ผ่าโรดแมพ 'บิ๊กเชนจ์' ซีเอ็ด ดึงเทคโนฯลุยอีบุ๊ก-ไลบรารี่

ท่ามกลางวิกฤติธุรกิจหนังสือและร้านหนังสือ!! ในประเทศไทย จากกระแสโลกเปลี่ยน ทางเลือกเปลี่ยน สร้างผลกระทบหลากหลายมิติ ไม่ว่าจะ “ดิจิทัล ดิสรัปชัน” ทำให้ลูกค้ามีทางเลือกในการอ่านและเข้าถึงแหล่งข้อมูลมากขึ้น แม้กระทั่งหนังสือที่มีความยูนีคก็ตาม

ขณะเดียวกัน ธุรกิจต้องเผชิญ “ต้นทุนดำเนินงาน” ที่สูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทั้งค่าเช่าพื้นที่ ต้นทุนกระดาษ จัดพิมพ์ การขนส่ง สวนทาง “มาร์จิ้นที่ต่ำ” และต้องรับมือกับภาวะเศรษฐกิจ กำลังซื้อชะลอตัว

“วงการหนังสือเริ่มดรอป แน่นอนว่าขวัญและกำลังใจคนทำก็ตก แต่ไม่ได้หมายความว่าคนอ่านหนังสือน้อยลง!! สำคัญว่าการอ่านจะในรูปแบบไหน? คือโจทย์ที่ต้องหาให้เจอ”

เกษมสันต์ วีระกุล ประธานกรรมการ บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จำกัด (มหาชน) หรือ SE-ED ฉายภาพสถานการณ์ธุรกิจหนังสือและร้านหนังสือเวลานี้

ในฐานะผู้นำทัพขับเคลื่อนธุรกิจ “ซีเอ็ด” สิ่งแรกที่ เกษมสันต์ เลือกทำทันที หลังเข้ารับตำแหน่งอย่างเป็นทางการเมื่อต้นเดือน พ.ย. ปีที่ผ่านมา นั่นคือ การปลุกขวัญและกำลังใจบุคลากรทั้งหน้าร้านและหลังบ้าน!!

“เสียอะไรก็เสียได้อย่าเสียกำลังใจ เพราะฉะนั้น สิ่งแรกที่ทำ คือ กระตุ้นกำลังใจ!!"

โดยนำทีมบุคลากรจากส่วนกลางเดินสายไปให้กำลังใจเครือข่ายสาขาต่างๆ เริ่มจากไกลสุด 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ยะลา ปัตตานี นราธิวาส รวมถึงพัทลุง สตูล และร้านค้าเขตชายแดน พื้นที่พนมสารคาม ศรีมหาโพธิ์ สระแก้ว อรัญประเทศ

ช่วงเวลาปลุกระดมซีเอ็ดครั้งใหญ่ หรือ เขย่าองค์กรใหม่!! ในรอบอายุธุรกิจกว่า 45 ปี นับจากเปิดกิจการปี 2517 เป็นจังหวะที่ดีกับอานิสงส์จากมาตรการ “ช้อปช่วยชาติ” ของรัฐบาล ระหว่างวันที่ 15 ธ.ค. 2561-16 ม.ค. 2562 กรณีซื้อหนังสือ รวมถึงหนังสือที่อยู่ในรูปของข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ (e-Book) สามารถนำมาหักลดหย่อนภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาตามจำนวนที่จ่ายจริงไม่เกิน 15,000 บาท ส่งผลตลาดหนังสือมีความคึกคักอย่างมาก มู้ดกลับมา กล่าวได้ว่า “ช้อปหนังสือช่วยชาติ” เพียงไม่กี่วันในครั้งนี้แทบทำให้เลือดหยุดไหล!!

ปรากฏการณ์นี้ยิ่งตอกย้ำความเชื่อว่า คนไทยยังอยากอ่านหนังสือ และบรรดาคนรักหนังสือมีความต้องการที่จะครอบครอง เป็นเจ้าของหนังสือรูปเล่ม สัมผัส จับต้องได้ มากกว่า “อ่านออนไลน์” ผ่าน “อี-บุ๊ก” แม้กระแสมาแรง!! แต่สัดส่วนยังน้อย ปัจจุบันมี อี-บุ๊ก ไม่ถึง 5% ขณะที่ยอดขายหนังสือ (เล่ม) ผ่านอีคอมเมิร์ซสัดส่วนไม่ถึง 10%

เกษมสันต์ บอกว่า ตอนนี้ถอยมาตั้งหลัก!! ทำตัวเองให้ลีน (Lean) มากขึ้น แต่ก็ต้องทำแข่งกับเวลา ที่กำหนดให้ปี 2562 นี้ เป็นปีแห่งการขับเคลื่อนธุรกิจ

โดยแผนระยะสั้นมุ่งบริหารการเปลี่ยนแปลง หรือ Change Management กล่าวคือ วางแผนการดำเนินการต่างๆ เพื่อลดผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลง สนับสนุนให้เกิดการปรับตัว การยอมรับ สร้างศักยภาพใหม่ๆ นำสู่เป้าหมายในอนาคต

Change Management เริ่มจากการปรับภายใน “ขวัญ-กำลังใจ” ของบุคลากรที่จะกลับมาสู่ความภาคภูมิใจต่ออาชีพและทำสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม พร้อมๆ กับสร้าง "ทีมเวิร์ก" เชื่อมแต่ละกลุ่มธุรกิจภายในเครือซีเอ็ด “สำนักพิมพ์-ร้านหนังสือ-จัดจำหน่าย-เทคโนโลยี” ประการสำคัญ “โฟกัส” ความเป็น “ซีเอ็ด” ซึ่งเป็นธุรกิจขายหนังสือและความรู้ อะไรที่ไม่ใช่อย่าไปพะวง!!

