*น้ำลด ตอผุด*
“ระบอบรัฐสภา” กำหนดให้มีระบบการถ่วงดุลอำนาจของ 3 ฝ่าย(Check & Balance) ได้แก่ นิติบัญญัติ บริหาร และตุลาการ
แต่ละฝ่ายไม่เกี่ยวข้อง แยกเป็นอิสระจากกัน เพื่อให้การบริหารราชการแผ่นดินของประเทศเป็นไปด้วยความเรียบร้อย เกิดความสงบสุข แก่ประชาชน ประเทศชาติ
อย่างไรก็ตาม ระบอบรัฐสภาของไทย (Thailand Parliament System) อาจมีส่วนคล้ายคลึงกับระบบอาคารชุด "คอนโดมิเนียม" ภายใต้พระราชบัญญัติอาคารชุด ระบบอาคารชุดกำหนดให้มีข้อบังคับ กฎหมายว่าด้วยอาคารชุด ระเบียบ ข้อกำหนดของมติที่ประชุมใหญ่เจ้าของร่วมเป็นลำดับสูงสุดของการปกครองการอยู่อาศัยร่วมกันของเจ้าของร่วม(ผู้ซื้อ และผู้ขาย ผู้อาศัย) โดยที่ประชุมใหญ่เจ้าของร่วมมีอำนาจแต่งตั้งบุคคล หรือนิติบุคคลที่เป็นผู้ซื้อห้องชุดหรือคู่สมรสที่มีคุณสมบัติ และไม่มีลักษณะต้องห้ามตามข้อบังคับและกฎหมาย ปฏิบัติหน้าที่ *คณะกรรมการ* (Executive Committees) จำนวนไม่น้อยกว่า 3 -9 คน ทำหน้าที่ควบคุมตรวจสอบการจัดการให้นโยบายข้อเสนอแนะแก่ผู้จัดการ และฝ่ายจัดการอาคาร รวมทั้งยังมีอำนาจหน้าที่คัดเลือกบุคคล หรือนิติบุคคลที่เหมาะสมมาปฏิบัติหน้าที่ฝ่ายจัดการอาคาร ปฏิบัติหน้าที่ผู้จัดการ (Juristic Person Manager)อีกด้วย
อย่างไรก็ดี เมื่อเจ้าของร่วมหรือผู้จัดการหรือฝ่ายจัดการอาคาร พบว่ากรรมการบางคนหรือหลายคนปฏิบัติหน้าที่ไม่ถูกต้อง เบียดยังยักยอก หรือไม่ปฏิบัติตามมติที่ประชุมใหญ่เจ้าของร่วม อันเป็นความเสียหายแก่เจ้าของร่วม และนิติบุคคลอาคารชุดก็สามารถใช้อำนาจของตนตามข้อบังคับและกฎหมาย เปิดประชุมใหญ่วิสามัญเจ้าของร่วม(Extra Ordinary Co Owners Meeting) เพื่ออภิปรายไม่ไว้วางใจ ถอดถอน และแต่งตั้งคณะกรรมการชุดใหม่ต่อไปได้
ในทางกลับกัน เมื่อคณะกรรมการ ตรวจสอบการปฏิบัติหน้าที่ผู้จัดการ หรือฝ่ายจัดการอาคาร นิติบุคคล บุคคล ผู้รับจ้าง ตามสัญญาจ้าง พบข้อบกพร่อง หรือเกิดความเสียหายแก่คณะกรรมการ นิติบุคคลอาคารชุด ผู้ว่าจ้าง คณะกรรมการ ย่อมมีอำนาจหน้าที่เสนอถอดถอนผู้จัดการ และยกเลิกการจ้างงานบริหารจัดการทรัพย์ส่วนกลางแก่บุคคล นิติบุคคล ผู้รับจ้าง ตลอดจนการเรียกร้องความเสียหายต่อศาลได้เช่นเดียวกันด้วย
*เรื่องแปลกแต่จริง* ของนิติบุคคลอาคารชุด "ก" คณะกรรมการตรวจสอบพบข้อบกพร่อง ผู้จัดการ และฝ่ายจัดการอาคารนำเสนอข้อมูลเปรียบเทียบรายละเอียดต่อการพิจารณาไม่ครบถ้วน ร่วมกันฉ้อโกง ไม่รักษาผลประโยชน์ของนิติบุคคลอาคารชุด ผู้ว่าจ้างกลายเป็นคดีความทางอาญาต่อนิติบุคคล ผู้รับจ้าง และผู้จัดการ/ในที่สุด อย่างไรก็ดี เมื่อนิติบุคคล ผู้รับจ้าง และผู้จัดการรายดังกล่าวครบวาระและแทนที่ที่ประชุมคณะกรรมการจะมีมติไม่อนุมัติต่อสัญญาจ้าง กลับใช้อำนาจเปิดประชุมใหญ่วิสามัญเจ้าของร่วม จับมือกลุ่มก๊วนผู้ซื้อบางรายร่วมกับเจ้าของร่วม "รายใหญ่" หาเหตุถอดถอนคณะกรรมการ และแต่งตั้งคณะกรรมการชุดใหม่แทนชุดก่อน ฟอกสีดำให้เป็นขาว
