'รวงผึ้ง' ไม้มงคลประจำรัชกาลที่ 10

'รวงผึ้ง' ไม้มงคลประจำรัชกาลที่ 10

"รวงผึ้ง" ดอกสีเหลืองเป็นสีประจำวันพระราชสมภพ และออกดอกตรงกับช่วงเดือนพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10

รวงผึ้ง Schoutenia glomerata King subsp. peregrina (Craib) Roekm.วงศ์ Malvaceae เป็นไม้ต้น สูงได้ถึง 15 ม. มีขนกระจุกสั้นรูปดาวสีน้ำตาลแดงตามกิ่ง ก้านใบ เส้นแขนงใบด้านล่าง ช่อดอก และผล หูใบรูปใบหอก ยาว 3.5-8 มม. ร่วงเร็ว ใบเรียงสลับ รูปรีหรือรูปขอบขนาน กว้าง 0.5-4 ซม. ยาว 1-11 ซม. ปลายแหลมหรือแหลมยาว ปลายแหลมค่อนข้างมน โคนมนหรือกลม แผ่นใบด้านบนมีขนรูปดาวประปราย ด้านล่างมีเกล็ดหนาแน่น เส้นโคนใบ 1 คู่ เส้นแขนงใบข้างละ 2-5 เส้น เส้นใบย่อยแบบขั้นบันได เส้นกลางใบบุ๋มด้านบน ก้านใบหนา ยาว 2-7 มม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ออกสั้น ๆ ตามซอกใบ ดอกสีเหลือง มีกลิ่นหอม ก้านดอกยาวประมาณ 5 มม. ใบประดับรูปเส้นด้าย ติดที่ข้อก้านดอก ร่วงเร็ว ไม่มีกลีบดอก กลีบเลี้ยงรูประฆัง ยาวประมาณ 7 มม. มี 5 กลีบ แฉกลึกมากกว่ากึ่งหนึ่ง บานออก มักติดทน มีขนตามขอบด้านในและปลายกลีบ จานฐานดอกกลม ขนาดประมาณ 1 มม. ติดที่โคนกลีบเลี้ยง มีขนหนาแน่น เกสรเพศผู้มีประมาณ 25 อัน โคนเชื่อมติดกันเป็นกลุ่ม ๆ ละ 5 อัน เรียงสลับกับกลีบเลี้ยง ก้านชูอับเรณูรูปเส้นด้าย ยาวประมาณ 9 มม. อับเรณูติดด้านหลัง รูปแถบ ยาวประมาณ 1 มม. รังไข่เหนือวงกลีบ มี 5 คาร์เพลล์ มีขนหนาแน่น พลาเซนตารอบแกนร่วม แต่ละคาร์เพลล์มีออวุล 2 เม็ด ก้านเกสรเพศเมียยาว 1.5-3 มม. ยอดเกสรจัก 5 พู ยาว 0.5-2 มม. โค้งงอกลับ ติดทน ผลรูปไข่กลับเกือบกลม ขนาดประมาณ 1 ซม. เปลือกและผนังกั้นบาง แตกเป็น 5 ส่วน แต่ละส่วนมีเมล็ดเดียว กลม ๆ ขนาดประมาณ 6 มม.

การกระจายพันธุ์  พบในไทยและกัมพูชา ในไทยพบกระจายห่าง ๆ ทางภาคเหนือตอนล่างที่นครสวรรค์ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่สกลนคร ขึ้นตามริมแม่น้ำและที่ราบลุ่มที่น้ำท่วมถึง ความสูงไม่เกิน 200 เมตร ดอกส่วนมากบานข่วงเดือนกรฎาคมถึงเดือนตุลาคม

ต้นรวงผึ้งเหมาะสำหรับปลูกในเขตเมือง ต้นขนาดไม่ใหญ่มาก ไม่เป็นอันตรายแก่ผู้สัญจรบนทางเท้าและรถยนต์ มีระบบรากที่ลึกไม่ชอนไชอาคารและทางเท้า ใบขนาดเล็กไม่ร่วงหล่น ช่วงออกออกจะบานสะพรั่งพร้อมๆ กัน มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ดึงดูดผึ้งอันเป็นที่มาของชื่อต้นไม้ ดอกสีเหลืองเป็นสีประจำวันพระราชสมภพ และออกดอกตรงกับช่วงเดือนพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10

เมื่อวันที่ 25เมษายน พ.ศ. 2562 นายกรัฐมนตรีนำผู้ว่าราชการจังหวัดทั้ง 76 จังหวัด และผู้ว่าราชการจังหวัดกรุงเทพมหานคร เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท เข้ารับพระราชทานต้นรวงผึ้ง ไม้มงคลประจำรัชกาล เพื่อเชิญไปปลูกเป็นปฐมฤกษ์ บนถนนเฉลิมพระเกียรติ ภายใต้โครงการ "1 จังหวัด 1 ถนนเฉลิมพระเกียรติ" ซึ่งเป็นหนึ่งในโครงการเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พ.ศ. 2562

รวงผึ้ง สายน้ำผึ้ง หรือ น้ำผึ้ง เป็นชื่อท้องถิ่นในภาคกลางและภาคเหนือ สำหรับชาวอีสานในแถบจังหวัดนครพนม และสกลนคร เรียกว่า กะสิน หรือ กาสิน ชื่อสามัญเรียกว่า Yellow star