ไวรัสใหม่และผลกระทบต่อเศรษฐกิจ

และมีทีท่าว่าจะขยายวงกว้างกระทบต่อเศรษฐกิจเป็นมูลค่ามหาศาล ซึ่งทำให้ต้องมีการปรับแนวทางอย่างรีบด่วนทุกระดับเพื่อความอยู่รอดของเศรษฐกิจสาธารณะและส่วนบุคคล

ที่น่าสังเกตคือมิใช่เพียงแค่เชื้อไวรัสนี้เป็นสิ่งใหม่ แต่พฤติกรรมของคนตอบสนองต่อเรื่องนี้ก็ดูแปลกใหม่ด้วย ผู้บริโภคและผู้นำทางเศรษฐกิจและการเมืองได้แสดงออกแบบต่างคนต่างใจ ขึ้นอยู่กับว่าใครรับข้อมูลมาจากไหนและวิเคราะห์ตัดสินใจเลือกใช้มาตรการใด 

The World Health Organization (WHO) ซึ่งเป็นหน่วยงานสำคัญทางด้านสาธารณสุขของสหประชาชาติ ประกาศเมื่อวันที่ 30 มกราคมให้เรื่องนี้เป็นสถานการณ์ฉุกเฉินของโลก เป็นการส่งสัญญาณว่าเรื่องนี้ไม่ได้จำกัดอยู่ในจีนเท่านั้น นักลงทุนบางกลุ่มก็ใช้สัญญาณนี้เป็นเหตุผลในการเปลี่ยนแนวทางการลงทุนหรือลังเลผลัดผ่อนการตัดสินใจซึ่งเลยกลายเป็นปัญหาต่อแบบลูกโซ่

ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสาธารณสุขระดับโลกหลายกลุ่มให้ความเห็นว่าโรคระบาดไวรัสใหม่ครั้งนี้เป็นเรื่องของจิตวิทยาแห่งความกลัวเกินความร้ายแรงจริงของมัน เหตุผลก็คือโรคไวรัสไข้หวัดใหญ่ที่ระบาดตามฤดูกาลนั้นทำให้มีผู้เสียชีวิตทั่วโลกปีหนึ่งประมาณ 500,000คนอยู่แล้ว แต่ที่คนทั่วไปไม่กล่าวถึงและไม่กลัวเพราะไม่ใช่สิ่งใหม่

ข้อสังเกตคือปัจจุบันการสื่อสารทางโซเชียลมีเดียและความแพร่หลายของอินเตอร์เน็ตทำให้ข้อมูลโรคระบาดครั้งนี้ได้มีการกระจายข่าวออกไปรวดเร็ว ทั้งสื่อที่เชื่อถือได้และสื่อสมัครเล่นซึ่งมีจุดประสงค์และขีดความสามารถในการเสนอข่าวต่างกัน ผู้บริโภคข่าวด้วยความสับสนจึงเกิดปฏิกิริยาแตกต่างกันไปและเป็นการเสนอข่าวที่ทำให้เกิดความวิตกมากกว่าทุกครั้งที่มีโรคระบาดใหญ่ ผู้นำของจีนทั้งระดับชาติและท้องถิ่นได้รับความกดดันจากสาธารณะโดยการกระจายข่าวผ่านสื่อต่างๆ ซึ่งทำให้เรื่องที่เป็นปัญหาใหญ่อยู่แล้วกลับเพิ่มทวีคูณ มีการกักบริเวณประชากรหลายเมืองใหญ่และการระดมทรัพยากรทุ่มเทเพื่อควบคุมสถานการณ์และสร้างขวัญให้กับประชาชน

ความหวาดกลัวไวรัสใหม่ส่งผลกระทบอุตสาหกรรมหลายอย่าง ที่เห็นชัดคือธุรกิจการท่องเที่ยว โรงแรมและสายการบินกำลังหาทางสู้เพื่ออยู่รอด ประเทศที่พึ่งรายได้จากการท่องเที่ยวและธุรกิจบริการต่างๆจากจีนก็จะกระทบหนักมากเป็นพิเศษ หลายประเทศออกแถลงให้ประชาชนของตนงดการบินระหว่างจีน หรือบริษัทมหาชนขนาดใหญ่ซึ่งมีสาขาเป็นจำนวนมากในจีนได้ประกาศปิดร้าน สายการบินก็งดเที่ยวบินเป็นจำนวนมาก ในทางกลับกันนักท่องเที่ยวจีนซึ่งเคยไปใช้เงินในต่างประเทศก็จะต้องหยุดชะงักไปก่อน ยกตัวอย่างนักท่องเที่ยวจีนไปอเมริกาปีละประมาณ 3,000,000 คนโดยเฉลี่ยแล้วหนึ่งคนจะใช้เงินในอเมริกาประมาณ $6,500 

