โควิดกับจิตมนุษย์

โควิดกับจิตมนุษย์

ไวรัสโควิด-19 ก่อให้เกิดทั้งผลร้ายและผลดี ผลร้ายซึ่งแพร่กระจายอย่างกว้างขวางมองเห็นได้ง่าย  ส่วนผลดีซึ่งมีอยู่ในวงจำกัดมักมองเห็นได้ยาก 

               ตัวอย่างหลักของผลร้ายได้แก่การเจ็บป่วยและตายกับความเสียหายทางเศรษฐกิจ  ณ วันนี้ มีผู้ป่วยใกล้ 100 ล้านคนและตายใกล้ 2 ล้านคนแล้ว  ส่วนความเสียหายทางเศรษฐกิจซึ่งมีความสลับซับซ้อนสูงประเมินออกมาเป็นตัวเลขโดยรวมไม่ได้ในขณะนี้  แต่ตัวชี้วัดบางตัวแสดงว่ามันสูงมาก เช่น จำนวนคนตกงานและการปิดกิจการบางอย่าง

               ในขณะเดียวกัน มันเกิดผลดีแก่คนบางกลุ่มรวมทั้งมหาเศรษฐีที่สามารถขยายกิจการโดยเฉพาะการค้าขายผ่านการสั่งซื้อสั่งจ่ายทางระบบอินเทอร์เน็ตและการส่งสินค้าถึงบ้าน  ตัวอย่างของผู้ที่ได้ผลดีสูงที่สุดหากวัดจากระดับของทรัพย์สินน่าจะได้แก่ เจฟฟ์ เบซอส มหาเศรษฐีลำดับ 1 ของโลกผู้บุกเบิกการค้าขายผ่านระบบอินเทอร์เน็ต  สื่อบางสำนักรวมทั้ง นสพ.ยูเอสเอทูเดย์ประเมินว่าโควิด-19ทำให้เขาร่ำรวยเพิ่มขึ้นใกล้ 1 แสนล้านดอลลาร์และน่าจะรวยเพิ่มขึ้นต่อไปอย่างรวดเร็ว

               ความร่ำรวยเพิ่มขึ้นแบบก้าวกระโดดเป็นหลักหมื่นล้านดอลลาร์ของเจฟฟ์ เบซอสนั้นกำลังถูกวิจารณ์อย่างหนัก  ด้านหลักได้แก่การต้องทำงานแบบหามรุ่งหามค่ำของพนักงานค่าแรงต่ำผู้ทำหน้าที่จัดสินค้าลงหีบห่อให้พร้อมส่งต่อไปยังผู้ซื้อ  กิจการยิ่งขายดี พนักงานเหล่านี้ยิ่งต้องทำงานหนักในภาวะที่มีความเสี่ยงสูงมากขึ้น แต่ไม่ได้รับการเหลียวแลจากเจ้าของกิจการ  ด้วยเหตุนี้จึงมีการนัดหยุดงานหลายครั้งหลังโควิด-19เริ่มระบาด  ด้านที่สอง เกิดจากการมองว่า เขาไม่ยอมบริจาคทรัพย์สินที่เพิ่มขึ้นจำนวนมหาศาลนั้นเพื่อช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบอย่างหนักจากโควิด-19 

