อหังการล้มผู้นำ

เกณฑ์รางวัลคุณภาพแห่งชาติของสหรัฐอเมริกา กำหนดให้คะแนนในหมวดการนำองค์กรมีคะแนนสูงสุดในบรรดาคะแนนที่ให้กับกระบวนการหกเรื่องที่ใช้ในการตัดสินว่าจะให้รางวัลหรือไม่ การนำกระทำได้หลากหลายแบบ บางแบบมีประสิทธิผลสูง บางแบบก็แค่พอใช้ได้ แต่มีการนำแบบหนึ่งที่มีผู้นำมากมายที่นำไปใช้ แต่ใช้แล้วส่วนใหญ่กลายเป็นตำนานว่าผู้นำคนนั้นได้ทำให้องค์กรของตนล่มสลายไป สถาบันการเงินที่ไม่มีใครเคยคิดว่าจะล่มสลายได้ พังครืนลงมาในเฉียบพลันด้วยการนำที่พลาดพลั่งของผู้นำเพียงคนเดียว

 

แบบอย่างการนำที่นำไปสู่การล่มสลายของทั้งตัวผู้นำ และองค์กร ปรากฎในตำราฝรั่งหลายเล่ม โดยเรียกว่าเป็น Arrogance Leadership ถ้าแปลกันให้ได้ใจความ คงได้คำแปลที่ยึดยาวหน่อยว่า การนำด้วยความอหังการ ที่เต็มไปด้วยความเย่อหยิ่งยะโส ที่มาจากความทระนงและอวดดี ซึ่งไม่มีใครจะคิดว่าจะมีผู้นำที่จะทำแบบนี้ไปได้ เพราะแค่อ่านชื่อก็รู้ทันทีว่าเป็นเรื่องที่ผู้นำไม่พึงกระทำ แต่ไม่น่าเชื่อว่าตำนานแห่งความล้มเหลวของการนำแบบนี้เกิดขึ้นซำ้แล้วซำ้อีก ตั้งแต่ยุคสมัยกรีกโรมัน มาตราบจนถึงทุกวันนี้

 

มาทำความรู้จักกับการนำแบบอหังการกันก่อนว่า การนำแบบนี้ทำให้เกิดความล้มครืนลงมาได้อย่างไร การนำแบบอหังการทำให้คนทำงานนั้นรู้สึกด้อยค่า และหมดที่พึ่งพา การงานเลยกลายเป็นงานด้อยค่า กระทำไปอย่างมีอะไรจะเกิดก็ปล่อยให้เกิด เพราะก็หาใครพึ่งพาอะไรก็ไม่ได้ โดยเฉพาะการได้รับการสนับสนุนจากผู้นำ  การนำแบบอหังการทำให้ทุกคนในการงานนั้นกลายเป็นคนไม่มีสมบัติผู้ดีในการงาน คือทำงานกันแบบไม่เกรงใจอะไรกันอีกแล้ว หิริโอตะปะหาไม่เจอ กลายเป็นตัวอย่างของการทำงานที่ไม่ดีให้กับคนรุ่นใหม่ที่เข้าสู่วงการงานนั้น ทำให้สภาพแวดล้อมในการทำงานเต็มไปด้วยพฤติกรรมที่เป็นมลพิษการงาน ความไม่มีประสิทธิผลในการงานกลายเป็นนิวนอร์มอล  ทำงานกันไปโดยไม่มีใครแคร์อีกแล้วว่างานนั้นทำเสร็จแล้วจะได้ผลเป็นอย่างไร สั่งให้ยืนก็ยืน ยืนแล้วเห็นอะไร ไม่เห็นอะไรก็ไม่ใส่ใจ เพราะยืนตามสั่งแล้ว

 การนำแบบอหังการเป็นอย่างไร จึงทำสารพัดแย่ให้เกิดขึ้นกับการงานได้มากมาย และทำไมเมื่อมีความพินาศให้เห็นมากมายแล้ว ผู้นำยังไม่รู้ตัวอีกว่าอะไรกำลังจะตามมา  อะไรทำให้เห็นกงจักรเป็นดอกบัว แล้วเดินหน้านำไปสู่การล่มสลายของตัวผู้นำ ตามมาด้วยการล้มลงขององค์กร ตอบแบบพรรณายืดยาวได้ว่า ผู้นำที่เลือกใช้การนำแบบนี้จะประพฤติปฏิบัติต่อนายใหญ่แบบหนึ่ง แต่ทำกับลูกน้องอีกแบบหนึ่ง ตัวเขาไม่เห็นมลพิษของการงานจากนายใหญ่ ในขณะที่ไม่เห็นนิวนอร์มอลในความไม่มีประสิทธิผลจากลูกน้อง เขาจึงไม่เห็นสัญญาณล้มเหลว ของชีพจรการทำงานจากทั้งจากข้างบนและข้างล่าง

 ผู้นำแบบอหังการกระทำเรื่องที่ตนเองดูดี โดยใช้เงินขององค์กร เรื่องที่เป็นปัญหาแต่ไม่ได้หน้าตา ท่านก็เก็บดองไว้ก่อน เรื่องไหนที่ได้หน้าได้ตา ท่านลงมือทำ ไม่ว่าด้วยค่าใช้จ่ายมากมายแค่ไหน หน้าตามาก่อนประสิทธิผลของงาน พร้อมๆ กับที่สร้างวัฒนธรรมการตำหนิให้เกิดขึ้น นายใหญ่ตำหนินายเล็ก นายเล็กตำหนิคนทำงานต่อไปเป็นช่วง ๆ ทุกคนรู้สึกด้อยค่าในทุกครั้งที่มีการประชุมติดตามการงาน ทำดีแค่ไหนก็โดนนายใหญ่ด่าเสมอ

 การเสนอแนะความเห็นใด ๆ ไม่ว่าจะมีความสร้างสรรค์ดีแค่ไหน กลายเป็นสิ่งไม่พึงกระทำในการงานนั้น เห็นอะไรทำท่าจะผิดพลาด แทนที่จะช่วยกันเตือน กลายเป็นการเซนเซอร์ตัวเองไม่ให้แจ้งเตือน  เพราะเตือนแล้วอย่างน้อยก็ไม่ยอมฟัง อย่างมากก็ถูกด่าจากท่านผู้นำว่าเป็นเรื่องไม่เป็นเรื่อง ไม่ควรมาบอกกล่าวกัน

 ผลงานดีๆทั้งหลายทั้งปวง ท่านผู้นำเครมว่าเป็นของฉันทั้งหมด ทั้ง ๆที่คนอื่นทำกันแทบเป็นแทบตาย ไม่มีแม้แต่คำชมเชย แต่อาจจะมีคำขอบคุณเล็ก ๆน้อย ๆหลุดออกมาบ้าง พอเป็นพิธี คือปากขอบคุณ แต่ใจว่างเปล่าไม่ได้รู้สึกชื่นชมใด ๆ ด้วยความที่เชื่อว่าตัวฉันคือลูกพี่ใหญ่ ตัวแกคือสมุนที่ต้องทำตามที่ฉันสั่งเสมอ

ถ้าวันใดส่องกระจกการงานแล้วเห็นแววแบบนี้ วันนั้นพอได้แล้วก่อนที่จะไปลึกกว่านี้