เพลงประเทศกูมี

เพลงประเทศกูมี

จากกรณีกลุ่มนักร้องเพลงแร็พ ได้มีการเผยแพร่เพลงประเทศกูมี

ในมุมมองที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายในการจำกัดสิทธิเสรีภาพเห็นว่ากฎหมาย คือ หลักประกันสิทธิและหลักการจำกัดการใช้อำนาจของรัฐที่กำหนดไว้ในหลักนิติรัฐและนิติธรรม (rule of law) กล่าวคือ กฎหมายจะต้องใช้เพื่อควบคุมการกระทำของปัจเจกชนเป็นการทั่วไป ไม่ใช่การควบคุมความคิดหรือการห้ามอย่างไร้เหตุผลตามอำเภอใจของผู้ตรากฎหมาย รวมถึงกฎหมายนั้นจะต้องกำหนดมาตรฐานในการแสดงออกซึ่งความคิดเห็น (sufficient guidance) มีความชัดเจนและสามารถเข้าใจโดยทั่วไปได้โดยง่ายว่าการฝ่าฝืนกรณีใดบ้างแล้วจะต้องถูกฟ้องร้องดำเนินคดี

โดยเฉพาะในบริบทที่ประเทศนั้นยึดมั่นและเคารพในหลักประชาธิปไตยสาธารณชน จะต้องสามารถตั้งข้อสงสัยหรือวิพากษ์วิจารณ์บุคคลที่เป็นบุคคลสาธารณะ หรือนักการเมืองได้ เมื่อรัฐจะตรากฎหมายห้ามวิพากษ์วิจารณ์ รัฐจะต้องแสดงถึงหลักการพื้นฐานที่ชอบธรรม (legitimate ground) ว่าการกระทำของปัจเจกชนนั้นจะก่อให้เกิดภยันตรายต่อรัฐที่ชัดแจ้งอย่างไร

กฎหมายนั้นมีความจำเป็นและบรรลุวัตถุประสงค์ที่มุ่งคุ้มครองหรือไม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการกระทำนั้นกับภยันตรายต่อรัฐนั้นจะเกิดขึ้นอย่างมีนัยยะสำคัญอันสืบเนื่องจากการแสดงความคิดเห็นได้อย่างไร

ในขณะนี้ประเทศไทยยังคงต้องต่อสู้และเรียนรู้ให้ได้ว่า เสรีภาพนั้นมีคุณค่าเพียงใด เรียนรู้ให้ได้ว่า การที่จะใช้กฎหมายเพื่อยกเว้นเสรีภาพนั้นต้องมีวัตถุประสงค์และจุดมุ่งหมายที่ชัดเจน และการใช้การตีความกฎหมายดังกล่าวนั้น ต้องเป็นไปตามวัตถุประสงค์ จุดมุ่งหมายนั้นอย่างเข้มงวด ไม่ใช้กฎหมายหรือตีความกฎหมายเพื่อวัตถุประสงค์อื่นใดหรือเพื่อใคร จนกว่าในอนาคตหากประเทศไทยจะมีโอกาสที่เสรีภาพในการแสดงออกซึ่งเป็นเสาหลักของประชาธิปไตยกลับมา จนกว่าประเทศไทยจะสามารถบังคับใช้กฎหมายและตีความกฎหมายให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์อันชอบธรรมของกฎหมาย (legitimate aim) หรือเท่าที่จำเป็นในสังคมประชาธิปไตยได้ และจนกว่าจะถึงวันนั้น

อย่างไรก็ตาม หากพิสูจน์ได้ถึงเจตนาชั่วร้ายของผู้วิพากษ์วิจารณ์ ไม่ว่าจะเป็นเยาวชนหรือประชาชนทั่วไป ในประเด็นที่เป็นเรื่องส่วนตัวหรือองค์กรทำให้เกิดความเสียหาย ก็ไม่ควรให้สามารถแสดงความคิดเห็นละเมิดสิทธิผู้อื่นหรือองค์กรได้ จึงควรให้รัฐหรือผู้เสียหายสามารถฟ้องร้องเพื่อดำเนินคดีหรือเรียกร้องค่าเสียหายกันได้ตามปกติต่อไป

โดย... 

รศ.กรกฎ ทองขะโชค

คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