จริงอยู่ หลังประสบความสำเร็จในด้านการทำธุรกิจ เจฟฟ์ เบซอส ได้บริจาคทรัพย์สินเพื่อการกุศลบ้างเป็นระยะ ๆ แต่เขายังเงียบหลังเกิดวิกฤติจากโควิด-19  ความเงียบของเขากลายเป็นเสียงดังกึกก้องปานกลองถูกตีกระหน่ำเมื่ออดีตภรรยาของเขาชื่อ แม็ตเคนซี่ สกอตต์ บริจาคทรัพย์สินรวม 4 พันล้านดอลลาร์ในช่วงเวลา 4 เดือนเพื่อช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบดังกล่าว  ยิ่งกว่านั้น ยังมีการเปรียบเทียบต่อไปอีก กล่าวคือ ไม่นานหลังจากหย่าขาดจากสามีเมื่อปีที่แล้วและได้ทรัพย์สินติดตัวมาหลายหมื่นล้านดอลลาร์ นางแม็คเคนซี่ สกอตต์ได้เขียนคำมั่นสัญญาให้กับโครงการบริจาคทรัพย์สินของบิล เกตส์และวอร์เรน บัฟเฟตต์ ว่าจะบริจาคอย่างต่ำครึ่งหนึ่งของทรัพย์สินเพื่อการกุศล  ส่วนเจฟฟ์ เบซอสไม่ยอมทำเช่นนั้นจึงถูกวิจารณ์ไปในทางลบสูงเช่นเดียวกับมหาเศรษฐีที่ไม่ยอมบริจาคทรัพย์สินเพื่อช่วยเหลือผู้อื่น

อนึ่ง หลังจากการบริจาคทรัพย์สิน 4 พันล้านดอลลาร์ดังกล่าวเป็นข่าวออกมา มีผู้วิจารณ์ไปในทางลบทันทีเช่นเดียวกับกรณีของบิล เกตส์ซึ่งออกมานำหน้าและชักชวนมหาเศรษฐีให้บริจาคทรัพย์สินอย่างน้อยกึ่งหนึ่งเพื่อช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์  อย่างไรก็ดี ณ วันนี้ยังไม่มีข่าวว่ามีผู้ตำหนิบิล เกตส์ที่บริจาคทรัพย์สินก้อนใหญ่ให้แก่การต่อสู่กับโควิด-19 รวมทั้งให้แก่องค์การอนามัยโลก  เช่นเดียวกับกรณีของมาร์กัส แรชฟอร์ด นักฟุตบอลอายุ 23 ปีของค่ายปีศาจแดงแมนเชสเตอร์ยูไนเต็ด 

อาจไม่เป็นที่ทราบกันดีนักว่านักฟุตบอลหนุ่ม มาร์กัส แรชฟอร์ด เกิดในครอบครัวยากจนมาก บางครั้งต้องอดอยากแบบกินมื้ออดมื้อ  เขามีรายได้ดีในขณะนี้เพราะมีความสามารถในการเล่นฟุตบอล  หลังการระบาดของโควิด-19ยังผลให้เด็กยากจนจำนวนมากต้องหิวโหยเพิ่มขึ้น เขาออกมานำหน้าและแสวงหาแนวร่วมเพื่อซื้ออาหารให้แก่เด็กยากจน  ผลงานอันน่าชื่นชมของเขาไม่เป็นที่รับรู้กันอย่างกว้างขวางจนกระทั่งเขาได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้น Master of the British Empire เมื่อเดือนตุลาคมในวาระครบรอบวันพระราชสมภพของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

ตัวอย่างที่อ้างถึงนั้นมีผู้รับรู้อย่างกว้างขวางเพราะเป็นข่าวใหญ่  ในขณะเดียวกันมีปรากฏการณ์อีกมากมายที่ไม่เป็นข่าว ทั้งในด้านการช่วยเหลือผู้ได้รับผลร้ายจากไวรัสด้วยความจริงใจและในด้านการวิจารณ์แบบไม่สร้างสรรค์  ร้ายยิ่งกว่านี้ ยังมีผู้จ้องหาประโยชน์จากวิกฤติที่โควิด-19สร้างขึ้นอีกด้วยโดยเฉพาะจากมาตรการของรัฐบาลเพื่อยุติการระบาดของไวรัสและเพื่อเยียวยาประชาชน  โดยรวม โควิด-19จึงมีส่วนชี้ให้เห็นอย่างเด่นชัดยิ่งขึ้นถึงธาตุแท้ของแต่ละคน///