สวัสดีปีใหม่และต้อนรับทศวรรษแห่งปัญญาประดิษฐ์

สวัสดีปีใหม่และต้อนรับทศวรรษแห่งปัญญาประดิษฐ์

เริ่มทศวรรษใหม่ปีค.ศ. 2020 วันที่ 2 มกราเป็นวันแรกแห่งปีที่ตลาดหุ้นในอเมริกาเปิด ดัชนีหุ้นพุ่งแรงมากเป็นสถิติใหม่ Dow Jones 28,868 จุด

ชาวอเมริกัน 55% ที่มีส่วนร่วมกับตลาดหุ้นก็คงจะดีใจ เรามักได้ยินคำสนทนาทั่วไปว่าระยะสองสามปีที่ผ่านมานี้เศรษฐกิจอเมริกาดีมาก ตลาดหุ้นพารวย คนมีฐานะดีขึ้นอย่างรวดเร็ว อัตราการว่างงานต่ำมาก แสดงว่านโยบายของอเมริกานั้นคงถูกต้องประชาชนจึงอยู่ดีกินดี

แต่โดยข้อเท็จจริงแล้วชาวอเมริกันก็ไม่ต่างอะไรกับที่อื่นเมื่อมองโดยละเอียดจะเห็นถึงความแตกต่างระหว่างกลุ่ม ความเหลื่อมล้ำของฐานะความเป็นอยู่ระหว่างคนรวยและคนจนน่าเป็นห่วงมาก นับวันยิ่งจะเพิ่มทวีคูณ

ชาวอเมริกันที่ปะเหมาได้เรียนระดับอุดมศึกษาถูกภาควิชาซึ่งเหมาะกับอุตสาหกรรมที่ตลาดต้องการและเลือกเมืองที่อยู่อาศัยได้ดี บรรยากาศของเศรษฐกิจส่วนตัวก็ดูเหมือนจะดีทำอะไรก็ดีไปหมด แต่คนส่วนใหญ่ที่เป็นฐานของเศรษฐกิจอเมริกันนั้นก็จะยังต้องฝันฝ่าอุปสรรคและดิ้นรนเพื่อความอยู่รอดไปอีก มีตัวเลขจากการวิจัยออกมาย้ำอีกว่าคนรวย 400 คนแรกของอเมริกามีทรัพย์สินมากกว่า 150ล้านคนที่เป็นฐานของสังคม

ฐานของสังคม 150ล้านคนเหล่านี้คือ"ผู้หาเช้ากินค่ำ"ซึ่งในอเมริกาวัดว่าบุคคลที่จัดว่าจนคือมีรายได้ต่อปีประมาณ $12,734 (382,000บ) ซึ่งตัวเลขนี้ ไม่เพียงพอที่จะใช้จ่ายในการดำรงชีวิตทั่วไปหรือหากพออยู่ได้แบบขัดสนแต่ก็ไม่สามารถที่จะไปหาหมอเวลาเจ็บป่วย  ซ่อมแซมรถยนต์ที่ต้องขับไปทำงาน(ในอเมริกาส่วนใหญ่ต้องมีรถส่วนตัวเพราะการขนส่งสาธารณะไม่สะดวก) หรือมีค่าใช้จ่ายเพื่อให้ลูกได้ทำกิจกรรมนอกโรงเรียนเพื่อเสริมทักษะต่างๆ

ส่วนกลุ่มคนชั้นกลางรวมไปจนถึงระดับฐานะดีนับรวมแล้วประมาณประมาณ 55% ของอเมริกาโดยทั่วไปไม่เดือดร้อนและไม่มีผลกระทบจากนโยบายเศรษฐกิจของรัฐบาล ยุคไหนก็ถือว่าได้ประโยชน์ เมื่อตลาดหุ้นเพิ่มมากขึ้นคนกลุ่มนี้ก็จะได้รับผลประโยชน์ ช่องว่างระหว่างความรวยและความจนนับวันก็ยิ่งจะกว้างขึ้นอย่างน่าเป็นห่วง 