ภายในจีนเอง ซึ่งช่วงตรุษจีนโรงงานต่างๆจะหยุดการผลิตระหว่างเทศกาล แต่ไวรัสใหม่ทำให้รัฐบาลต้องสั่งการปิดโรงงานต่อออกไปอีกระยะหนึ่ง บางแห่งกำหนดไว้ถึงต้นเดือนหรือกลางเดือนกุมภาพันธ์ โรงงานจีนหยุดการผลิตก็จะกระเทือนไปถึงคู่ค้าเพราะจีนผลิตสินค้าป้อนระบบทั่วโลกประมาณ 20% ประเทศทางตะวันตกซึ่งไม่ได้เตรียมตัวในการสั่งสินค้าไปกักตุนล่วงหน้าจากโรงงานของจีนเพราะไม่คาดคิดเรื่องฉุกเฉินอย่างนี้มาก่อนก็ต้องโดนกระทบหนัก ความเสียหายในประเทศตะวันตกก็จะกลายเป็นลูกโซ่

จีนปัจจุบันเป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจเป็นอันดับสองของโลกและกำลังประสบสิ่งท้าทายเรื่องการประจัญหน้าทางเศรษฐกิจกับมหาอำนาจอันดับหนึ่งคืออเมริกา ทั้งสองฝ่ายได้รับความเสียหายมาเป็นระยะเวลาสองปีเศษ เรื่องไวรัสใหม่ครั้งนี้ก็เลยกลายเป็น"ความวัวยังไม่หายความควายเข้ามาแทรก" ปลายปีที่แล้วทั้งจีนและอเมริกาเริ่มเห็นผลของการเจรจาต่อรอง และมีทีท่าว่าพอจะประนีประนอมกันได้บ้างแต่ไวรัสใหม่ตัวนี้เข้ามาขัดจังหวะ ภายในปีนี้คาดว่าจะมีหลายบริษัทในสองประเทศนี้ไม่สามารถจะอยู่รอดได้

สัปดาห์นี้ตลาดหุ้นอเมริกาได้รับผลกระทบทางลบชัดเจน บริษัทที่ค้าขายกับจีนจะรับความเสียหายโดยมูลค่าหุ้นจะลดลงประมาณ 2-8% บริษัทรถยนต์ยักษ์ใหญ่ของอเมริกาทั้งสามยี่ห้อ General Motors, Ford & Fiat Chrysler ซึ่งเคยได้ประโยชน์อาศัยกำไรจากการขายในจีนเพื่อไปทดแทนกับการขาดทุนในตลาดอเมริกา และระยะหลังมาสองสามปีมีปัญหาเรื่องยอดขายในจีนลดลงอยู่แล้วเนื่องจากการโดนแย่งตลาดจากบริษัทรถยนต์ของญี่ปุ่นและจีน(ที่มีการปรับตัวเข้ากับรสนิยมของผู้บริโภคมากกว่า)และเมื่อมาเจอปัญหาใหม่อีกรอบนี้ ผู้ถือหุ้นและนักลงทุนทั้งหลายคงเริ่มเตรียมตัวตีจากบริษัทรถยนต์ทั้งสามนี้ 

นอกเหนือจากปัญหาใหญ่ที่โลกกำลังเผชิญหน้าอยู่เรื่องสิ่งแวดล้อมความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและปัญญาประดิษฐ์ เรื่องปัญหาสุขภาพโดยเฉพาะโรคระบาดอย่างนี้เป็นสัญญาณเตือนให้เราทุกคนต้องคิด เรื่องการลงทุนให้รอบคอบโดยยึดหลักการกระจายความเสี่ยง

