ผู้บริโภคพันธุ์ใหม่ - บริโภคอย่างมีสติ
แนวโน้มหนึ่งที่เริ่มเห็นชัดมากขึ้น(โดยเฉพาะในต่างประเทศ) ในธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการขายสินค้าและบริการให้กับผู้บริโภคโดยตรง (โดยเฉพาะอาหาร)
คือการเติบโตของผู้บริโภคกลุ่มหนึ่งที่เรียกว่า Conscious Consumer ซึ่งถ้าแปลเป็นไทยคงจะได้ว่าเป็นกลุ่มที่บริโภคอย่างมีสติ นั้นคือก่อนจะซื้อหรือบริโภค ก็จะเลือกผลิตภัณฑ์หรืออาหาร ที่นอกจากจะดีต่อตนเอง (โดยเฉพาะด้านสุขภาพ) แล้ว ยังให้ความสำคัญกับแหล่งกำเนิดหรือแหล่งที่มาของวัตถุดิบของผลิตภัณฑ์หรืออาหารดังกล่าวด้วย
อุตสาหกรรมที่ได้รับผลกระทบจากแนวโน้มในการบริโภคอย่างมีสตินั้น คือธุรกิจอาหาร เนื่องจากผู้บริโภคกลุ่มนี้จะเริ่มให้ความสำคัญกับการเลือกบริโภคอาหารที่ไม่ก่อให้เกิดผลเสียต่อโลกใบนี้ ทั้งต่อชีวิตของสัตว์อื่นๆ หรือ ต่อสิ่งแวดล้อม กลุ่ม Conscious consumer นั้นจะเริ่มบริโภคเนื้อสัตว์น้อยลง แต่ขณะเดียวกันคนเหล่านี้จะไม่ใช่พวกที่ไม่บริโภคเนื้อสัตว์ หรือ Vegetarian แต่เป็นกลุ่มที่ถูกจัดให้อยู่ใน Flexitarians นั้นคือมีความยืดหยุ่นสามารถบริโภคเนื้อสัตว์เช่นปกติก็ได้ ขณะเดียวกันก็มีบางมื้อที่เลือกที่จะไม่บริโภคเนื้อสัตว์เลย (อาจจะเพียงแค่หนึ่งมื้อหรือหนึ่งวันต่อสัปดาห์ก็ได้)
การตอบสนองของภาคธุรกิจต่อแนวโน้ม Conscious consumer โดยเฉพาะในด้านอาหาร คือการเติบโตของอุตสาหกรรมที่เรียกว่า Plant-based meat ซึ่งได้มีกลุ่ม Startup ใหม่ๆ ที่ทำทางด้าน Foodtech และสามารถพัฒนาอาหารประเภทเนื้อสัตว์ ที่ไม่ได้ทำมาจากเนื้อ แต่มีรสชาด ความชุ่มฉ่ำ เหมือนเนื้อสัตว์จริงๆ ทุกประการ ในสหรัฐการเติบโตของอุตสาหกรรมที่เป็น Plant-based meat ในปัจจุบันถือว่าสูงกว่าอุตสาหกรรมเนื้อสัตว์ปกติแล้ว
ในสหรัฐนั้นยักษ์ใหญ่ 2 เจ้าในอุตสาหกรรมนี้ได้แก่บริษัท ชื่อ Beyond Meat กับ Impossible Foods ที่มุ่งเน้นในผลิตภัณฑ์ Plant-based burger โดยผลิตแฮมเบอร์เกอร์ที่ไม่ได้ทำจากเนื้อสัตว์ แต่มีรสชาด รูปลักษณ์ หรือ ความฉุ่มช่ำ เหมือนเนื้อสัตว์ทุกประการ โดยทำมาจากโปรตีนของถั่ว มันฝรั่ง น้ำมันมะพร้าว และสารที่ชื่อ Heme ซึ่งเป็นโมเลกุลของพืชชนิดหนึ่งที่ทำให้เกิดรสชาดเหมือนเลือดในเนื้อสัตว์ โดยปัจจุบันทาง Impossible Foods ได้ร่วมกับ Burger King ออก Impossible Whopper จำหน่ายใน Burger King ทั่วสหรัฐ ส่วน Beyond Meat ก็ผลิต Plant-based burger วางจำหน่ายตามซุปเปอร์มาเก็ตทั่วสหรัฐ
ล่าสุดเห็นข่าวว่า Tyson Foods ซึ่งเป็นผู้ผลิตเนื้อสัตว์ยักษ์ใหญ่ของสหรัฐก็ได้ออก Plant-based nuggets ออกสู่ตลาดแล้ว หรือ บริษัทเล็กๆ แห่งหนึ่งของสหรัฐที่ค้นพบขนมชิ้นเล็กๆ ที่มีรสชาดอร่อยเหมือนเบคอนทอดทุกประการ เพียงแต่ทำมาจากเห็ด และไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพเหมือนเบค่อนทอด
พบว่าผู้ที่บริโภคอาหารที่เป็น Plant-based meat นั้นไม่ใช่กลุ่มคนที่ไม่รับประทานเนื้อสัตว์ แต่เป็นกลุ่มที่ปกติชอบทานเนื้อสัตว์อยู่แล้ว แต่ต้องการแสวงหาทางเลือกอื่นๆ ที่จะได้รสชาดของเนื้อสัตว์ โดยไม่ต้องฆ่าสัตว์ รวมทั้งทำให้โลกร้อนจากกระบวนการในการแปรรูปเนื้อสัตว์ด้วย
นอกจากเรื่องของอาหารที่ปรับตัวอย่างชัดเจนเพื่อรองรับกลุ่มผู้บรโภคที่เป็น Conscious consumer แล้ว ธุรกิจเสื้อผ้า เครื่องสำอาง และยา ก็เริ่มปรับตัวเช่นเดียวกัน โดยในธุรกิจเสื้อผ้านั้นเริ่มมีการไม่ใช่เสื้อผ้าที่มีส่วนผสมหรือวัตถุดิบที่มาจากสัตว์แล้ว (เช่น ขนสัตว์ หรือ แม้กระทั่งผ้าไหม) ส่วนเครื่องสำอาง และยานั้น ก็จะต่อต้านบริษัทที่ทำการทดลองเครื่องสำอางหรือยาในสัตว์
ในไต้หวันได้มีการออกกฎหมายห้ามการทดลองเครื่องสำอางในสัตว์ หรือ อย่างในบริษัท L’Oreal ของฝรั่งเศส ก็มีการออกผลิตภัณฑ์ย้อมสีผมที่ทำมาจาก Plant-based 100%
แนวโน้มของกลุ่มลูกค้าที่เป็น Conscious consumer นั้นอาจจะยังเห็นได้ไม่ชัดเจนในประเทศไทย เมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ แต่เชื่อว่าแนวโน้มนี้จะอยู่ไปอีกนาน และสุดท้ายก็จะกลายเป็นกระแสเข้ามาที่ประเทศไทยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ น่าสนใจว่าผู้ผลิตอาหารเจ้าใดของไทยจะเริ่มเปิดตัวอาหารที่เป็น Plant-based meat ออกมาก่อนกัน