สมรภูมิการแข่งขันของอีคอมเมิร์ซและมาร์เก็ตเพลสในปัจจุบัน(จบ)
ในสงครามนี้คนได้เปรีบบคือผู้บริโภค
จากที่ได้กล่าวไปในคอลัมน์เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ว่าตลาดอีคอมเมิร์ซหรือการซื้อสินค้าออนไลน์ในการแข่งขันที่สูงมากในประเทศไทย ทุกผู้ประกอบการต่างพยายามหา วิธีการที่ง่ายที่สุดคือทำให้ลูกค้าคุ้นเคยกับการซื้อสินค้าผ่านเว็บของตนเองเป็นประจำมาร์เก็ตเพลสเจ้าใหญ่ๆ ทั้งลาซาด้า และ Shopee ส่วน 11street แม้ได้แรงหนุนจากบริษัทแม่ที่เกาหลี แต่ก็ไม่สามารถรู้ภาวะการแข่งขันได้จนต้องขายกิจการให้แก่คุณกึ้ง เฉลิมชัย มหากิจศิริไป
มาในสัปดาห์นี้ ผมขอพูดถึงกระแสของ Shopee นั้นมาแรงมากในช่วงปีที่แล้วถึงปีนี้ด้วยกลยุทธ์ที่ให้ทุกอย่างฟรีหมด คือ Shopee เดินเกมด้วยความต้องการกินมาร์เก็ตแชร์ จึงใช้วิธีการที่ว่าใครมาเปิดร้านกับ Shopee ไม่ต้องจ่ายค่า fee ค่าคอมมิชชั่น 0% ค่าเพย์เม้นท์ถ้าลูกค้าซื้อสินค้าถึงเกณฑ์กำหนด Shopee ออกค่าขนส่งให้ ฯลฯ Shopee ใช้กลยุทธ์ Subsidy ทุกอย่าง ซึ่งกลยุทธ์นี้ได้ผลมากอย่างที่ไต้หวัน Shopee เขย่าบัลลังก์เบอร์หนึ่งของที่นั่นเรียบร้อยแล้ว และกลยุทธ์นี้ก็ถูกใช้ในประเทศไทยและหลายๆ ประเทศ ทำให้ตอนนี้ Shopee เติบโตเร็วมากในอาเซียน ซึ่งไปส่งผลกระทบกับลาซาด้าแล้วด้วย ร้านค้าต่างๆ เริ่มไปลงขายใน Shopee มากขึ้นเรื่อยๆ เพราะไม่ต้องโดนค่า fee จนล่าสุดลาซาด้าต้องประกาศทุบหม้อข้าวตัวเองด้วยการไม่เก็บค่าคอมมิชชั่นแล้ว เหมือนเป็นการประกาศพร้อมรบสำหรับลาซาด้า ศึกนี้เป็นศึกแห่งการเผาเงินจริงๆ ครับ
สมรภูมิอีคอมเมิร์ซในตอนนี้ยังไปกระทบกับ JD.com ที่กำลังเปิดตัว เพราะ JD.com เข้ามาเป็นโมเดลที่มีการเก็บคอมมิชชั่นและอื่นๆ ในขณะที่ตอนนี้คนอื่นๆ ไม่เก็บคอมมิชชั่นหรือค่าอื่นๆ แล้ว ถือว่าเป็นเกมการรับน้องใหม่ที่ดูจะมันมากทีเดียว แต่จุดเด่นของ JD.com ก็มีความแตกต่างจากคนอื่นเล็กน้อยนั่นคือ JD.com ของประเทศไทยจะเป็นสินค้าที่มีแบรนด์ มีความน่าเชื่อถือ เป็นของแท้มีการการันตีที่แน่นอนเป็นการจับตลาดเฉพาะกลุ่ม บอกได้เลยว่าศึกอีคอมเมิร์ซในประเทศไทยเริ่มหนักขึ้นเรื่อยๆ
สุดท้ายของศึกครั้งนี้ เมื่อมีการชนะแบบเบ็ดเสร็จนั่นคือเมื่อเบอร์หนึ่งชนะทิ้งห่างไปจนเบอร์สองหมดแรงแล้ว เมื่อผู้ชนะเริ่มคุมมาร์เก็ตได้ทั้งหมดแล้ว การกลับมาเก็บคอมมิชชั่นจะเริ่มขึ้น หรือการจะสร้างรายได้ในรูปแบบอื่น ซึ่งตอนนี้คนที่ได้เปรียบที่สุดคือผู้บริโภค เพราะทุกอย่างลดราคา ทุกอย่างฟรีหมด และในฝั่งของผู้ขายก็แฮปปี้เพราะจากที่โดนชาร์จโน่นนี่ก็จะไม่โดน ขายได้กำไรเต็มที่มากขึ้น ยิ่งตอนนี้ Shopee เริ่มไปเขย่าตามหน้าร้านค้าทั่วไปแล้ว เช่น คุณไปยืนซื้อของอยู่หน้าร้านค้าแล้ว เจ้าของร้านกลับบอกว่าให้คุณหยิบมือถือซื้อมาผ่าน Shopee ดีกว่าเพราะร้านค้าจะได้รับผลประโยชน์เพิ่มมากกว่า
จากศึกของยักษ์ใหญ่ทั้งคู่รวมถึง JD.com ที่เพิ่งเข้ามา สิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้นคือกำลังซื้อมหาศาลจะไม่ถูกดึงมาจากแค่ที่เป็นฝั่งออนไลน์แต่เพียงเท่านั้น กำลังซื้อจากฝั่งออฟไลน์ จากตามตลาดนัด ตลาดสด ฯลฯ ก็จะถูกกระชากเข้ามาในออนไลน์มากขึ้น การสู้กันของยักษ์ใหญ่ในครั้งนี้จะเป็นตัวเร่งให้อีคอมเมิร์ซในประเทศไทยโตเร็วมากยิ่งขึ้น ระบบขนส่งต่างๆ จะพัฒนาเร็วขึ้นอย่างต่อเนื่อง มันจะเป็นการปูทางให้คนไทยกระโดดเข้ามาในออนไลน์ไม่ใช่แบบที่เป็นธรรมชาติ
นอกจากนี้ ยังมียักษ์ใหญ่อีกตัวที่กำลังซุ่มมองอยู่เช่นกัน นั่นคือ Amazon ผมก็แอบวิเคราะห์ว่าถ้าเขาจะเข้ามาตอนนี้ก็ดูว่าอาจจะสายไปแล้ว แต่ถ้าหากว่าเขาจะเข้ามาจริงๆ อาจใช้วิธีอื่น เช่น ซื้อกิจการคนอื่นเลยแทนที่จะต้องมาสร้างเอง แต่ก็เป็นการวิเคราะห์เล่นๆ ของผมเท่านั้น แต่ผมว่าอย่างไร Amazon ก็ต้องมาแต่จะมาแบบไหนก็แค่นั้น