มหากระแสจีน - จากนักท่องเที่ยวสู่นักลงทุน

 นักท่องเที่ยวจีนจ่ายเงิน 109,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ หรือ 900 เหรียญสหรัฐฯ ต่อคน ในปี 2560 นี้และคาดกันว่า จะส่งออกนักท่องเที่ยวจีนมาไทยประมาณ 10 ล้านคนเศษ ซึ่งเป็นตลาดขนาดใหญ่ที่สุดของไทย

ศูนย์จีนของวิทยาลัยศิลปะ สื่อ และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ที่มี ดร.ดนัยธัญ พงษ์พัชราธรเทพ เป็นหัวหน้าศูนย์ฯ ได้จัดเสวนาจัดการความรู้ด้านการท่องเที่ยว ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสถาบันศึกษานโยบายสาธารณะ โดยให้นักศึกษาจีนที่ทำปริญญาเอกและโททำการวิจัยเกี่ยวกับธุรกิจที่เกี่ยวกับจีน มาถ่ายทอดความรู้ที่ทันต่อสถานการณ์และการเปลี่ยนแปลงกระแสจีนในประเทศไทยให้ผู้ประกอบการในเชียงใหม่ ประเด็นที่ถ่ายทอดล่าสุดคือ การลงทุนในธุรกิจของคนจีนที่เกี่ยวเนื่องจากการท่องเที่ยว ซึ่งผู้เขียนเห็นว่าน่าจะนำมาเผยแพร่ในวงกว้าง

อ.ดนัยธัญ ชี้ให้เห็นว่าลูกสูบที่ขับเคลื่อนให้เกิดการลงทุนในธุรกิจที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยวในประเทศไทยอย่างก้าวกระโดด ได้แก่ (1) นักท่องเที่ยวจีนที่ตัดสินใจเข้ามาลงทุนในไทยมีรูปแบบการค้าและการทำธุรกิจแบบผสมผสานและยืดหยุ่นสูง เช่น โรงแรมขนาดเล็กของคนจีนมีเจ้าของที่ทำได้หลายหน้าที่ ขาดคนครัวนายทุนก็เข้าครัวได้ ขาดคนขับรถไปรับแขกก็ขับไปรับเอง (2) ความเข้าใจของนักธุรกิจจีนเกี่ยวกับเศรษฐกิจโลกในมิติต่างๆ จีนกำลังเปลี่ยนไปตามการเปิดประเทศมากขึ้น เช่น เข้าร่วมวงความร่วมมือในเศรษฐกิจโลก เช่น One Belt One Road, TTP ทำให้นักธุรกิจจีนที่มีความพร้อมที่จะรับความเสี่ยงสูงมองหาโอกาสในต่างประเทศเพิ่มเติมอย่างสนอกสนใจ ซึ่งโอกาสเหล่านี้รัฐบาลไทยก็โฆษณาให้นักประกอบการไทย แต่นักธุรกิจไทยยังกลัวๆ กล้าๆ อยู่ 

(3) Internet Revolution และ Digital Revolution ในจีนหรือเศรษฐกิจดิจิทัลในจีนขยายตัวล้ำหน้าไปมากจนคนจีนกลายเป็นมนุษย์ดิจิทัลไปหลายร้อยล้านคนแล้ว ในขณะเดียวกันจีนก็เกิดบริษัท ยักษ์ใหญ่เช่น Baidu, Alibaba และ Tencent ช่วยส่งเสริมกลุ่ม Startups จีนให้มีขีดความสามารถสูงกว่านักธุรกิจท้องถิ่นในประเทศที่คนจีนไปเที่ยว เพราะมีระบบนิเวศทางธุรกิจข้ามพรมแดนรองรับ (ตามรูป)

ทีนี้มาดูกระบวนการที่นักท่องเที่ยวจีนมาปรับตัวเป็นผู้ลงทุนในธุรกิจจีนในเชียงใหม่ ซึ่งการศึกษาพบว่า ในเชียงใหม่นักธุรกิจที่มาลงทุนส่วนหนึ่งมาจากการเคยมาท่องเที่ยวเชียงใหม่ แต่เมื่อพบว่าเชียงใหม่มีลักษณะของ International hub ที่ Green, Slow และมีความลงตัวระหว่างโลกาภิวัตน์และท้องถิ่น แถมยังมีโอกาสหากินได้เพราะมีนักท่องเที่ยวจีนมาเที่ยวถึงปีละเกือบสิบล้านคน บางส่วนก็เริ่มมาลงทุนโดยใช้วิธีการเข้าหุ้น 10 คนคนละ 1 ล้านหยวนก็รวมกันได้ถึง 50 ล้านบาท พอเพียงที่จะลงทุนสร้างคอนโด เปิดโรงแรมขนาดเล็กโดยเลือกเช่าคอนโดที่มีอย่างเหลือเฟือในทุกเมืองหลัก บ้างก็มาทำร้านอาหารจีน ร้านขายของที่ระลึก คนจีนที่มาลงทุนมีสังคมออนไลน์ของตนเอง และทำการค้าขายระหว่างกันอย่างเอาจริงเอาจัง

