แช่แข็งวัฒนธรรมหรือก้าวล้ำความพอดี

เพราะในศิลปะชิ้นหนึ่ง หากถูกมองผ่านสายตาของคนต่างยุคต่างวัย ต่างความคิดอ่าน ต่างประสบการณ์ในชีวิต ย่อมนำมาสู่ทัศนคติจนถึงบทสรุปที่ต่างกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ 

หากเป็นสิ่งที่ทุกคนรู้สึกว่าตนมีสิทธิที่จะ “มีส่วนร่วม” ในการแสดงทัศนคติ เรื่องที่ดูเป็นเหมือนธรรมดาก็สามารถจะเข้ามาเป็นเรื่องในกระแสทันที!

ช่วงสองสามวันแรกที่มิวสิควีดิโอ “เที่ยวไทยมีเฮ” ที่นำเสนอโดยใช้ตัวละครจากเรื่องรามเกียรติ์ นำโดย ทศกัณฐ์ นางสีดา และบรรดายักษ์ต่างๆ ออกมาเชิญชวนคนไทยปรากฏสู่สายตาชาวออนไลน์ แม้ดีกรีความสนใจจะออกมาดีทีเดียว แต่ไม่ถึงกับปังเปรี้ยงปร้าง เพราะโลกโซเชียลยังปันใจไปให้เรื่องอื่นๆ ที่มีมากมายหลากหลาย 

แต่พลันที่มีข่าวออกมาว่ามีผู้ออกมาคัดค้านว่าคลิปนี้มีความไม่เหมาะสม เป็นการทำลายวัฒนธรรมไทยก็ทำให้ถนนแทบจะทุกสายบนออนไลน์มุ่งสู่ประเด็นนี้กันอย่างกว้างขวาง เป็น “กระทู้ล่อเป้า” ที่ผู้คนทุกเพศ ทุกวัย ทุกวงการ ต่างมาแสดงทัศนะกันอย่างหนักหน่วง ใครชอบหรือไม่ชอบความคิดใครก็นำมาแชร์แล้วคอมเม้นต์ต่อทำให้บนหน้าไทม์ไลน์หรือหน้าวอลล์ต่างๆ บนโซเชียลมีเดีย รวมถึงเว็บบอร์ดมีแต่เรื่องทศกัณฐ์กันทั้งบ้านทั้งเมือง

มุมมองนักอนุรักษ์ที่ยึดมั่นในขนบเดิมเห็นว่าราชาแห่งยักษ์ที่มีเกียรติและขึงขังน่าเกรงขามอย่าง “ทศกัณฐ์” ไม่ควรมาทำกิริยาที่ดูตลกเล่นๆ อย่าง “แคะขนมครก, ขับโกคาร์ท, ถ่ายเซลฟี่, ขี่บั้งไฟ” อีกทั้งโขนยังเป็นศิลปะชั้นสูง มีครูบาอาจารย์ เป็นสิ่งสะท้อนถึงวัฒนธรรมอันทรงคุณค่าของชาติที่มีมาช้านาน ไม่ควรนำมาแสดงแบบนอกขนบ นอกครู โดยทำให้คาแรคเตอร์ของตัวละครที่หลายคนเคยอินต้องผิดเพี้ยน

ขณะที่มวลความคิดส่วนใหญ่ของชาวออนไลน์สวนทางกับความคิดดังกล่าว เพราะมองว่าเป็นการปรับตัว การผสมผสานศิลปวัฒนธรรมให้มีความร่วมสมัย มีความ “ใกล้” กับผู้เสพ สามารถที่จะครองใจคนไทยรุ่นหลังๆ รวมถึงต่างชาติให้เข้าถึงได้โดยง่าย โดยมีการปรับเปลี่ยนให้เข้ากับวิถีชีวิตและเทรนด์ใหม่ๆ ทั้งยังมองว่าลมหายใจของศิลปะที่จะยืนยาวได้ ก็ต่อเมื่อเรานำสิ่งนั้นๆ มาใช้มาชมมาโลดแล่นมีชีวิต ไม่ใช่การเก็บไว้บูชาเพียงในกรุ เป็นการ “ต่อยอด” ด้วยเจตนาที่สร้างสรรค์ไม่ควรบั่นทอนกันควรช่วยกันส่งเสริมมากกว่าเพราะถือเป็นการเดินหน้าขับเคลื่อนให้ศิลปะนั้นๆ ไม่ตายและยังมีชีวิตอยู่อย่างสง่างามได้ในไลฟสไตล์ปัจจุบัน

ในระหว่างมวลส่วนใหญ่ของการคิดว่าคลิปนี้สร้างสรรค์ดีกับมวลส่วนน้อยที่มองว่าขัดใจไม่เข้าที มีคนกลุ่มหนึ่งที่อยู่ตรงกลางๆ แบบเข้าใจทุกคน ทุกฝ่าย และพยายามไกล่เกลี่ยเคลียร์ใจ ว่าเราทุกคนล้วนมีสิทธิจะคิดต่อหรือเห็นต่างตามวิถีทางของแต่ละคน เพราะการมีรากเหง้าเบ้าหลอมแท้ๆ กับการประยุกต์สร้างสรรค์ให้เท่าทันโลกก็ล้วนมีคุณค่าและสำคัญ

ทุกสิ่งมีด้านดีเสมอในระหว่างที่มีการโพสต์ กดไลค์ คอมเม้นต์ แชร์ต่อ ในประเด็นนี้ข้อมูลดีๆ ที่น่าสนใจก็ผุดขึ้นมาไม่น้อยหลายคนนำเรื่องราวของรามเกียรติ์มาแชร์ต่อเป็นฉากๆ ทำให้เรื่องราวของคน ลิง ยักษ์กลับมาโลดแล่นบนหน้าจอพีซีและมือถือทั่วฟ้าเมืองไทย 

หลายคนอาจกลับไปหาวรรณคดีเล่มนี้มาอ่านต่อ หลายคนสนใจใคร่รู้เรื่องขนบวัฒนธรรมมากขึ้น หลายคนได้ฝึกเรียนรู้ที่จะเปิดใจ ยอมรับในความคิดที่เหมือนหรือต่างของคนรอบตัวมากขึ้น ยิ่งมีสื่อหลายสำนักออกมาทำโพล รวมถึงการร่วมรณรงค์ใน Change.org ยิ่งจะทำให้ยอดวิวและยอดเอ็นเกจของสื่อต่างๆ เพิ่มขึ้นเป็นทวีคูณ และน่าจะเป็น “สถานการณ์พาไป” ที่ทำให้คนไทยทุกรุ่น รู้จักโขน ทศกัณฐ์ และสถานที่ท่องเที่ยวอันมีเสน่ห์งดงามในสยามประเทศมากขึ้นและอยากจะไปเที่ยวมากขึ้น

ถอดหัวโขนบทบาทใดๆ ออกใช้เพียงหัวใจมองที่เจตนาแล้วพูดกันมากขึ้น ฟังกันมากขึ้น เราก็จะเข้าใจกันมากขึ้น พร้อมที่จะป็นพลังเสริมแรง สองผสาน สร้างสรรค์ศิลปวัฒนธรรมของชาติในหลากหลายแนวให้โลดแล่นต่อไปคนรุ่นเก่าดูได้ คนรุ่นใหม่ดูดี...ไม่มีที่สิ้นสุด!