ดีลซื้อขาย ‘เทสโก้โลตัส’ ไพ่3ใบ ใครได้ ใครเสีย(จบ)

ที่ค่อนข้างมีลักษณะผูกขาดเบ็ดเสร็จ รวมถึงการวิเคราะห์ผลกระทบต่อโครงสร้างตลาดการแข่งขัน ในบทความวันนี้ซึ่งเป็นตอนจบ จะขอกล่าวถึงส่วนที่เหลือดังนี้

วิเคราะห์ผลกระทบต่อโครงสร้างตลาดการแข่งขัน ผู้บริโภคและซัพพลายเออร์

กฎหมายการแข่งขันทางการค้ามีวัตถุประสงค์เพื่อให้มีการแข่งขันที่เป็นธรรมในตลาด เนื่องจากตามทฤษฎีเศรษฐศาสตร์ของเคนส์เชื่อว่าการแข่งขันจะนำไปสู่การจัดสรรทรัพยากรที่มีประสิทธิภาพสูงสุดเพื่อคุ้มครองผู้บริโภคให้บริโภคสินค้าและบริการที่เป็นธรรมและคุ้มครองคู่ค้าธุรกิจให้ได้รับความเป็นธรรม รวมทั้งป้องกันการกำหนดราคาเพื่อกำจัดคู่แข่งรายอื่น

ถอดรหัสการวิเคราะห์ หากการซื้อขายกิจการ “เทสโก้ โลตัส” เกิดขึ้นจริงโดยมี 3 กลุ่มบริษัทใหญ่ คือกลุ่มCP , Centralและ BJCสนใจซื้อตามข่าว ผลกระทบต่อโครงสร้างตลาดและการแข่งขันจะเป็นอย่างไร ผู้บริโภคและคู่ค้า...ใครได้เปรียบ ใครเสียเปรียบมากน้อยกว่ากัน

1.ผลกระทบต่อโครงสร้างตลาดและการแข่งขัน

หาก CP เป็นผู้ชนะประมูล CP จะมีส่วนแบ่งตลาด Total Modern Grocery Market เพิ่มจาก 53% เป็น 70%หากพิจารณาในส่วนแบ่งตลาด Convenience Store จะเพิ่มจาก 76% เป็น 86% ในขณะที่ BJC เมื่อรวม Big C และ Tesco Lotus ในตลาด Hypermarket จะมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นถึง 99% ซึ่งเป็นการครอบครองตลาดอย่างสมบูรณ์ ส่วน Central จะมีผลให้ส่วนแบ่งการตลาดในหมวด Supermarket เพิ่มขึ้นจาก 20% เป็น 32% และทำให้ส่วนแบ่งการตลาดโดยรวมเพิ่มขึ้นจาก 10% เป็น 23%

2.ผลกระทบต่อทางเลือกของผู้บริโภค

จากการวิเคราะห์ประเมินว่า การที่ CP หรือ Central เป็นผู้ชนะการประมูล จะมีผลกระทบต่อผู้บริโภคไม่มาก แต่หาก BJC เป็นผู้ขนะการประมูล จะทำให้เกิดการผูกขาดในตลาดประเภท Hypermarket อย่างเบ็ดเสร็จ ผู้บริโภคจะหมดทางเลือก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ทำเลการค้าและที่ตั้งร้านค้าของ Big C และ Tesco ค่อนข้างจะทับซ้อนกันถึงกว่า 80%

3.ผลกระทบต่ออำนาจของซัพพลายเออร์

ในกรณีที่BJC ชนะการประมูล จะมีผลกระทบเชิงลบกับซัพพลายเออร์ค่อนข้างสูง ทั้งนี้ BJC มีธุรกิจตั้งแต่ต้นน้ำยังปลายน้ำ เป็นผู้ผลิต เป็นผู้กระจายสินค้า และ จะเป็นเจ้าของพื้นที่ขายภายในHypermarket ทั้งหมด แต่ถ้า CP เป็นผู้ชนะการประมูล CP จะมีทั้ง 7-11, Tesco Lotus และ Makroรวมกัน ทำให้ยอดขายรวมสูงถึง 700,000 ล้านบาท ในขณะที่ตลาด Total Modern Grocery มีมูลค่าเพียง 994,000 ล้านบาท อำนาจต่อรองกับซัพพลายเออร์จะยิ่งสูงมาก

ไพ่ใบสุดท้ายของชัยชนะที่แท้จริง

ไม่ว่าใครจะเป็นผู้ชนะการประมูลดีลเทสโก้ โลตัสผลประโยชน์ก็มุ่งเสริมความแข็งแกร่งให้กับธุรกิจของตน เป้าหมายคงไม่ใช่แค่การเพิ่มยอดขาย แต่เป็นการจงใจสร้างอาณาจักรแห่งการผูกขาดหรือปรับเปลี่ยนโครงสร้างตลาดค้าปลีกเพื่อเพิ่มอำนาจการต่อรอง จนบทบาทของผู้บริโภคและซัพพลายเออร์อ่อนแอลงศึกครั้งนี้ถือเป็นบททดสอบครั้งสำคัญของ คณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า (กขค.)ที่จะบังคับใช้กฎหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ หรือจะเป็นเพียงเสือกระดาษอย่างที่สาธารณชนพูดไว้ บทสรุปสุดท้ายคงรอไพ่ใบสุดท้ายเปิดมา(จบ)

โดย... 

ผศ.ดร.บุปผา ลาภะวัฒนาพันธ์

คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย