ระยอง ... มีเรื่องน่าลองอีกเยอะ

เส้นทางท่องเที่ยวแบบสโลว์ ไลฟ์ เชิงอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและสัมผัสอัตลักษณ์วิถีชุมชน ที่นักท่องเที่ยวตัวจริงต้องไม่พลาด

พื้นที่ ต. ปากน้ำประแส อ.แกลง จ.ระยอง เป็นอีกแห่งหนึ่งที่กำลังได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยว และมีสถานที่ท่องเที่ยวหลากหลาย อาทิ อนุสรณ์เรือหลวงประแส ตั้งอยู่ที่ปากน้ำประแส ศาลสมเด็จกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ซึ่งเป็นที่เคารพสักการะของชาวระยอง ทุ่งโปรงทองที่เต็มไปด้วยต้นโปรงสีเขียวอ่อนขึ้นหนาแน่น ต้นตะเคียนที่มีอายุเก่าแก่มากกว่า 500 ปี ภายในวัดตะเคียนงาม เดินตามสะพานไม้ทางยาว 2.7 กิโลเมตรเพื่อชมป่าชายเลน ล่องเรือชมป่าโกงกาง ศึกษาเรียนรู้ระบบนิเวศป่าชายเลน ณ ศูนย์การเรียนรู้ปลูกปันป้องป่าชายเลน เป็นต้น

ที่นี่ ... ยังมีห้องเรียนธรรมชาติที่ศูนย์การเรียนรู้ป่าชายเลน ในโครงการ “ซีพีเอฟ ปลูก ปัน ป้อง ป่าชายเลน” สนับสนุน โดยบริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) สำหรับผู้ที่สนใจศึกษาเรื่องต้นไม้และการเรียนรู้เกี่ยวกับการปลูกป่าชายเลน มี 9 ฐานเรียนรู้ ได้แก่ ต้นแสม 100 ปี ทักทายพี่ลำพูทะเล หอยห่วงโซ่อาหาร กุ้งดีดขันนักดนตรีแห่งป่าชายเลน วังมัจฉาวารี ยลโกงกางสร้างสายใจรัก ปูแสมจอมยุ่ง สไลเดอร์ปลาตีน แลดูปูก้ามดาบ

โดยตั้งแต่ปี 2557 - 2561 ซีพีเอฟ ร่วมมือกับกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (ทช.) และชุมชนในพื้นที่ อนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชายเลนบนพื้นที่ 54 ไร่ ที่ต.ปากน้ำประแส อ.แกลง จ.ระยอง รวมทั้งร่วมผลักดันการท่องเที่ยวในพื้นที่ควบคู่กับการดูแลด้านสิ่งแวดล้อม เช่นเก็บขยะในป่าชายเลน ซ่อมแซมสะพานไม้ของศูนย์การเรียนรู้ฯ เพื่ออำนวยความสะดวกและดูแลความปลอดภัยของนักท่องเที่ยว 

ปัจจุบัน ป่าชายเลนที่นี่เป็นอีกแห่งของประเทศที่มีความอุดมสมบูรณ์มาก มีพันธุ์ไม้หลากหลายชนิด อาทิ โกงกางใบเล็ก โกงกางใบใหญ่ แสมขาว ลำพูทะเล ต้นโปรงแดง รวมทั้งความหลากหลายทางชีวภาพของสัตว์น้ำ อาทิ ปูก้ามดาบ ปูแสม ปลาตีน กุ้งดีดขัน และปลาชนิดต่าง ๆ 

ชุมชนปากน้ำประแสมองเห็นโอกาสของการเติบโตด้านการท่องเที่ยวในพื้นที่ จึงได้รวมตัวกันทำเส้นทางท่องเที่ยวเชิงนิเวศปากน้ำประแส ขับเคลื่อนด้วยการรวมตัวที่เข้มแข็งของคนในชุมชน ช่วยส่งเสริมอาชีพ เช่น อาชีพขับสามล้อเครื่อง การทำกะปิและผลิตภัณฑ์จากประมง การทำขนมไทย เช่น ขนมควยลิง หรือเล็บมือนาง สร้างรายได้สู่คนในชุมชนอย่างแท้จริง และทำให้ชุมชนสามารถนำรายได้จากเส้นทางท่องเที่ยว จัดสรรใช้หมุนเวียนในการดูแลรักษาป่าชายเลนอย่างยั่งยืน

