เขียนเก็บความรู้ได้มากกว่าพิมพ์หรือถ่ายคลิป

เรามีสมุดโน้ตไว้บันทึกความรู้ต่างๆ ไว้ใช้เมื่อต้องการความรู้นั้น แต่ยุคดิจิทัลที่คนแตะหน้าจอกันเก่งๆ กันไปหมด การเรียนรู้เรื่องใหม่ๆ กลายเป็นการแตะหน้าจอพิมพ์ความรู้เก็บไว้ หรือจดบันทึกโดยการพิมพ์ลงไปในไอแพด ไอโฟนแทนการเขียนบันทึก หรือที่ง่ายขึ้นไปอีกคือบันทึกกันเป็นคลิป โดยไม่ต้องจดบันทึกกันอีกแล้ว แต่งานวิจัยหลายงานบอกตรงกันว่าการบันทึกความรู้ต่างๆ โดยการเขียนนั้น สามารถเก็บความรู้ได้ดีกว่าการพิมพ์ หรือการบันทึกคลิปเกี่ยวกับความรู้นั้น ซึ่งการเขียนไม่ได้หมายถึงว่าต้องเขียนด้วยปากกา หรือดินสอลงบนกระดาษ หรือสมุดบันทึก จะเขียนลงหน้าจอแทปเล็ตก็ได้ผลเช่นเดียวกัน คือขอให้มีการลงมือเขียนบันทึกเรื่องใหม่ๆ ที่เราเรียนรู้เท่านั้น

อธิบายได้ว่า เราจะเขียนบันทึกอะไรสักอย่างหนึ่งได้นั้น เราต้องทำความเข้าใจในเรื่องนั้น ในขณะที่กำลังเขียนบันทึกมากกว่าที่ต้องทำความเข้าใจในระหว่างที่พิมพ์เรื่องนั้น เพราะในการพิมพ์เราจดจ่ออยู่กับแป้นพิมพ์ ไปพร้อมๆ กับรับฟังและได้เห็นความรู้ใหม่ๆ นั้น การพิมพ์จึงมักเป็นการบันทึกถ้อยคำที่ได้เห็นได้ยินลงที่แป้นพิมพ์ ได้ยินได้เห็นอะไรก็มักพิมพ์ไปตามนั้น เรากระทำไปโดยเกือบจะอัตโนมัติ สำหรับคนที่คุ้นเคยกับแป้นพิมพ์ถึงระดับหนึ่ง ซึ่งคนยุคดิจิทัลในปัจจุบัน ทุกอายุทุกวัยคุ้นเคยกันค่อนข้างมาก ที่เคยบ่นกันว่าพิมพ์ยากพิมพ์ไม่เป็นนั้น เลิกบ่นกันไปนานแล้ว การบันทึกความรู้โดยใจจดจ่ออยู่กับตำแหน่งของตัวอักษรบนแป้นพิมพ์ จึงเป็นเพียงการเปลี่ยนเสียงที่ได้ยิน หรือภาพที่ได้เห็นไปเป็นอนุกรมของการกดแป้นพิมพ์ คล้าย ๆการถอดเทปมากกว่า การจับสาระสำคัญเพื่อบันทึกสาระนั้นไว้ด้วยการเขียน กล่าวอีกนัยหนึ่งคือการเขียนบันทึกเรื่องที่เรียนรู้ใหม่นั้น เกิดขึ้นได้โดยมีการทำความเข้าใจเรื่องนั้นในระดับหนึ่งแล้ว คงเคยมีประสบการณ์เข้าฟังการบรรยายความรู้ที่วิทยากรบรรยายได้อย่างถูกอกถูกใจเรา คือฟังรู้เรื่อง เราจะเขียนบันทึกเรื่องนั้นอย่างละเอียดละออ มีการเชื่อมโยงส่วนต่างๆ ของความรู้นั้นเข้าด้วยกันได้เป็นอย่างดี เราทำเช่นนั้นได้เพราะเราได้ทำความเข้าใจไประดับหนึ่งแล้ว จึงเขียนบันทึกได้

ยิ่งไปกว่านั้น เราจะประยุกต์ใช้ความรู้ที่เขียนบันทึกไว้ได้ดีกว่าความรู้ที่พิมพ์เก็บไว้ หรือ บันทึกคลิปเก็บไว้ งานวิจัยพบว่าถ้าให้ผู้เรียน 2 กลุ่ม กลุ่มหนึ่งเขียนบันทึกเรื่องที่เรียน อีกกลุ่มหนึ่งใช้พิมพ์ หรือบันทึกคลิป เข้าสอบข้อสอบที่ต้องประยุกต์ใช้ความรู้นั้น กลุ่มที่เขียนบันทึกทำข้อสอบได้ดีกว่ามาก

ที่น่าสนใจขึ้นไปอีกระดับหนึ่ง คือการเขียนบันทึกความรู้ใหม่ พร้อมกับการบันทึกคลิปภาพและเสียงไปพร้อมกัน จะทำให้เราเพิ่มเติมความรู้นั้นในภายหลังได้ดีกว่าการเขียนบันทึกเพียงอย่างเดียว ซึ่งภาพและเสียงที่บันทึกควบคู่กับการเขียนเป็นเสมือนการเก็บตกบางเรื่องที่เราย่อยความรู้ส่วนนั้นเพื่อเขียนบันทึกไม่ทันในการฟังครั้งแรก เราจะได้ความรู้เพิ่มเติมขึ้นเมื่อใช้ทบทวนความรู้ในครั้งที่ 2 แล้วเขียนบันทึกเพิ่มเติม มากกว่าการฟังซ้ำหลายครั้งโดยปราศจากการเขียนบันทึก ฟังซ้ำอย่างเดียวกี่รอบก็ได้ผลไม่ดีเท่าการเขียนบันทึกความรู้ใหม่นั้นเพียงครั้งเดียว

 เราต้องหาทางใช้ประโยชน์เครื่องมือดิจิทัลให้มีประสิทธิผลสูงสุด เพราะทุกวันนี้มองไปทางไหน หรือจะทำอะไรมีความรู้ใหม่ๆ สำหรับเราได้เสมอ ยิ่งคนใหญ่คนโตชอบบอกเราว่าต้อง Re-skill ต้องUp-skill วิธีการเรียนรู้เรื่องใหม่อย่างมีประสิทธิผลจึงเป็นประโยชน์กับชีวิตในยุคดิจิทัลอย่างแท้จริง ซึ่งเครื่องมือเหล่านั้น แต่เดิมชวนให้เราเปลี่ยนจากเขียนมาเป็นพิมพ์ หรือเป็นการแตะหน้าจอ ตอนหลังก็พิมพ์ตามที่เราพูดได้ พร้อมๆ กับที่ย้อนกลับไปยอมให้เราเขียนได้เหมือนที่เคยทำมาก่อนกับกระดาษและปากกา ดังนั้นสมุดบันทึกซักเล่มกับสมารท์โฟนตัวโปรด หากใช้ร่วมกันอย่างเหมาะสมก็จะได้ความรู้มากกว่าการบันทึกคลิป HD ลงในสมาร์ทโฟนแพงๆ ขอเพียงแค่พยายามใช้สมารท์โฟน ไม่ว่าถูกหรือแพงมาเป็นเครื่องมือเพื่อการสะสมความรู้กันบ้าง

อย่ามัวแต่เอาไปใช้ไลฟ์สดกวนประสาทใครต่อใครเพียงอย่างเดียว