'คำนับครู' เพื่อเป็นสิริมงคลก่อนการแสดงโขน

ตามพระราชเสาวนีย์ของ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9  ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการจัดแสดง “โขน” เป็นประจำทุกปี เพื่อเผยแพร่นาฏศิลป์ชั้นสูงอันเก่าแก่ของไทย อีกทั้งเพื่อให้คนรุ่นใหม่ได้มีส่วนร่วมสืบสานวัฒนธรรมไทยให้อยู่สืบไป โดยในปี 2561 มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ได้เลือกบทโขนรามเกียรติ์ ตอน “พิเภกสวามิภักดิ์” ขึ้น  ระหว่างวันที่ 3 พฤศจิกายน ถึง วันที่ 5 ธันวาคม 2561 เพื่อความเป็นสิริมงคลก่อนเปิดม่านให้ชมความวิจิตรตระการตา ของศิลปะการแสดงชั้นสูงของไทย ทั้ง ฉาก แสง สี เสียง ความสวยงามของเครื่องแต่งกาย  เครื่องประดับ กระบวนท่ารำ การขับร้อง จึงได้จัดพิธีคำนับครูนาฏศิลป์ เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 18 ตุลาคม 2561 ณ วิทยาลัยนาฏศิลป สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ ศาลายา อ.พุทธมณฑล   จ.นครปฐม  

 

อาจารย์ประเมษฐ์ บุณยะชัย ผู้กำกับการแสดง การแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ตอน “พิเภกสวามิภักดิ์”  เปิดเผยว่า พิธีคำนับครูเป็นพิธีโบราณ เป็นลักษณะการบูชาหรือการไหว้ครู นิยมประกอบพิธีก่อนเริ่มแสดงชุดสำคัญหรือการต่อท่ารำที่สำคัญ การแสดงโขนมูลนิธิฯ ถือว่าเป็นการแสดงที่มีความสำคัญ เพราะฉะนั้นก่อนจะเริ่มทำการฝึกซ้อมเราต้องมีการบูชาครู ซึ่งประกอบด้วยพิธีการไหว้ครู เป็นต้นว่า มีครูผู้ประกอบพิธีที่เป็นครูผู้ใหญ่ ครูอาวุโส เป็นผู้กล่าวนำบูชาครู พร้อมทั้งขออนุญาตเริ่มต้นกิจกรรม ประสิทธ์ ประสาทพร ให้ทำงานประสบผลสำเร็จ ทั้งในเรื่องของการฝึกซ้อมการแสดง การต่อท่ารำ  เพื่อเป็นสิริมงคลและขจัดอุปสรรคต่างๆ นอกจากนั้นอาจมีการถวายเครื่องสังเวย เช่น ขนม ที่นิยมคือขนมต้มแดง ขนมต้มขาว ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง และขนม นม เนย เท่าที่จะหาได้ ผลไม้ที่มีชื่อเป็นมงคล เช่น ขนุน กล้วย อ้อย  ปัจจุบันนี้นิยมใช้ผลไม้ตามฤดูกาลเพื่อความสะดวก

ผู้กำกับการแสดงกล่าวต่อว่า  หลังจากพิธีคำนับครูแล้วลำดับต่อไปจะเป็นการซ้อมรวมครั้งแรกของนักแสดงทั้งตัวพระ นาง ยักษ์ และลิง กว่า 300 ชีวิต ที่ทำการแสดงในครั้งนี้ เพราะที่ผ่านมาได้นำบทไปฝึกซ้อมกันเองตามวิทยาลัยนาฏศิลป จากนั้นนักแสดงทั้งหมดต้องไปซ้อมใหญ่ที่เวทีจริง ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย เพื่อซ้อมร่วมกับเทคนิคการแสดงสมัยใหม่แต่ยังคงจารีตรูปแบบโขนหลวงโบราณไว้ ทั้งรอก สลิง แสง สี เสียง จริง และไฮไลต์ฉากต่างๆ เพื่อความสมบูรณ์แบบและสร้างความประทับใจให้กับผู้ชมตลอดการแสดง อาทิ ฉากท้องพระโรงกรุงลงกาที่สวยงามขึ้นด้วยการเพิ่มพระที่นั่งบุษบก, ฉากเรือสำเภาโล้ไปปล่อยพิเภกขึ้นฝั่ง  

โดยภายในพิธีคำนับครูได้รับเกียรติจาก จตุพร รัตนวราหะ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์-โขน), ประสิทธิ์ ปิ่นแก้ว ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง(นาฏศิลป์-โขน),  รติวรรณ กัลยาณมิตร ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์ไทย), รัจนา พวงประยงค์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์ไทย - ละคร), ทัศนีย์ ขุนทอง  ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย-คีตศิลป์), รัตติยะ วิกสิตพงศ์, เรวดี สายาคม, ดร.อนุชา ทีรคานนท์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการผลิต, ดร.สุรัตน์ จงดา ผู้ช่วยผู้อำนวยการผลิต และ ดร.เกิดศิริ นกน้อย ผู้ช่วยผู้กำกับการแสดง มาร่วมงานด้วย

สำหรับ การแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ กำหนดจัดแสดง ระหว่างวันที่ 3 พฤศจิกายน – 5 ธันวาคม 2561 ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย  ผู้สนใจสามารถซื้อบัตรเข้าชมได้ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป ที่ไทยทิคเก็ต เมเจอร์ ทุกสาขา โทร.02-262-3456 หรือ www.thaiticketmajor.com บัตรราคา 420, 620, 820, 1,020, 1,520 และ 1,820 บาท รอบนักเรียน นักศึกษา บัตรราคา 200 บาท (หยุดการแสดงทุกวันจันทร์)  ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ Facebook : Khon Performance โขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