เลือกตั้ง-ตัวจริง-ตัวปลอม

เลือกตั้ง-ตัวจริง-ตัวปลอม

ใกล้เลือกตั้งเข้ามาแล้วของบ้านเรา จึงขอเอาเรื่องน่าประหลาดของประเทศใหญ่ในโลกที่จะเลือกตั้งในเวลาใกล้กันมาเล่าสู่กันฟังสนุกๆ

ในเวลาที่ผ่อนคลายเช่นช่วงปีใหม่

ประเทศใหญ่นี้ก็คือไนจีเรียที่มีประชากร190ล้านคนซึ่งมากสุดในอาฟริกาและเป็นอันดับ7ของโลก มีประชากรอายุต่ำกว่า 18 ปีถึงกว่า 90 ล้านคน มีพื้นที่เกือบหนึ่งเท่าตัวของบ้านเราคือประมาณ 923,000 ตารางกิโลเมตร มีรายได้ต่อหัวต่อปีประมาณ 1ใน4 ของไทย โดยมีชนกลุ่มต่างๆ ถึงกว่า 250 กลุ่มที่มีภาษาแตกต่างกันทั้งสิ้น จนต้องใช้ภาษาอังกฤษเป็นภาษาทางการ

ไนจีเรียเป็นประเทศที่มีทรัพยากรน้ำมันมากจนเป็นสมาชิกของOPEC มีขนาดเศรษฐกิจ397พันล้านเหรียญ(ไทย490พันล้านเหรียญ) โลกถือว่าไนจีเรียเป็นประเทศที่มาแรงของโลกประเทศหนึ่ง มีศักยภาพสูง แต่การเมืองลุ่มๆดอนๆสุดจะบรรยาย

นับตั้งแต่ได้เอกราชจากอังกฤษในปี1960 ไนจีเรียมีประชากรครึ่งหนึ่งเป็นคริสต์อยู่ทางใต้และอีกครึ่งหนึ่งเป็นมุสลิมอยู่ทางเหนือ ระบบการปกครองเป็นรัฐแบบสหรัฐอเมริกาและมีสองสภา ประธานาธิบดีมาจากการเลือกตั้งโดยตรง มีวาระ4ปี แต่มักจะอยู่ไม่ถึงหรือไม่ได้รับเลือกเพราะมีการสลับไปมาระหว่างยุคประชาธิปไตยกับยุครัฐประหารมาตลอด แถมมีสงครามกลางเมืองอันเกิดจากความต้องการแบ่งแยกดินแดนระหว่างปี1967-1970

ในปี1999 จึงเริ่มมีระบบการเลือกตั้งและโค่นล้มกันไปมาโดยอ้างสาเหตุเรื่องคอรัปชั่นซึ่งมีอยู่หนักหนาสาหัส(เชื่อว่าประเทศสูญเสียจากคอรัปชั่นมีมูลค่าไม่ต่ำกว่า400,000ล้านเหรียญนับตั้งแต่ได้ เอกราชมา)โดยมีรัฐประหารสลับบ้างประปรายก่อนหน้านั้นเช่นระหว่าง1983-1985

เรื่องที่ขอเริ่มคือในการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี2007 Umaru Musa Yar'Aduaได้รับเลือกแต่ตายในปี2010 Dr.Goodluck Jonathan รองประธานาธิบดีจึงได้เป็นประธานาธิบดีแทนและต่อมาได้รับเลือกตั้งในปี2011โดยชนะนายพลMuhammadu Buhari แต่เมื่อมีเลือกตั้งอีกในปี2015 Goodluck Jonathanก็พ่ายแพ้คู่แข่งเก่าคือ Buhari

นายพลBuhariได้เป็นประธานาธิบดีตั้งแต่ปี2015 และจะต้องลงเลือกตั้งวาระที่ 2 ในเดือนกุมภาพันธ์2019 และเรื่องประหลาดเริ่มที่ตรงนี้

ขอเล่าประวัตินายพลBuhari เพื่อให้เห็นภาพกว้าง ตัวเขาเองเคยเป็นประธานาธิบดีมาครั้งหนึ่งแล้วระหว่างปี1983ถึง1985 หลังจากรัฐประหารที่เขาแอบเป็นหัวหน้าอย่างลับๆ (ประเทศนี้เป็นอย่างลับๆ ก็เป็นได้) โดยเคยร่วมรัฐประหารทั้งสำเร็จและไม่สำเร็จมาหลายครั้งหลายหน หลังจากครองอำนาจอยู่ 2 ปี เขาก็ถูกรัฐประหารในปี1985 และถูกกักขังในบ้านพักอยู่ 3 ปี เมื่อพ้นออกมาก็มาทำฟาร์มและลงสมัครเลือกตั้งประธานาธิบดีจนชนะในปี2015

ในการเลือกตั้งปี2019 นี้ มีการหาเสียงแข่งขันกันอย่างหนักหน่วง สิ่งที่Buhariเคยทำไว้รุนแรงขณะที่เป็นประธานาธิบดีในช่วง1983-1988 ถูกขุดคุ้ยเพราะเขาใช้อำนาจเผด็จการรุนแรง ผลงานของเขาในช่วงเป็นประธานาธิบดีครั้งที่สองจึงถูกนำออกมาหักล้างโดยเฉพาะในเรื่องปราบคอรัปชั่น การจัดระบบการเงินการธนาคารฯลฯ คู่ต่อสู้ของเขาก็ไม่ย่อยควักอาวุธลับออกมาใช้สู้กับBuhariในวัย76ปี นั่นก็คือการสร้างข่าวไม่จริงหรือfake newsว่า นายพลBuhariคนนี้คือตัวปลอม ตัวจริงตายไปแล้ว