ด้วยอาชีพของคนในชุมชนส่วนใหญ่ของ ต.ปากน้ำประแส ทำประมงพื้นบ้าน ผลิตภัณฑ์จากประมง ท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ซึ่งเป็นอาชีพที่เชื่อมโยงกับป่าชายเลน ทำให้ชุมชนสามารถสานต่อเส้นทางท่องเที่ยวได้ด้วยตัวของชุมชนเอง รักและหวงแหนผืนป่า ทรัพยากร ธรรมชาติที่เป็นต้นทางนำมาสู่รายได้อย่างยั่งยืน และยังเป็นเส้นทางท่องเที่ยวที่ลดการใช้พลาสติก โดยหันมาใช้จานที่ทำจากกาบหมากเพื่อใส่อาหารแทน

อัตลักษณ์ชุมชนปากน้ำประแส ซี่งยังดำเนินชีวิตประจำวันแบบพื้นบ้าน สะท้อนผ่านฐานกิจกรรมต่างๆ ของเส้นทางท่องเที่ยว อาทิ การทำ “แจงลอน” อาหารพื้นบ้านของระยอง ที่ทำมาจากปลาน้ำดอกไม้ขูด ผสมกับพริกแกงจะได้ทอดมันปลาที่มีกลิ่นหอมพริกแกง มีรสเผ็ดนิด ๆ หวานหน่อย ๆ เอามาใส่ส่วนผสมเพิ่มคือถั่วฝักยาวหั่น และ เพิ่มความหอมมันด้วยเนื้อมะพร้าวน้ำหอมขูด จากนั้นเอาไปปั้นเป็นก้อนเสียไม้ย่างไฟอ่อน ๆ จนสุก ฐานทำกะปิ ซึ่งนักท่องเที่ยวจะได้เห็นตั้งแต่ขั้นตอนการยกยอ ได้ตัวเคยสด ๆ มาผ่านการหมักเกลือ การตาก ตำจนได้กะปิพร้อมทาน และสามารถซื้อผลิตภัณฑ์กะปิฝีมือคนในชุมชนราคาย่อมเยา ฐานชาใบขลู่ นอกจากนี้ ยังได้ลิ้มรสอาหารพื้นบ้านรสเด็ดฝีมือคนในชุมชน อาทิ ก๋วยเตี๋ยวเปรี้ยวหวาน ก๋วยเตี๋ยวผัดปู แกงส้มผักกระชับ ขนมบอบแบบ ข้าวเหนียวเหลืองขนมเล็บมือนาง เป็นต้น 

โดยผลการดำเนินงานของกลุ่มฯ ปี 2561 มีรายได้ที่เกิดจากการทำกิจกรรมต้อนรับนักท่องเที่ยวมากกว่า 5 แสนบาท และในปี 2562 มีรายได้มากกว่า 7 แสนบาท รายได้หลังหักค่าใช้จ่าย จัดสรรเป็นเงินปันผลแก่สมาชิก เงินบริหารจัดการกลุ่มท่องเที่ยว เงินสวัสดิการสมาชิก กรณีเสียชีวิต คลอดบุตร เจ็บป่วย ทุนการศึกษา กิจกรรมสาธารณประโยชน์ และกิจกรรมดูแลอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม อาทิ ปลูกป่าชายเลน เก็บขยะ ซ่อมแซมปรับปรุงศูนย์การเรียนรู้ เป็นต้น 

ขอเชิญชวนผู้ที่รักการท่องเที่ยวแนวรักษ์ธรรมชาติ ลองมาสัมผัสวิถีของชุมชนตำบลปากน้ำประแส อ.แกลง จ.ระยอง ชุมชนท่องเที่ยวที่ส่งเสริมการเรียนรู้วิถีชีวิต วัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ผู้สนใจ ติดต่อได้ที่ 085-120-8014 หรือ ติดต่อทางเพจ : ท่องเที่ยววิถีชุมชนตำบลปากน้ำประแส นอกจากเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวแล้ว ยังช่วยกระจายรายได้สู่ชุมชน พัฒนาเศรษฐกิจระดับท้องถิ่นตามนโยบายของรัฐบาล

โดย... 

ดวงฤดี ขวัญนิยม 

ประธานกลุ่มวิสาหกิจท่องเที่ยววิถีชุมชน ต. ปากน้ำประแส