“ซีเอ็ด คือ เจ้าพ่อคู่มือ!! สอบเข้า เรียนต่อ หนังสือในคลังซีเอ็ดมีกว่า 50,000 ปก ต้องดึงเทคโนโลยีเข้ามาช่วยต่อยอดและขยายธุรกิจมากขึ้น รวมทั้งใช้ความได้เปรียบจากการที่มีเครือข่ายสาขามากที่สุด 352 สาขาทั่วประเทศ ให้เป็นประโยชน์ หากไม่จำเป็นจะไม่ปิดอีก”

การปลุกขวัญและกำลังใจพนักงาน ลงไปถึงการให้ “ส่วนลดพิเศษ” สำหรับซื้อหนังสือที่อยากอ่าน การทำห้องสมุดให้พนักงานยืมหนังสือไปอ่าน เพราะเชื่อว่าหากพนักงานได้อ่านก็จะ “อิน” กับหนังสือ และ “อิน” กับการขาย อีกหนึ่งแนวคิด คือ จะพัฒนาพื้นที่ส่วนหนึ่งของคลังสินค้าใหญ่บน ถ. บางนา-ตราด กม.11 เป็นศูนย์เทรนนิ่งให้ “ลูกพนักงาน” ได้อ่านอีกด้วย

เมื่อพนักงานมีขวัญและกำลังใจมากขึ้น สเต็ปต่อไป ลงมือ!! เลือกหนังสือที่ใช่ให้ตรงดีมานด์แต่ละสาขา ที่จะมีหนังสือรองรับกว่า 2,000 ปก จะเป็นอีกหนึ่งเครื่องมือขับเคลื่อนธุรกิจให้มีการตอบรับจากลูกค้าเป้าหมายมากขึ้น จากสินค้าที่ตรงตามความต้องการ เสริมด้วย “ออนไลน์” มาช่วย หากสาขานี้ไม่มี สาขาใกล้เคียงสามารถนำมาป้อนให้ได้ทันที

ในเครือซีเอ็ด ยังมีบริษัทลูกทางด้านเทคโนโลยี “BAESLAB” รองรับการพัฒนาแพลตฟอร์ม “อี-บุ๊ก” และ “อี-ไลบรารี่” ที่ผ่านมาถูกใช้ศักยภาพเพียง 10% ทั้ง อี-บุ๊ก และ อี-ไลบรารี่ จะทำให้ต้นทุนของการอ่านน้อยลง ต่อเนื่องไปถึงการสนับสนุนนักเขียนอิสระ “จุดแข็ง” นี้จะนำมาต่อยอดอย่างเต็มประสิทธิภาพ เป็นอีกช่องทางสำคัญในการเจาะตลาดแห่งอนาคต

เป้าหมายต่อไปคือ “พันธมิตรธุรกิจ” จากความได้เปรียบของขนาดธุรกิจที่มียอดจำหน่ายหนังสือสูงสุดในตลาดจะทำอย่างไรให้เกิดความร่วมมือ สนับสนุน ช่วยเหลือซึ่งกันและกันทั้งสำนักพิมพ์รายย่อย นักเขียนอิสระ รวมทั้งทำ “การตลาด” มากขึ้น ต่อยอดฐานสมาชิกที่มีกว่า 1.4 ล้านคน แอคทีฟ 57% ให้เติบโตมากขึ้น

“ภาพลักษณ์เป็นสิ่งสำคัญสำหรับธุรกิจ” ดังนั้นเมื่อจัดบ้านเสร็จก็ต้องสื่อสาร!! สร้างการรับรู้ทุกมิติ ทั้งเชิงธุรกิจและสังคม ยกตัวอย่างตั้งแต่ปี 2555 เป็นต้นมา ซีเอ็ดมีการสนับสนุนหนังสือให้โรงเรียนในชนบท จำนวน 4-5 แสนเล่ม คิดเป็นมูลค่ากว่า 50 ล้านบาท การสร้างสังคมรักการอ่าน โดยวางแนวทางพัฒนาต่อยอดการอ่านในหลายรูปแบบภายใต้โจทย์ มีเงินน้อยก็อ่านได้แยอะ มีเงินแค่ 500 บาท ได้อ่านเป็น 10 เล่ม หรือ เมื่อเดินทาง “เช็คอิน” แล้วนำหนังสือไปอ่านบนเครื่องบินได้ หรือ สถานที่ที่ต้องนั่งรอนานๆ เช่น โรงพยาบาล

เกษมสันต์ วาดภาพซีเอ็ดในอนาคต!! จะเป็นร้านหนังสือที่ตอบโจทย์คนรักการอ่าน อยากพัฒนาตนเอง ทั้งกลุ่มคนทำงาน นักลงทุน นักเรียน นักศึกษา อยากได้คู่มือต้องมาตั้งหลักซีเอ็ด มีหนังสือให้เลือกจำนวนมาก คือหัวใจ เพื่อรักษาตำแหน่งเจ้าพ่อคู่มือที่จะครบครันยิ่งขึ้น เป็นร้านที่พร้อมให้นั่งอ่านหนังสือ เป็นร้านที่ทุกคนรัก และรักซีเอ็ดมากขึ้น

ภาพจาก fb/SBC.fans