คนไนจีเรียมีชื่อเสียงหลายคนไม่ว่าจะเป็นอดีตผู้ว่าการรัฐ หมอสอนศาสนา ฯลฯ ผู้อยู่ค่ายตรงข้ามออกมาพูดตรงกันว่า Buhari ผู้มีฉายาว่า“Johnny Walker” (เนื่องจากเป็นนัก“เดินทาง”ไปต่างประเทศไปทีเป็นเดือนเพื่อรักษาตัวในต่างประเทศ ไม่ใช่เพราะชอบวิสกี้ยี่ห้อนี้เป็นพิเศษ)เป็นตัวปลอม โซเชียลมีเดียก็เล่นกันสนุกแถมพูดว่าตัวปลอมที่มีหน้าตาเหมือนนั้นมีชื่อว่าJubril เป็นชาวซูดาน

มีการเอาภาพของBuhariและตัวปลอมมาเทียบเคียงกันในเน็ต และวิพากษ์วิจารณ์ว่าจมูกต่างกัน ใบหูก็ไม่เหมือนกันฮือฮาเป็นเรื่องที่ถกเถียงกันกว้างขวาง(มีเสื้อยืดออกขายเขียนว่า“Buhariคุณอยู่ไหน”) อ้างถึงภาพยนตร์ฮอลลีวู๊ดในปี1997 “Face Off”ที่มีเรื่องของการผ่าตัดเอาหน้าของอีกคนมาใส่ อีกคน

สิ่งที่ช่วยทำให้คนเชื่อเรื่อง“ตัวปลอม”กันไม่น้อยจนปั่นป่วนไปหมดก็เพราะBuhariมีสุขภาพไม่ดี เมื่อปีที่แล้วหายไปรักษาตัวในลอนดอนเป็นเวลา5เดือน โดยไม่มีการเปิดเผยว่าป่วยด้วยโรคอะไร เมื่อfake newsในอาฟริกานั้นมีดาษดื่นและงอกเงยอย่างรวดเร็วข่าวปล่อยนี้จึงมีขายาว

ข่าวเรื่อง“ตัวปลอม”เช่นนี้เกิดขึ้นในไนจีเรียและประเทศอื่นของอาฟริกาที่ผู้นำสูงอายุหรือมีสุขภาพไม่ดีมาก่อน เช่นอดีตประธานาธิบดีUmaru Yar’Adua หายตัวไปต่างประเทศ4เดือนพอกลับมาก็ตาย นายNnamdi Kanuผู้นำแบ่งแยกดินแดนของไนจีเรีย(ผู้ซึ่งริเริ่มข่าวลือนี้ก็มีข่าวเช่นกันว่าตัวจริงถูกทหารฆ่าตายไปแล้วเมื่อปีก่อน)สำหรับประเทศอื่นก็มีประธานาธิบดีAli Bongo Ondimba Gabon ที่หายตัวไป6อาทิตย์ ประธานาธิบดีMutharikaของMalawiตายในปี2013แต่พรรคพวกหามศพมีสายต่อกับน้ำเกลือทำเป็นยังไม่ตายส่งไปรักษาตัวในประเทศอาฟริกาใต้เพื่อกีดกันไม่ให้รองประธานาธิบดีได้ขึ้นเป็นแทน และสุดท้ายอดีตประธานาธิบดีMugabeของZimbabwe ซึ่งมีอายุ92ปี แต่ยังเล่นการเมือง มีข่าวลือหนาหูว่าตายแล้ว จนเจ้าตัวต้องออกมาพูดว่า“เป็นเรื่องจริงที่ผมตายแล้วแต่ขอยืนยันว่าผมได้ฟื้นขึ้นมาดังที่ได้ทำอยู่บ่อยๆ แล้ว"

อย่าคิดว่าข่าวลือเรื่องคนที่ตนเองชื่นชอบตายแล้วและมีตัวปลอมมาแทนเป็นเรื่องเล็กๆ ที่เล่ากันสนุกและไม่มีผลทางการเมือง ในสังคมที่คนมักหวือหวาตามกระแสและเชื่อในเรื่องต่างๆ อย่างขาดเหตุขาดผล ข่าวลวงที่ปล่อยออกมาเช่นนี้สามารถสร้างความปั่นป่วนรวนเรได้ไม่น้อย มนุษย์นั้นมักใช้อารมณ์และความรู้สึกเป็นตัวตัดสินมากกว่าใช้สมอง นักการตลาดจึงใช้จุดเปราะบางนี้ทำการขายอย่างได้ผล

การต้มตุ๋นเกิดขึ้นทุกวันในทุกสังคมด้วยวิธีการดั้งเดิมที่ใครๆ ก็รู้ แต่ก็ยังมีคนถูกหลอกอยู่เสมอ คนที่หยิ่งผยองว่าจะไม่โดนหลอกนั้นบ่อยครั้งที่เป็นเหยื่อก่อนคนอื่น ปัจจัยสำคัญที่ทำให้ถูกหลอกก็คือความโลภกิเลสตัวนี้หากเกิดขึ้นเมื่อใดแล้วหูจะอื้อ สมองจะบอดฝรั่งเขาถึงบอกว่า“There's a sucker born every minute” (มีไอ้งั่งหนึ่งคนคลอดออกมาทุกนาที)