วิถีแห่งซามูไร วิถีแห่งนักรบ SME ปี 2559

อาทิ บรรดาธนาคารพาณิชย์เกือบทุกแห่งที่มีนโยบายระมัดระวังในการขยายสินเชื่อรายย่อย และ SME เนื่องจากความกังวลในเรื่อง NPL เครดิตบูโรได้ออกมายืนยันถึงแนวโน้มหนี้เสียที่เพิ่มสูงขึ้นในกลุ่มลูกหนี้รายย่อย ในแง่ผู้ประกอบการรายใหญ่ก็ออกมาแสดงความกังวลในสถานะการณ์ของกำลังซื้อที่ยังไม่ดีขึ้น จนอาจเกิดภาวะเงินฝืดได้

ล่าสุดได้มีการเปิดเผยการประมาณการเศรษฐกิจของธนาคารโลก ที่ระบุว่าในปี 2016 เศรษฐกิจของประเทศไทยจะอ่อนแอที่สุดในกลุ่ม AEC โดย GDP จะโตต่ำสุดเพียง 2% โดยพม่าจะโตสูงสุด 7.8%, ลาว 7%, เขมร 7%, เวียดนาม 6.6%, อินโดนีเซีย 5.3% และ มาเลเซีย 4.5% โดยยังมีแนวโน้มที่ไม่ดีถึงปี 2018

คุณศักดิ์ชัย อุ่นจิตติกุล ประธานสถาบันวิสาหกิจขนาดกลาางและขนาดย่อมอุตสาหกรรมการผลิต (SMI) สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย เปิดเผยว่า SME ที่อยู่ในภาวะย่ำแย่ ถึง 60,000 ราย จำนวน 40,000 ราย หากได้รับการช่วยเหลือสามารถดำเนินกิจการได้ จำนวน 5,000 ราย ไม่สามารถดำเนินกิจการได้ ที่เหลือเลิกกิจการแล้ว

ปัจจัยลบที่รุมเร้าดังกล่าวทำให้ท่านผู้ประกอบการ SME ต้องมีกลยุทธ์ในการดำเนินธุรกิจ เพื่อรับมือผลกระทบต่างๆ เพื่อประคับประคองธุรกิจให้อยู่รอดปลอดภัย ผมพึ่งเดินทางไปประเทศญี่ปุ่นในช่วงปีใหม่ ได้มีโอกาสไปพักที่โรงแรมเล็กๆ ใกล้หมู่บ้านซามูไร ย่านนากามาจิ ในเมืองคานาซาวา มีโอกาสใช้เวลาทบทวนวิถีซามูไร ซึ่งผมใช้เป็นหลักในการทำงานมาตลอด จึงขอนำเสนอวิถีแห่งซามูไร ที่นักรบธุรกิจชาวญี่ปุ่นใช้เป็นกลยุทธ์ในการดำเนินธุรกิจ ที่ทำให้องค์กรมีความเข้มแข็งสามารถเผชิญวิกฤตทำให้ประเทศญีปุ่นเป็นมหาอำนาจเศรษฐกิจที่ยิ่งใหญ่ 

ซามูไร (Samurai) คือทหารประเภทหนึ่งในยุคก่อนการพัฒนาอุตสากรรมของประเทศญี่ปุ่น เริ่มตั้งแต่ศตวรรษที่ 11 ซามูไร จะยึดถือคติประจำใจคือ การตายเยี่ยงวีรบุรุษในสงครามเป็นจุดหมายอันทรงเกียรติสูงสุด หลักชีวิตของซามูไรทุกคนคือ “บูชิโด” ที่แปลว่าวิถีแห่งนักรบ ทียึดหลัก 7 ข้อ คือ ความจงรักภักดี การเสียสละ ความละอาย ความมีมารยาท ความอ่อนน้อม เกียรตยศ และความรักผูกพัน เป็นแนวนการปฎิบัติตน

แม้ว่านักรบซามูไรจะสิ้นสุดลง ซามูไรคนสุดท้ายคือ ไซโก้ ทาคะโมริ แต่ปรัชญาบูชิโดยังคงดำรงอยู่ในสังคมญี่ปุ่น นักรบธุรกิจที่ยึดถือหลักชีวิตบูชิโด จะเป็นซามูไรพันธุ์ใหม่ ที่มีความจงรักภักดีต่อองค์กร อุทิศตนและเวลาให้องค์กรมากกว่าครอบครัว ไม่เอาเวลาไปรับลูกส่งเมีย ทำงานหามรุ่งหามค่ำจนดึกดื่นเป็นปกติ

บริษัทชั้นนำของญี่ปุ่นได้นำหลักบูชิโด มาฝึกบุคลากร อาทิ บริษัทมัตซึชิตะ ซึ่งผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้ายี่ห้อ เนชั่นแนล-พานาโซนิค ที่เริ่มทำงาน 9 โมง พนักงานทุกคนต้องเข้าประจำแผนกตั้งแต่เวลา 8.45 น. บริษัทจะเปิดเพลงมาร์ชมัตซึชิตะ กระจายเสียงตามสาย พนักงานลุกขึ้นยืนร้องเพลงมาร์ชพร้อมกัน หลังจากนั้นพนักงานจะหมุนเวียนกันวันละหนึ่งคน สนทนาให้เพื่อนร่วมงานในแผนก ได้รับรู้ความคิดเห็นทั้งเรื่องงานและเรื่องทั่วไป

แนวคิดบูชิโดของซามูไร ทำให้คนญี่ปุ่นมีความศรัทธาอันแรงกล้า ทำให้เกิดศักยภาพต่างๆ เช่น การค้นคว้า นวัตกรรม จนทำให้สินค้าของญี่ปุ่นมีคุณภาพ เป็นที่ยอมรับทั่วโลก ภาพที่คนญี่ปุ่นต้องเผชิญกับสึนามิในปี 2554 แล้วยืนต่อแถวรับของรับเสบียง ไม่มีการปล้นสะดม ล้วนแต่ได้รับการปลูกฝังจากปรัชญาบูชิโดที่ฝังอยู่ในสายเลือด

ปีนี้เป็นปีที่นักรบ SME บ้านเราจะต้องเผชิญกับศึกหนักอย่างแน่นอน ผมจึงอยากฝากวิถีซามูไรแนวคิดบูชิโด ที่ผมใช้เป็นหลักในการทำงานที่ธนาคารกรุงไทย กว่า 30 ปี 

เพื่อให้ท่านผู้ประกอบการได้นำไปประยุกต์ใช้ เพื่อความอยู่รอดของกิจการครับ