ปีค.ศ. 2020 นี้ก็จะมีการเลือกตั้งประธานาธิบดีในเดือนพฤศจิกายนและเริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์เป็นต้นไปก็จะมีการเริ่มลงคะแนนเสียงการเลือกตั้งรอบแรกในการหาตัวผู้สมัครเข้าไปชิงตำแหน่ง (Primary election) โดยเฉพาะพรรคเดโมแครตซึ่งจะเริ่มการลงคะแนนเสียงครั้งแรกที่รัฐไอโอวาแล้วต่อไปที่ New Hampshire South Carolinaและอื่นๆ ซึ่งผู้สมัครที่เป็นตัวเก็งสี่ห้าคนแรกก็เริ่มเห็นเค้าว่าจะเป็นใคร พรรคเดโมแครตส่วนใหญ่ก็จะพยายามเน้นถึงความจำเป็นในการลดช่องว่างระหว่างคนรวยและคนจน สิ่งแวดล้อม สุขภาพ คนเข้าเมือง และนโยบายสังคมต่างๆ ด้านพรรครีพับลิกันก็จะพยายามเน้นว่าเศรษฐกิจยุคนี้ดีแล้วและขอต่ออีกสี่ปี นี่ก็เป็นอุทาหรณ์ว่าเหรียญมีสองด้านขึ้นอยู่กับว่าฝ่ายใดจะมองหัวหรือก้อย

สำหรับชาวตะวันตกต้นปี 2020 คือการเริ่มต้นของทศวรรษใหม่ สิ่งที่มีการวิพากษ์วิจารณ์กันมากคือทศวรรษนี้จะเป็นทศวรรษของปัญญาประดิษฐ์ ซึ่งมนุษย์ชนจะเห็นประโยชน์และโทษของสมองกลอัจฉริยะที่เก่งขึ้นทุกวันจนน่าตกใจและข้อมูลข่าวสารต่างๆที่มีการเก็บวิเคราะห์โดยสมองกลเหล่านี้นับวันยิ่งจะมีประสิทธิภาพมากขึ้น หลายอุตสาหกรรมจะต้องใช้ปัญญาประดิษฐ์แทนคนเพื่อลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพซึ่งทำให้คนต้องรีบปรับตัวไปทำอย่างอื่นในสิ่งที่ปัญญาประดิษฐ์ยังเข้าไปไม่ถึงหรือยังไม่มีความละเอียดเท่าทันมนุษย์ และเมื่อมีการพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ครอบคลุมไปทันอีก มนุษย์ชนก็ต้องหาทางดิ้นรนไปทำสิ่งใหม่ เพราะหากแข่งกับเครื่องที่ฉลาดกว่าก็จะไปไม่รอด มนุษย์ทำงานได้ 10 ชั่วโมงแต่ปัญญาประดิษฐ์ทำงาน 24 ชั่วโมงต่อวัน

บริษัทนวัตกรรมที่ทำธุรกิจเกี่ยวข้องกับปัญญาประดิษฐ์ต่างๆก็จะตักตวงเอาทรัพย์สินที่มีมูลค่ามากไปเก็บไว้เพื่อทำประโยชน์ทางพาณิชย์ สิ่งนั้นคือข้อมูลจากผู้บริโภค เราจึงจะเห็นได้ว่าบริษัทเหล่านี้มักจะเสนอบริการที่สะดวกฟรีหรือให้ราคาที่ถูกมาก เพื่อที่จะสร้างความนิยมและมีสมาชิกให้มากที่สุด 

ผู้บริโภคส่วนใหญ่ไม่ได้คิดกังวลว่ารายละเอียดของตนนั้นจะมีความสำคัญอย่างไรต่อบริษัทเหล่านี้และไม่เฉลียวใจว่ากิจกรรมและการตัดสินใจในการใช้ชีวิตของผู้บริโภคทุกอย่างนั้นได้มีสมองกลเก็บข้อมูลไว้ตลอดเวลาซึ่งโดยเจตนาเป็นเชิงพาณิชย์ แต่มีตัวอย่างหลายกรณีที่ข้อมูลส่วนตัวของผู้บริโภคถูกนำไปใช้เชิงล่อแหลมอันตรายทางการเมืองหรืออาชกรรมต่างๆ 

