ปตท.สผ.สนับสนุนโครงการพยาบาลชุมชนช่วยแก้ปัญหาสุขภาพพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชน

“หัวใจหลักของโครงการพยาบาลชุมชน คือ การเปิดโอกาสให้เยาวชนในพื้นที่ห่างไกลได้มีโอกาสศึกษาต่อ แล้วกลับมาช่วยพัฒนาและยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน”  

แพทย์หญิงทานทิพย์  ธำรงวรางกูร  เลขาธิการมูลนิธิโรงพยาบาลอุบลรัตน์  ผู้ริเริ่มโครงการพยาบาลชุมชนในพื้นที่อำเภอน้ำพองและอำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น กล่าวด้วยความภาคภูมิใจเมื่อถูกถามถึงโครงการดังกล่าวที่เปิดโอกาสให้ บริษัท ปตท.สำรวจและผลิตปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) หรือ ปตท.สผ. เข้ามามีส่วนร่วม ตามเจตนารมณ์ที่สอดคล้องกันในด้านการดำเนินโครงการเพื่อสังคมที่มุ่งมั่นพัฒนาคุณภาพชีวิตและตอบสนองความต้องการที่แท้จริงของชุมชน

จากประสบการณ์ทำงานในพื้นที่มากว่า 30 ปี ทำให้คุณหมอทานทิพย์ ตระหนักถึงปัญหาการขาดแคลนพยาบาลในโรงพยาบาลในอำเภอ ขณะที่มีเยาวชนที่สนใจในการประกอบอาชีพพยาบาลแต่ขาดโอกาสทางการศึกษาต่อด้านการพยาบาล โครงการนี้ จึงริเริ่มขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. ​2529 โดยในช่วงแรก ได้ขอรับการสนับสนุนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและเทศบาล จนกระทั่งเมื่อ   8 ปีที่ผ่านมา ปตท.สผ.ได้เข้ามาร่วมสนับสนุนทุนการศึกษา

จากวันนั้นจนถึงปัจจุบัน ปตท.สผ. มีส่วนสนับสนุนการผลิตพยาบาลวิชาชีพในโครงการพยาบาลชุมชน    23 คน จบการศึกษาแล้วจำนวน 19 คน อีก 4 คนอยู่ระหว่างการศึกษาที่วิทยาลัยบัณฑิตเอเชีย สถาบันอุดมศึกษาในจังหวัดขอนแก่น

คุณหมอทานทิพย์เล่าถึงปัจจัยที่ทำให้โครงการ “พยาบาลชุมชน” สามารถตอบสนองความต้องการของชุมชนว่า นักเรียนที่สมัครเข้าร่วมโครงการ จะต้องมาทำกิจกรรมจิตอาสาเป็นผู้ช่วยพยาบาลในโรงพยาบาลอุบลรัตน์  ตั้งแต่ยังอยู่ในชั้น ม. 4  จนถึง ม.6  รวมจำนวน  60 ครั้ง ภายใน  3 ปี เพื่อค้นพบตัวเองว่ารักวิชาชีพนี้และพร้อมจะศึกษาต่อเพื่อประกอบอาชีพนี้จริงหรือไม่

“นอกจากนั้น เด็ก ๆ จะถูกกำหนดให้ต้องกลับไปศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นและประวัติศาสตร์ของชุมชนของตนเอง เพื่อปูพื้นฐานและเตรียมความพร้อมสำหรับการทำงาน เพราะเมื่อเรียนจบหลักสูตรและทำงานจริง นอกจากการทำงานในโรงพยาบาล พยาบาลชุนชนจะต้องจัดสรรเวลาอย่างน้อย  1 วันจาก  5 วันทำการ เพื่อลงพื้นที่ทำงานพัฒนาในด้านต่าง ๆ ร่วมกับชุมชน ตามแนวทาง “ใกล้บ้านใกล้ใจ” ด้วย คุณหมอทานทิพย์กล่าว 

นอกเหนือจากการฝึกงานอย่างเข้มข้นและเก็บข้อมูล ทำความเข้าใจกับชุมชนตามที่ได้รับมอบหมายแล้ว เยาวชนที่จะได้รับทุนการศึกษาจากโครงการ  จะต้องผ่านเกณฑ์ด้านการศึกษา เช่น ผ่านการเรียนสายวิทยาศาสตร์ วิชาบังคับจะต้องได้เกรดตามที่กำหนด  และส่วนที่สำคัญที่สุด  คือ  จะต้องได้รับการยอมรับจากคนในชุมชน โดยการที่เด็กจะได้รับทุนหรือไม่ จะต้องผ่านการพิจารณาของคณะกรรมการหมู่บ้านด้วย

นางสาวภัทรวดี  โสมัตนัย พยาบาลวิชาชีพ นักศึกษาในโครงการพยาบาลชุมชนรุ่นแรก  (พ.ศ.2547 – 2553) บอกว่า เดิมเธอไม่ได้วางแผนที่จะเรียนพยาบาล แต่หลังจากได้ทดลองฝึกกิจกรรมจิตอาสาที่โรงพยาบาลอุบลรัตน์  ทำให้เธอค้นพบตัวเองว่า เธอรักงานนี้และอยากประกอบอาชีพพยาบาลจริงๆ   ช่วงที่ทำกิจกรรมจิตอาสา เธอได้รับมอบหมายให้ดูแลผู้ป่วยที่ไม่มีญาติ เพราะลูก ๆ ทำงานอยู่ต่างจังหวัดกันหมด เธอรู้สึกสงสารผู้ป่วยคนนั้นมาก