การศึกษาของนักศึกษาปริญญาเอกอีกท่านหนึ่งนำเสนองานวิจัยเกี่ยวกับนักลงทุนในเชียงใหม่อีกกลุ่มหนึ่งเป็นกลุ่มที่เป็นนักลงทุนรุ่นใหม่ที่ผิดแผกจากนักธุรกิจจีนรุ่นเก่าซึ่งเข้ามาเป็นกรรมกรที่เข้ามาแบบเสื่อผืนหมอนใบ อาศัยความขยันและอดทนสูง ส่วนจีนรุ่นใหม่เป็นจีนอายุน้อย มีการศึกษาดี ส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง!! กลุ่มนี้เดิมเป็นนักท่องเที่ยว ชอบเชียงใหม่ที่มีบรรยากาศดีเหมาะกับการเจริญเติบโตของลูกจึงส่งลูกมาเรียนโรงเรียนนานาชาติในเชียงใหม่ เพื่อหนีมลพิษในเมืองใหญ่ของจีนกลุ่มนี้วางแผนจะมาอยู่ประเทศไทยประมาณ 10 ปี ปัจจุบันเชียงใหม่มีจำนวนเด็กจีนมากถึง 500 คนแล้ว เมื่อลูกมาเข้าโรงเรียน พ่อก็มาซื้อคอนโดให้แม่มาเฝ้าลูก แม่มีเวลามากก็เริ่มหาธุรกิจทำไปด้วย เช่นแม่ทำงานเป็นที่ปรึกษาทำธุรกิจ ก็ยังสามารถส่งงานไปยังบริษัทต้นสังกัดที่เซินเจิ้นหรือเฉิงตู ถัดมาก็คือทำ E-commerceสั่งของจากจีนเข้ามาขายในราคาถูกอย่างไม่น่าเชื่อ ถัดมาก็เริ่มหาสินค้าท้องถิ่นของเมืองไทยส่งไปขายที่จีนในรูปแบบและแพ็คกิ้งที่คนจีนนิยมชมชอบ แม่บางคนสบโอกาสหารายได้เพิ่มโดยออกแบบค่ายฤดูร้อน และค่ายฤดูหนาวให้เด็กจีนเสียเลย

กลุ่มสุดท้ายเป็นกลุ่มผู้ลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ซึ่งก็จะเป็นการลงทุนเกี่ยวข้องกับ 2 กลุ่มแรก คือ ลงทุนเพื่อโอกาสทางธุรกิจ เช่น โรงแรม ร้านอาหาร ซึ่งก็ลงทุนกันไม่เบา การวิจัยพบว่า ถ้าเป็นคอนโดคนจีนจะพอใจราคาระหว่าง 1.5 - 3 ล้านบาท ต้องมีห้องครัวเป็นสัดส่วน ห้องรับแขกแยกจากห้องนอน มีบรรยากาศสงบ ที่สำคัญต้องมีก๊อกน้ำตรงระเบียง เพราะต้องการปลูกต้นไม้ มี CCTV และ รปภ. และมีระบบ Sharing หรือบริการขายห้อง มีพนักงานที่พูดจีนได้ ความสูงของเพดานต้องสูงกว่า 3 เมตร และต้องกันเสียง!! ไม่ต้องการ TV แต่ต้องการสิทธิในเลือกอุปกรณ์อย่างอื่นที่ตรงกับความต้องการมากกว่า สำหรับช่องทางการประชาสัมพันธ์ขายคอนโดควรทำในโซเชียลมีเดีย เช่น WeChat หรือ Weibo เป็นต้น

เกาะติดสถานการณ์จีนขนาดนี้แล้วก็คงจะเตรียมทำธุรกิจกับจีนกันได้ทัน ก่อนที่นักธุรกิจจีนจะกินหัวหินหางกินกลางตลอดตัวนะคะ