โลกหลังยุคโควิด (Post-COVID era)จะเปลี่ยนอย่างไรในมุมดิจิทัล

ตอนที่แล้วผมเขียนถึงโลกยุคหลังโควิด (Post-COVID Era) จะเปลี่ยนแปลงอย่างมากมาย ดังนั้นธุรกิจ และผู้คนวันนี้จะคิดแบบเดิมไม่ได้ จะคิดเพียงว่า รอให้หลังสิ้นสุดการระบาดของโควิด-19 แล้วค่อยคิดวางแผนต่อไป หรือจะคิดแค่ว่าวันนี้ประคองธุรกิจและการทำงานแบบเดิมเอาตัวให้รอดก่อนคงไม่พอ

รวมทั้งถ้าจะคิดว่าเป็นการพักผ่อน ไม่มีงานทำ หยุดอยู่บ้านช่วยชาติ ก็อาจไม่ได้แล้ว เพราะหากวิกฤตินี้ลากยาวไป เราคงได้เห็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ ดังนั้นเราควรต้องเริ่มปรับตัวตั้งแต่วันนี้ี

หากมองในแง่การเปลี่ยนแปลงที่มีผลกระทบมาจากเทคโนโลยี จะพอเห็นประเด็นสำคัญ ดังนี้ 1.ออฟฟิศที่ทำงานจะไม่เหมือนเดิม ในอดีตองค์กรต่างๆ จะเน้นทำงานแบบ Physical Office มีพื้นที่ใหญ่โต ต้องเช่าตึก เช่าห้องทำงาน ห้องผู้บริหารกว้างขวาง มีสถานที่ให้ผู้คนมาติดต่อ แต่เมื่อเข้าสู่ยุคโควิด จะเห็นได้ชัดที่ทำงานกลายเป็น Virtual Office ไม่ต้องการที่ทำงานใหญ่โต แต่ทุกคนทำงานจากที่ใดก็ได้โดยเฉพาะจากที่บ้าน คนจะติดต่อที่ออฟฟิศน้อยลง เราไม่ต้องการห้องประชุม แต่สามารถใช้ซอฟต์แวร์ประชุมออนไลน์เห็นหน้ากัน ไม่จำเป็นต้องมีการใช้เอกสารมากมายแบบเดิม ทุกอย่างอยู่ในรูปแบบดิจิทัล การทำงานยุคโควิดทำให้ผู้คนเริ่มคุ้นเคยกับการทำงานรูปแบบนี้

หลังยุคโควิด เราอาจเริ่มเห็นหน่วยงานต่างๆ ลดขนาดออฟฟิศลง ผู้บริหารไม่ต้องมีห้องทำงานใหญ่โต คนในที่ทำงานประชุมและติดต่อกับลูกค้าผ่านระบบออนไลน์ได้ง่าย การเดินทางน้อยลง พนักงานบริษัทมีเวลาทำงานมากขึ้น ค่าใช้จ่ายเช่าออฟฟิศ การเดินทางของพนักงาน การทำเอกสาร เปลี่ยนเป็นค่าใช้จ่ายเช่าระบบซอฟต์แวร์ ระบบคลาวด์ต่างๆ ทั้งเก็บข้อมูล เช่าระบบประชุมออนไลน์ จัดสัมมนาหรือจัดประชุมใหญ่ไม่ต้องเช่าห้องประชุมหรือโรงแรม แต่จัดผ่านระบบออนไลน์ได้

2.คนทำงานต้องมีทักษะและวิธีการทำงานที่เปลี่ยนไป โลกการทำงานหลังยุคโควิดจะได้เห็นผู้คนทำงานจากที่ใด เวลาใดก็ได้ เพื่อนร่วมงานอาจจะอยู่ที่ใดในโลกก็ได้ และหน่วยงานอาจไม่สนใจว่า คนทำงานจะทำในลักษณะใด แต่จะพิจารณาจากการทำงานให้ได้ตามเป้าหมายที่วางไว้ องค์กรต่างๆ ก็อาจจ้างคนเป็นการชั่วคราวขึ้นอยู่กับความต้องการในช่วงนั้น

คนทำงานก็สามารถทำงานให้หลายองค์กรได้ในช่วงเวลาพร้อมกัน ตราบที่สามารถส่งงานให้ผู้ว่าจ้างได้ตามเป้าหมาย คนทำงานต้องมีทักษะด้านดิจิทัลที่ดี ทำงานออนไลน์ร่วมกันกับผู้ร่วมงานได้ มีทักษะค้นข้อมูล มีความสามารถเฉพาะในบางด้าน แม้แต่การสัมภาษณ์เข้าทำงานในอนาคตอาจเปลี่ยนไปสู่ Video Conference มีความเป็นไปได้ว่าต่อไปลูกจ้างกับนายจ้างบางบริษัทอาจไม่เคยพบหน้ากันจริงๆ ตลอดระยะเวลาที่ทำงานร่วมกัน