“คงไม่มีใครอยากให้พ่อกับแม่ป่วยลำพัง โดยไม่มีคนดูแลแบบนี้  แต่ด้วยภาระหน้าที่การงานที่อยู่ไกล ทำให้ไม่สามารถกลับมาดูแลพ่อแม่ได้”  นั่นคือข้อคิดที่เป็นจุดเปลี่ยนทำให้เธอตัดสินใจเลือกเรียนต่อในโครงการพยาบาลชุมชน เพื่อที่มีโอกาสกลับมาทำงานที่บ้านเกิด ดูแลคนในชุมชนและที่สำคัญคือจะได้ดูแลพ่อแม่ของเธอเองในยามเจ็บป่วย

นางสาวธัญญา ธงพรรษา  พยาบาลวิชาชีพ รุ่น 9 (พ.ศ.2557-2561) ซึ่งเพิ่งจบการศึกษาและกลับมาทำงานที่โรงพยาบาลอุบลรัตน์ได้ประมาณ 4 เดือน เล่าว่า “อยากเป็นพยาบาลมาตั้งแต่เด็ก ๆ ภูมิใจมากที่ได้มาทำงานในชุมชนของตัวเอง แม้ว่าจะมีความท้าทายตรงที่ ไม่ได้อยู่แค่ในโรงพยาบาล ต้องโดนแดดโดนฝนลงพื้นที่จริง ๆ แต่มีความสุขเพราะได้ทำงานทั้ง  4 ด้านตามบทบาทของพยาบาล  คือ ส่งเสริม ป้องกัน รักษา และฟื้นฟู  การลงพื้นที่และใกล้ชิดกับชุมชนทำให้เห็นวิถีชีวิตที่เป็นจุดเสี่ยงของการเกิดปัญหาสุขภาพของชาวบ้าน และสามารถกลับมาศึกษาหาข้อมูลเพิ่มเติม เพื่อจัดทำโครงการช่วยส่งเสริมสุขภาพและให้ความรู้ เพื่อป้องกันการเจ็บป่วยได้แต่เนิ่นๆ 

“ขอขอบคุณ ปตท.สผ.ค่ะ ที่สนับสนุนทุนการศึกษาในโครงการพยาบาลชุมชน ทำให้ดิฉันได้มีโอกาสกลับมาทำงานที่บ้านเกิด ได้ช่วยเหลือชาวบ้านในชุมชนของตัวเอง งานเหนื่อยค่ะ ทำทุกอย่าง แต่ก็มีความสุขมาก” ธัญญาเล่าด้วยรอยยิ้ม

นางสาวกรรณิกา ซาหยอง ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านโคกสว่าง ตำบลโคกสูง อำเภออุบลรัตน์  จังหวัดขอนแก่น ผู้อยู่เบื้องหลังการสนับสนุนให้นักเรียนที่มีจิตอาสาหลายต่อหลายรุ่น สมัครเข้าโครงการพยาบาลชุมชน กล่าวสรุปสะท้อนถึงความสำเร็จของโครงการนี้ได้เป็นอย่างดีว่า

“การดูแลสุขภาพของคนในชุมชน เป็นเรื่องที่สำคัญและจำเป็นมาก  นอกจากการดูแลรักษาอาการเจ็บป่วยของชาวบ้านแล้ว พยาบาลชุมชนยังเข้ามาทำกิจกรรมให้ความรู้ด้านต่าง ๆ เพื่อป้องกันปัญหาสุขภาพด้วย โครงการพยาบาลชุมชนจึงเปรียบเสมือนเป็นโครงการที่เจียระไนเพชรเม็ดงามให้กับชุมชน โดยสร้างบุคลากรที่มีคุณภาพให้กลับมาดูแลคนในชุมชนทั้งทางด้านสุขภาพและคุณภาพชีวิต โครงการนี้ทำให้ชุมชนภาคภูมิใจ พยาบาลในโครงการพยาบาลชุมชน ถือเป็นไอดอลของนักเรียนรุ่นน้อง โครงการเพื่อสังคมที่เน้นการลงทุนด้านการพัฒนาคน  นับว่ามีคุณค่าอย่างยิ่งต่อชุมชน” 

เสียงสะท้อนจากชุมชนที่แสดงถึงผลสัมฤทธิ์ที่เป็นรูปธรรมของโครงการพยาบาลชุมชนที่ ปตท.สผ. เข้าไปมีส่วนช่วยสนับสนุนทุนการศึกษา ให้เยาวชนในพื้นที่ได้มีโอกาสเรียนต่อด้านพยาบาลศาสตร์ในครั้งนี้  ริเริ่มโดยมูลนิธิโรงพยาบาลอุบลรัตน์  และสนับสนุนช่วงเริ่มต้นจากคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น  วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี  จวบจนปัจจุบันได้รับการสนับสนุนจากวิทยาลัยบัณฑิตเอเชีย ซึ่งผู้บริหารสถาบันแห่งนี้มีความเชื่อมั่นว่าการศึกษาของเด็กในชนบท คือ อนาคตของประเทศไทย 

พยาบาลชุมชนหลายรุ่นในโครงการ ได้กลับไปช่วยพัฒนาท้องถิ่นและบ้านเกิดของตนเอง ในพื้นที่อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น ซึ่งเป็นหนึ่งในพื้นที่ปฏิบัติการโครงการผลิตก๊าซธรรมชาติสินภูฮ่อมของ  ปตท.สผ.  เพราะ ปตท.สผ. เชื่อว่า องค์ความรู้ คือ ปัจจัยหลักในการพัฒนาคน และการพัฒนาคน คือ พื้นฐานของสังคมยั่งยืน  บริษัทจึงให้ความสำคัญกับการถ่ายทอดและส่งต่อองค์ความรู้ไปยังชุมชนผ่านการดำเนินโครงการเพื่อสังคม เพื่อสร้างความเข้มแข็งและความสามารถในการพึ่งพาตนเองของชุมชนอย่างยั่งยืน