เมื่อการใช้อำนาจของผู้จัดการต่อการเปิดประชุมใหญ่วิสามัญเจ้าของร่วม ถอดถอนคณะกรรมการและแต่งตั้งคณะกรรมการชุดใหม่โดยไม่สุจริต เป็นความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อคณะกรรมการ และเจ้าของร่วม คณะกรรมการชุดถอดถอนจึงฟ้องร้องดำเนินคดี เพิกถอนมติดังกล่าว โต้แย้งสิทธิ์ และขอคุ้มครองชั่วคราวก่อนมีคำพิพากษาต่อศาล
อนึ่ง การใช้อำนาจของคณะกรรมการดังกล่าว เพื่อการตรวจสอบการปฏิบัติหน้าที่ ควบคุมการจัดการของบุคคล นิติบุคคล ผู้รับจ้าง ตามสัญญาจ้าง เป็นการปฏิบัติหน้าที่ด้วยความสุจริต ตรงตามข้อบังคับ และกฎหมายกำหนด เห็นว่าเป็นเรื่องปรกติ ไม่แตกต่างจากโครงการ นิติบุคคลอาคารชุดแห่งอื่น หากคณะกรรมการ ไม่ทำอาจเกิดความเสียหาย ข้อครหาต่อคณะกรรมการ เจ้าของร่วม และ นิติบุคคลอาคารชุดในภายหน้าได้
คณะกรรมการ นิติบุคคลอาคารชุด "ก" มิใช่บุคคล หรือนิติบุคคลที่ไม่สามารถแยกแยะหน้าที่ความรับผิดชอบระหว่างคณะกรรมการและผู้จัดการ หรือก้าวก่ายอำนาจหน้าที่ของอีกฝ่าย คณะกรรมการชุดดังกล่าว มีความรู้ความสามารถ และประสบการณ์งานบริหารทรัพย์ส่วนกลาง การใช้ข้อบังคับและกฎหมายเป็นอย่างดี อีกทั้งไม่ถูกครอบงำ หรือถูกชี้นำโดยผู้จัดการและบุคคล นิติบุคคล ผู้รับจ้าง ฝ่ายจัดการอาคาร แต่อย่างใด
ค่าส่วนกลาง และกองทุนของผู้ซื้อ "รายใหม่" ที่เพิ่งจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์กับผู้ขาย ผู้ประกอบการ เจ้าของโครงการ หลายห้องที่ผ่านมา ถูกต้องหรือไม่ คณะกรรมการต้องการทราบ แต่ไม่ทราบ
หรือการแขวนป้ายโฆษณาขาย - เช่าห้องชุดบนผนังภายนอกอาคาร ของผู้ขาย ผู้ประกอบการ ที่ผ่านมา เหตุใด ผู้จัดการหรือฝ่ายจัดการอาคาร ไม่เสนอต่อที่ประชุมคณะกรรมการพิจารณาการจัดหาผลประโยชน์ทรัพย์ส่วนกลางตามข้อบังคับและกฎหมายให้ถูกต้อง
หรือการตรวจสอบความชำรุดบกพร่องทรัพย์ส่วนกลาง(Defects) ที่ใกล้หมดอายุสัญญารับประกัน หรืออีกหลายเรื่องซึ่งคณะกรรมการ มี "ข้อสงสัย" แต่ไม่ทราบคำตอบจากผู้จัดการ และบุคคล นิติบุคคล ผู้รับจ้าง
หากคณะกรรมการ ไม่สอบถาม หรือปฏิบัติหน้าที่ขาดประสิทธิภาพ หรือไม่สอดคล้องกับข้อบังคับ และกฎหมาย ความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ย่อมกระทบต่อคณะกรรมการ อีกทั้งผู้ซื้อ เจ้าของร่วมรายอื่น อาจฟ้องร้องดำเนินคดีคณะกรรมการ ถามว่าใครจะรับผิดชอบ ชำระค่าเสียหายที่เกิดขึ้นต่อคณะกรรมการในอนาคต