3.อาชีพบางอย่างอาจจะหายไป วิกฤติโควิดเป็นตัวเร่งทำให้เกิด ดิจิทัล ดิสรัปชั่น ผู้คนต้องหันมาใช้เทคโนโลยีดิจิทัลมากขึ้น ต้องสร้างระยะห่างทางสังคม (Social Distancing) ธุรกิจหลายด้านต้องหยุดชะงักในเวลานี้ โดยเฉพาะสิ่งที่ไม่จำเป็น และทดแทนด้วยระบบดิจิทัล อาจส่งผลทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างสิ้นเชิงในยุคหลังโควิด เช่น ธุรกิจเกี่ยวกับสื่อสิ่งพิมพ์ต่างๆ เช่น หนังสือพิมพ์ อาจมีผลทำให้อาชีพบางอย่างที่เกี่ยวข้องลดหายไปด้วยไม่ว่าจะเป็น แผงขายหนังสือพิมพ์ คนส่งหนังสือพิมพ์

ยังมีอีกหลายๆ อาชีพที่อาจส่งผลกระทบ เช่น ธุรกิจจากการท่องเที่ยวที่คนชะลอการเดินทาง เมื่อพ้นวิกฤติคนอาจคุ้นเคยกับการจองตั๋วหรือที่พักด้วยตัวเอง อาชีพไกด์ เอเจนท์บางด้านจะลดลง งานด้านเอกสาร งานถ่ายเอกสาร งานพิมพ์เอกสารจะลดลง โดยเฉพาะอาชีพใดก็ตามที่ให้คนต้องมาพบกันสัมผัสกันอาจหายไป รวมถึงอาชีพคนขายล็อตเตอรี่ หากเกิดระบบล็อตเตอรี่ออนไลน์ขึ้นมา เนื่องด้วยผู้คนไม่ต้องการจับกระดาษ ตลอดจนอาชีพบริการอีกหลายๆ อย่างที่อาจสูญหายไป

4.การเรียนการสัมมนาจะมุ่งสู่ระบบออนไลน์มากขึ้น ภาคการศึกษาจะเป็นหนึ่งในธุรกิจที่ถูกดิสรัปมากที่สุดจากวิกฤติโควิด ผู้คนจะคุ้นเคยกับการเรียนการสอนออนไลน์ ไม่ต้องพึ่งสถานศึกษาหรือผู้สอนแบบเดิมๆ แต่เรียนกับใครก็ได้ ที่ใดก็ได้ ตราบที่จะผู้เรียนได้รับความรู้จริงๆ การวัดผลอาจเปลี่ยนไปเป็นสอบออนไลน์ ที่เน้นวิธีวัดผลต่อเนื่อง ไม่ใช่แค่ข้อสอบปรนัยแบบง่ายๆ

เมื่อวิธีทำงานในอนาคตเปลี่ยนไป องค์กรอาจไม่คาดหวังใบปริญญาบัตรจากผู้สมัครเข้าทำงานในรูปแบบเดิมๆ แต่สนใจแสวงหาคนทำงานที่มีความสามารถจริงๆ เข้ามาทำงานเป็นครั้งคราว คนนั้นอาจเรียนผ่านระบบออนไลน์จากที่ใดก็ได้ ที่องค์กรมีความมั่นใจ

แม้แต่การจัดสัมมนาหรือการจัดงานต่างๆ ที่เคยต้องหาสถานที่ใหญ่โต มีพิธีเปิดปิดอาจเปลี่ยนสู่การจัดออนไลน์ ทำ Webinar ผู้คนสามารถร่วมงานได้หลายพันคน อาจใช้เทคโนโลยีอย่าง เออาร์/วีอาร์ เข้ามาช่วยสัมมนาและการเรียนการสอนมากขึ้น คนทำงานสามารถเพิ่มทักษะตัวเองได้ตลอดเวลาผ่านการเรียนระบบออนไลน์

ขอจบตอนแรกไว้เพียงเท่านี้ สัปดาห์หน้าจะกล่าวถึง โลกหลังยุคโควิด (Post-COVID Era) จะเปลี่ยนแปลงอย่างไรจากมุมมองทางด้านเทคโนโลยีดิจิทัลต่ออีก 4 ประเด็น.....โปรดติดตาม