จะทำอย่างไรเมื่อไม่มีแสงสว่าง ณ ปลายอุโมงค์?

ในช่วงเวลากว่าสัปดาห์ สื่อสำนักใหญ่ๆ รายงานความคืบหน้าของการประชุมเพียงจำกัด ทั้งนี้คงเพราะมีเหตุการณ์ใหญ่ๆ ที่ดึงความสนใจมากกว่า เช่น กระบวนการสอบสวนเพื่อปลดประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ โดยรัฐสภาสหรัฐพร้อมกับการทำสงครามข่าวสารของฝ่ายนายทรัมป์กำลังเดินไปแบบเต็มพิกัด ในขณะเดียวกัน กระบวนการหาเสียงและคาดการณ์ในการเลือกตั้งครั้งใหญ่ในสหราชอาณาจักรซึ่งกำหนดจะมีขึ้นเมื่อวานนี้ มีความเข้มข้นถึงขีดสุด

รายงานเพียงจำกัดที่ออกมาจากมาดริด มักบ่งชี้ไปในทางลบทำให้มองได้ว่าการประชุมครั้งนี้ยากที่จะประสบความสำเร็จ

รายงานบ่งว่า ชาวสเปนนับแสน ออกมาเรียกร้องรัฐบาลทั่งโลกให้เพิ่มความเข้มข้นของมาตรการลดก๊าซเรือนกระจก เกรตา ธันเบอร์ก วันรุ่นสวีเดนผู้นำเยาวชนเคลื่อนไหวเพื่อลดภาวะโลกร้อนเข้าร่วมประชุมและเคลื่อนไหวในครั้งนี้ด้วย ชุมชนพื้นเมืองดั้งเดิมในเปรูและเอกวาดอร์ส่งตัวแทนกลุ่มใหญ่ไปให้ข้อมูลเกี่ยวกับนโยบายและโครงการของรัฐบาลที่ทำลายป่าต้นแม่น้ำแอมะซอน และการดำเนินชีวิตแบบอยู่กับป่าของพวกเขา รัฐบาลของ 2 ประเทศนี้ ดำเนินนโยบายไปในแนวเดียวกับบราซิล นั่นคือ เอียงไปทางเอาใจนายทุนใหญ่ที่กำลังขยายกิจการด้วยการทำลายป่าที่เป็นแหล่งดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซค์และผลิตออกซิเจนใหญ่ที่สุดในโลก

ในขณะเดียวกันคณะวิจัยได้เสนอรายงานชิ้นสำคัญที่ยืนยันว่า ภาวะโลกร้อนทำให้ปริมาณออกซิเจนในน้ำทะเลลดลงโดยบางแห่งลดลงถึง 40% การลดลงนี้จะมีผลกระทบร้ายแรงต่อสัตว์ทะเลซึ่งจะมีปฏิกิริยาลูกโซ่ต่อไปถึงการผลิตอาหารของมนุษย์หากภาวะนี้ยังดำเนินต่อไป

ตามรายงาน รัฐบาลส่วนใหญ่ดูจะมิได้ใส่ใจกับการเคลื่อนไหวและรายงานดังกล่าว การต่อรองกันเรื่องใครจะทำอะไร อย่างไรและเมื่อไรเพื่อจะบรรลุเป้าหมายของการป้องกันก๊าซเรือนกระจกมิให้เพิ่มขึ้นไปจนทำให้เกิดความเสียหายร้ายแรงแบบสายเกินแก้แทบไม่เดินหน้า เนื้องานของการประชุมส่วนใหญ่ในช่วงเวลาที่ผ่านมามุ่งเน้นไปที่ด้านการวัดผลและกลไกของการใช้มาตรการที่รัฐบาลจะต้องทำ นอกจากนั้น ยังมีรายงานเกี่ยวกับการจ้องจะเอาเปรียบกันแทนที่จะมองหาทางออกร่วมกันอย่างจริงจังอีกด้วย

จริงอยู่ก่อนยุติการประชุม ตัวแทนของรัฐบาลต่างๆ ในระดับรัฐมนตรีที่มีอำนาจตัดสินใจจะเข้าร่วมประชุมด้วย แต่รัฐบาลของประเทศใหญ่ๆ ไม่มีท่าทีว่าจะเปลี่ยนจุดยืน

ด้านสหรัฐซึ่งเป็นผู้ปล่อยก๊าซเรือนกระจกมากที่สุดในโลก แต่ได้ประกาศถอนตัวออกจากข้อตกลงเรื่องลดก๊าซนั้นหากประธานาธิบดีทรัมป์ได้รับการเลือกตั้งอีกครั้ง เป็นไปได้ว่าจะไม่ถอนตัวหากผู้สมัครจากพรรคเดโมแครตชนะการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปลายปีหน้า ผู้ให้คำมั่นสัญญามีทั้งผู้กำลังหาเสียงเป็นตัวแทนของพรรคและสมาชิกอาวุโสสุดของพรรคผู้ดำรงตำแหน่งประธานสภาผู้แทนราษฎรในปัจจุบัน แต่ตัวแทนของพรรคนั้นจะชนะการเลือกตั้งหรือไม่ยากที่จะฟันธง

เนื่องจาก ณ วันนี้ประเทศใหญ่ๆ ยังไม่สามารถลดก๊าซเรือนกระจกตามอัตราที่เคยสัญญาไว้เมื่อ 4 ปีก่อนได้และการประชุมครั้งนี้ ก็มีทีท่าว่าจะไม่ประสบความสำเร็จ การจะป้องกันมิให้โลกร้อนขึ้นไปเกิน 2 องศาเซลเซียสในอีก 30 ปีข้างหน้าจากระดับเมื่อก่อนยุคอุตสาหกรรมคงทำได้ยากมาก นั่นหมายความว่า โลกจะประสบปัญหาสาหัสจากอุบัติภัยทางธรรมชาติหลายอย่างรวมทั้งปัญหาจากฝนแล้งจัดและจากน้ำท่วมหนักเป็นเวลานาน

แต่ไม่ต้องรอถึง 30 ปีเพราะภาวะเลวร้ายดังกล่าวนี้จะเกิดบ่อยขึ้นจากวันนี้เป็นต้นไป

เราจะทำอย่างไรในสภาพที่ยังไม่มีแสงสว่าง ณ ปลายอุโมงค์?

คำถามนี้มีคำตอบต่างกันขึ้นกับว่าผู้ตอบทำในนามของรัฐบาล หรือเอกชน สำหรับระดับเอกชน ทุกคนควรหาทางหนีทีไล่ไว้อย่างเหมาะสมกับสภาพของตน สำหรับในระดับรัฐบาล มีข้อเสนอให้พิจารณา 2 ด้าน นั่นคือ ย้ายสำนักงานราชการส่วนกลางไปไว้ ณ เมืองใหม่นอกที่ลุ่มภาคกลางและห่างจากกรุงเทพฯ ราว 100-200 กม. และทำการศึกษาวิจัยที่จะนำไปสู่การใช้ธนาคารน้ำและสระพวงนอกเขตพื้นที่ชลประทานอย่างจริงจัง