ในไทย อัตราการใช้เครื่องมือสื่อสารสูงมากแทบจะครอบคลุมถึงประชากรทั้ง 70ล้านคน รวมทั้งผู้อยู่อาศัยชั่วคราวต่างด้าวและนักท่องเที่ยว Facebook, YouTube, LINE, Facebook messenger, Wechat, WhatsApp ฯลฯ กำลังสะสมข้อมูลและศึกษาผู้บริโภคโดยละเอียด(โดยที่เราไม่รู้ตัวและไม่ได้อนุญาต)เพราะฉะนั้นเราต้องมีสติและตื่นตัวอยู่เสมอ ก่อนตัดสินใจทำธุรกิจการค้าหรือใช้สิทธิ์ในการเลือกตั้ง อาจมีอิทธิพลโน้มน้าวจูงใจโดยที่เราไม่รู้ตัว

รัฐ Californiaได้มีการตื่นตัวกำลังรีบเร่งออกกฏหมายเพื่อที่จะให้ผู้บริโภคมีสิทธิ์สามารถที่จะยับยั้งไม่ให้ข้อมูลถูกออกไปใช้ในทางที่ผิดหรือออกไปทำประโยชน์ทางพาณิชย์ หลายประเทศในกลุ่มประชาคมยุโรปก็เริ่มรวมตัวกันร่างกฎหมายและลองทดสอบใช้อยู่เพราะเกรงว่าความสามารถของปัญญาประดิษฐ์จะถูกเอาไปใช้ในทางที่ผิด

การเลือกตั้งของอเมริกาก็มีการกังวลว่าจะมีการแทรกแซงจากผู้ไม่หวังดีอีก จากหลักฐานของการเลือกตั้งเมื่อปีค.ศ. 2016 และ 2018 ส่งสัญญาณว่าสิ่งเหล่านี้จะปรับเปลี่ยนถึงขนาดที่จะหาทางป้องกันยากและเมื่อรู้ตัวก็สายไปเสียแล้ว รัฐบาลท้องถิ่นหลายแห่งเริ่มหันกลับมาใช้ระบบเก่าหรือเรียกว่าโบราณคือการใช้กระดาษและมีการพิมพ์บันทึกควบคู่กับสมองกล

ตลาดหุ้นหรือสถาบันการเงินการธนาคารต่างๆก็ยังถกเถียงกันอยู่เรื่องของการเก็บข้อมูลแบบดิจิตอลซึ่ง มีคุณอนันต์แต่อาจจะเกิดโทษมหันต์ เนื่องจากว่าผู้มีส่วนร่วมทุกคนทั้งผู้ให้บริการผู้ตรวจสอบเจ้าที่ของรัฐและผู้บริโภคมีความวางใจว่าระบบแบบดิจิตอลจะปลอดภัย แต่หากเกิดการแทรกแซงหรือความล้มเหลวในระบบก็หมายความว่าทุกอย่างหยุด ชะงักทันทีและไม่สามารถทำอะไรได้

เริ่มทศวรรษนี้โดยไม่มีความกังวลเกินเหตุแต่มีความภูมิใจว่าเราได้ก้าวมาถึงยุคที่มีโอกาสใช้นวัตกรรมปัญญาประดิษฐ์ต่างๆเพื่อช่วยให้เราทำอะไรได้มากกว่าที่มันสมองของมนุษย์จะไปถึง เพราะฉะนั้นในแง่ดีก็คือหากเรารู้จักใช้อย่างมีสติและมีความรับผิดชอบก็จะเห็นผลลัพธ์ที่ดี มีความมั่นใจและไม่ประมาท ทศวรรษนี้จะนำโชคมาสู่ท่านครับ