยมีเหตุผลเพื่อการเสี่ยงโชคมากถึง 48.4% และเพื่อความตื่นเต้น 24.4% ทั้งนี้การสำรวจพฤติกรรมของประชาชนที่เล่นการพนันจะพบ 3 สาเหตุหลักๆคือชอบเป็นการส่วนตัว เพื่อความตื่นเต้นเพลินๆ และมีแหล่งที่เล่นอยู่ใกล้ๆ ดังนั้นงานวิจัยนี้จะทำให้เห็นว่า ไม่ว่าจะมีคาสิโนหรือไม่ ประชาชนก็ยังคงเล่นการพนันอยู่ดี 

นายกฤษฎา กล่าวต่อว่า ในการสำรวจทัศนคติของประชาชนต่อการเปิดคาสิโนถูกกฎหมายในรูปแบบสถานบันเทิงครบวงจรนั้น จะพบว่ากลุ่มคนที่เห็นด้วยส่วนใหญ่ จะเป็นผู้ที่มีรายได้ต่ำว่า 200,000 บาทต่อปี และมีการศึกษาระดับปริญญาตรี หรือต่ำกว่า และผลกระทบที่ประชาชนคิดว่าจะเกิดขึ้นหลังเปิดคาสิโนในรูปแบบสถานบันเทิงครบวงจรคือ เกิดปัญหาอาชญากรรมเพิ่มขึ้น แต่จากการลงพื้นที่ของคณะทำงาน ในประเทศที่มีการเปิดคาสิโนถูกกฎหมาย จะพบว่าสถิติการเกิดอาชญากรรมไม่ได้เพิ่มขึ้นตามที่หลายคนเข้าใจ หากพูดตามตรงก็คืออัตราการก่ออาชญากรรมจะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อเขาไม่มีงานทำ ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว หากมีการเปิดสถานบันเทิงครบวงจร จะเกิดการจ้างงานเพิ่มขึ้นหลายอัตรา ทั้งนี้การลงพื้นที่ศึกษาแต่ละภูมิภาค ก็มีความเห็นไม่ค่อยตรงกัน ซึ่งบางภาคอีสาน และภาคเหนือ จะมีความคิดทางเห็นด้วย ส่วนภาคตะวันตกจะมีความคิดค่อนไปทางไม่เห็นด้วย 

“ผลสรุปพบว่าประชาชนส่วนใหญ่เห็นด้วยกับการตั้งคาสิโนถูกฎหมาย โดยยังมีข้อแนะนำอีกว่าว่ารัฐบาลควรกันรายได้บางส่วนจากคาสิโน ไปจัดตั้งกองทุนเพื่อประโยชน์ของสังคมให้มากพอ และควรมีกระบวนการตรวจสอบเรื่องของรายได้ รายจ่าย ที่ชัดเจน และประชาชนสามารถเข้าถึงข้อมูลส่วนนี้ได้ง่าย ทั้งนี้รัฐบาลควรส่งเสริมให้ประชาชนเข้าใจว่ารีสอร์ทคาสิโนนั้นเป็นเพียงสถานบันเทิง เป็นสถานที่จัดประชุม ซึ่งมีสถานที่เล่นการพนันเพียง 25% ควรมีข้อกำหนดของคนที่จะเล่นการพนันเช่น  จำนวนเงินผู้เล่น อายุ เป็นต้น รวมถึงห้ามไม่ให้ข้าราชการ นักการเมือง เข้าเล่นการพนันเพื่อป้องการกันฟอกเงิน"นายกฤษฎา กล่าว 

ในส่วนของการลงสำรวจในพื้นที่ชายแดนที่ติดกับคาสิโนถูกกฎหมายของประเทศเพื่อนบ้านนั้น  นายศรัณย์ ธิติลักษณ์ ผู้อำนวยการหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาผู้นำทางสังคม ธุรกิจและการเมือง วิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต กล่าวว่า การสำรวจพื้นที่ จ.เชียงราย แถวชายแดนเราได้สอบถามผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการเปิดคาสิโนของประเทศเพื่อนบ้าน พบว่าในพื้นที่นั้น ไม่มีผลกระทบต่อเศรษฐกิจของจังหวัดมากนัก  เนื่องจากมีรายได้จากการทำเกษตรกรรมเป็นหลัก ในส่วนอุตสาหกรรมท่องเที่ยวก็มีผลกระทบบ้าง คือมียอดจองที่พัก และมีนักท่องเที่ยวแวะเวียนเพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่ไม่อาจระบุได้ว่ามาจากนักพนัน ส่วนผลกระทบทางสังคมพบว่า อาชญากรรมในพื้นที่ก็ไม่มี 

ด้านนายวิษณุ กล่าวถึงการสำรวจในพื้นที่ชายแดนจ. สระแก้วว่า ธุรกิจบ่อนที่ชายแดนประเทศกัมพูชาหรือในปอยเปต ได้สร้างงานให้คนกัมพูชา และคนไทยที่ข้ามไปทำงานยังฝั่งไทยด้วย ลดอาชญากรรมที่เกิดขึ้นจากคนกัมพูชาในฝั่งไทย ซึ่งเมื่อก่อนคนที่มาก่ออาชญากรรมในฝั่งไทยนั้นส่วนใหญ่จะเป็นคนกัมพูชา ซึ่งหลังจากเปิดบ่อนการพนันปัญหานี้ก็ลดลง แต่ผลกระทบด้านลบก็มีบ้างในช่วงการเปิดบ่อนช่วงแรกๆ เพราะชาวบ้านก็อยากจะลองไปเล่นดู ซึ่งเมื่อระยะผ่านไปปัญหาค่อยๆลดลง อีกทั้งคน จ.สระแก้ว ส่วนใหญ่ไม่ใช่คนมีฐานะด้วย 

ทั้งนี้นางดวงพร ยังได้กล่าวถึงงานวิจับเรื่อง “การแข่งวัวชน” ว่าเป็นการพนันที่รัฐอนุญาตให้มีได้ และไม่มีการเพิ่มใบอนุญาต ซึ่งขณะนี้มีบ่อนวัวชนอยู่ 28 แห่งทั่วประเทศไทย โดยการจับเก็บภาษีของบ่อนจะเป็นในรูปแบบภาษีรายได้ และค่าธรรมเนียม ทั้งนี้วงเงินเดิมพันหมุนเวียนไม่ต่ำกว่าหลายสิบล้านบาท ซึ่งยังไม่นับรวมวงเงินที่นักพนันเล่นกันเองอีก ​โดยการเลี้ยงวัวชนยังก่อให้เกิดการจ้างงานเพิ่มขึ้น เช่นรับจ้างเลี้ยงวัว เช่าคอกวัว ค้าขายอาหาร สร้างรายได้ให้ท้องถิ่นเป็นจำนวนมาก ทั้งนี้การแข่งวัวชนนั้นไม่ได้แข่งจนตาย หากแต่ดูว่าถ้าตัวไหนถอย จะถูกตัดสินให้แพ้ ในส่วนผลกระทบนั้นบ่อนวัวชน จะกลายเป็นศูนย์รวมของสังคมท้องถิ่นที่สนใจดูพนันวัว ถ้าเป็นบ่อนขนาดใหญ่ และมีวัวคู่ที่มีชื่อเสียง จะมีผู้ชมถึงหลักหมื่นด้วย