นักท่องเที่ยวจากจีนเข้าไทยประมาณ 11,000,000คน ทำให้ธุรกิจที่พึ่งรายได้และอิงความอยู่รอดกับลูกค้าจีน เมื่อเหตุการณ์อย่างนี้เกิดขึ้นก็สร้างความตึงเครียดไปจนถึงระดับผู้บริหารประเทศซึ่งต้องเลือกระหว่างการประชาสัมพันธ์ลดความตื่นตระหนกของสาธารณะชนโดยการพิจารณาข้อดีและข้อเสียของมาตรการป้องกันหรือลดความเสี่ยง ถึงขั้นมีความเห็นอยากจะยกเลิกการออกวีซ่าให้ผู้โดยสารจากจีนที่มาถึงสนามบินในประเทศไทยเป็นต้น บางกลุ่มก็มองระยะยาวและเสนอเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างประเทศด้วยการแสดงมิตรภาพและแสดงน้ำใจต่อมิตรประเทศที่เป็นแหล่งรายได้ที่สำคัญ มีการส่งคำอวยพรและการให้กำลังใจจากกลุ่มชาวไทยต่างๆถึงชาวจีน "เพื่อนแท้แสดงความรักต่อเพื่อนและช่วยเหลือเกื้อกูลกันในยามลำบาก"

โดยความเห็นส่วนตัวแล้วผมเข้าใจและยอมรับในความเห็นของทั้งสองฝ่ายที่มีความหวังดีต่อความปลอดภัยของประชาชนและชั่งน้ำหนักความสมดุลย์กับความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ไม่มีมาตรการใดที่จะถูกต้องสมบูรณ์ร้อยเปอร์เซ็นต์และไม่มีใครสามารถจะคาดการณ์ได้ว่าโรคระบาดครั้งนี้จะสร้างความเสียหายไปอีกมากเพียงใดและจะเริ่มผ่อนคลายเมื่อไหร่ เราไม่ควรประมาทถึงแม้ว่าเรามีความมั่นใจว่าเหตุการณ์ฉุกเฉินครั้งนี้จะผ่านพ้นไป หันหน้าเข้าหากันปรับยุทธวิธีเฉพาะหน้าและอย่าลืมมองภาพรวมยุทธศาสตร์ระยะยาว โรคระบาดที่เคยเกิดขึ้นมาแล้วในอดีตนั้นเราก็สามารถจะควบคุมผ่อนหนักให้เป็นเบาได้เสมอ ถึงแม้ว่าไม่ได้กำจัดให้หมดไปแต่สมาคมโลกก็สามารถควบคุมสถานการณ์ได้เพื่อให้เราดำรงชีพตามปกติวิสัย 

ความเสียหายที่เกิดขึ้นจากไวรัสใหม่ครั้งนี้ควรจะถือว่าเป็นการลงทุนให้เราปรับสถานการณ์เฉพาะตนและเศรษฐกิจระหว่างกลุ่มชนในโลกเพื่อพร้อมรับสถานการณ์ใหญ่ครั้งต่อไป 

เรื่องด่วนฉุกเฉินอย่างกรณีโรคระบาดนี้ก็อาจทำให้เราหยุดทุกอย่างเพื่อแก้ภัยด่วนเฉพาะกิจ แต่สิ่งท้าทายที่ สำคัญมากนั้น เราควรให้ความสนใจและอย่ามองข้ามไป ยกตัวอย่างมลภาวะทางอากาศที่เพิ่งเป็นข่าวอากาศเป็นพิษฆ่าประชากรโลกถึง 11ล้านคนต่อปี เป็นภัยที่น่ากลัวและควรจัดความสำคัญก่อนหลังให้เหมาะสม

ผลกระทบจากสิ่งแวดล้อมทำลายเศรษฐกิจเป็นมูลค่ามหาศาลและทำให้เกิดปัญหาต่อเนื่อง ให้เกิดและเพิ่มความเหลื่อมล้ำในชุมชน อีกทั้งพฤติกรรมของมนุษย์ที่กำลังจะถูกเปลี่ยนโดยนวัตกรรมใหม่ปัญญาประดิษฐ์ทั้งที่เรายังไม่แน่ใจว่าเราพร้อมหรือยัง เรื่องใหญ่ที่กล่าวมานี้นับว่าเป็นสิ่งท้าทายที่ทำให้เราต้องตื่นตัวและมีความพร้อมอยู่เสมอ 

ขอส่งกำลังใจให้ท่านผู้ที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤตไวรัสใหม่ครั้งนี้ให้พ้นภัยอันตราย และขออวยพรสุขภาพอนามัยความปลอดภัยและความสุขสมบูรณ์สมดุลย์ต่อท่านผู้อ่านทุกท่านและครอบครัวในวาระมงคลตรุษจีนปีหนู เฮงเฮงเฮง ครับ