ยกระดับบขส.สู่ 'สมาร์ทสเตชั่น'

ดังนั้น บขส.หรือ บริษัท ขนส่ง จำกัด ในฐานะฝ่ายบริหารจัดการ จึงเดินหน้าปฏิรูปสถานีรถโดยสารสาธารณะ ที่กระจายอยู่ทุกมุมเมืองหลวงเพื่อยกระดับเป็น “สมาร์ท สเตชั่น” (Smart Station) โดยเดินหน้าปรับปรุงของเดิมและเพิ่มเติมของใหม่ พัฒนาบริการรูปแบบสถานีให้ทันสมัย รวมทั้งกระจายสถานีย่อยออกไปยังชานเมือง
จิรศักดิ์ เยาว์วัชสกุล กรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ขนส่ง จำกัด เปิดเผยว่า ปัจจุบัน จำนวนรถโดยสารสาธารณะที่ให้บริการว่า 1 หมื่นคัน เป็นรถ บขส.กว่า 500 คัน รถร่วมบริการกว่า 5,000 คัน รถตู้กว่า 5,000 คัน และบขส.ได้จัดซื้อเพิ่มอีก 314 คัน โดยจะส่งมอบในอีก 2 ปีข้างหน้า

เขาอธิบายถึงแนวทางการพัฒนาสถานีโดยสารไปสู่สมาร์ท สเตชั่น ให้เป็นมาตรฐานสากลว่า ต้องปรับปรุงหลายด้าน เบื้องต้นได้เดินหน้าแผนพัฒนา 3 เรื่องใหญ่ คือ คุณภาพบริการ ความสะดวก และความปลอดภัยในการเดินทาง

ระหว่างนี้ บขส.เดินหน้าปรับบริการ คุณภาพรถ ฝึกอบรมพนักงาน รวมทั้งนำเทคโนโลยีมาใช้อำนวยความสะดวก โดยล่าสุดเตรียมใช้ “แอพพลิเคชั่น” ที่จะเป็นประโยชน์ ทั้งเป็นระบบซื้อตั๋ว ตรวจสอบตำแหน่งรถโดยสารที่กำลังให้บริการได้ตลอดและที่สถานีจะจัดทำจอแสดงข้อมูลการเดินรถเช่นเดียวกับในสนามบิน โดยจะเริ่มในสถานีต่างจังหวัดก่อน และยังเตรียมทำระบบข้อมูลทุกเส้นทางระบุจำนวนรถที่ให้บริการเป็นหมวดหมู่ตามบริษัทที่ให้บริการ

ระหว่างนี้ บขส.ได้วางแผนปรับปรุงการให้บริการและพัฒนาบุคลากร โดยตั้งสถาบันฝึกทักษะการขับโดยสารสาธารณะขั้นสูง ซึ่งเปิดทำการมาแล้วกว่า 6 เดือน มีบุคลากรที่เป็นผู้ขับขี่อาวุโส ประมาณ 20 คน คอยให้ความรู้และกำกับดูแลการขับขี่ของพนักงานขับรถของ บขส. เพื่อให้คนขับรถมีทักษะที่ได้มาตรฐาน รวมถึงการดูแลสภาพเครื่องยนต์ให้พร้อมเสมอ และในอนาคตจะติดตั้งเครื่องทดสอบการขับขี่รถยนต์ โดยจำลองสภาพแวดล้อมการขับขี่ประเภทต่างๆ โดยจะพัฒนาระบบร่วมกับมหาวิทยาลัยหรือบริษัทเอกชนของไทย คาดว่าจะเริ่มทดลองใช้ช่วงต้นปี 2562

นอกจากนี้ ยังเตรียมพัฒนาระบบจีพีเอสให้ทันสมัยขึ้น โดยสามารถระบุตำแหน่งเส้นทางที่ต้องระมัดระวังสูงลงในระบบ เมื่อรถโดยสารขับไปถึงจุดนั้น ระบบจะแจ้งเตือนเพื่อให้คนขับรถทราบทันที ขณะนี้อยู่ระหว่างการจัดซื้อจัดจ้าง ซึ่งหากได้ผลดีจะขยายผลไปยังรถร่วมบริการและรถตู้หลังปี 2561

นอกจากนี้ บขส.ยังมีแผนกระจายสถานีแวะรับผู้โดยสารระหว่างทาง เพื่อลดความแออัดตามสถานีกลางขนาดใหญ่ โดยไม่จำเป็นต้องมาขึ้นรถที่สถานีขนส่งใหญ่เพียงแห่งเดียว จะใช้วิธีให้ผู้โดยสารระบุตำแหน่งสถานีย่อยที่ต้องการขึ้น ภายในแอพพลิเคชั่น เมื่อรถใกล้ถึงจุดแวะรับแอพพลิเคชั่นจะเตือนให้ทราบทั้งผู้โดยสารและพนักงานขับรถ ซึ่งสามารถรู้ทันทีว่า ที่จุดแวะรับนั้นผู้โดยสารที่รออยู่คือใคร รวมถึงทำจุดจอดรถกระจายอยู่ตามสถานีที่เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้า เพื่อให้การบริหารเส้นทางเดินรถมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ส่วนแผนปรับปรุงสถานีรถโดยสารต่างๆ ของ บขส.ขณะนี้ ได้แก่ ย้ายสถานีขนส่งหมอชิต 2 กลับไปที่เดิมภายใน 6 ปี ย้ายสถานีขนส่งเอกมัยไปย่านบางนา ปรับปรุงสถานีขนส่งสายใต้ปิ่นเกล้า สถานีสามแยกไฟฉาย และสถานีเดินรถรังสิต จ.ปทุมธานี ซึ่งผู้บริหาร บขส.บอกว่า แผนพัฒนาสถานีรถโดยสารในด้านต่างๆ จะเริ่มเห็นเป็นรูปธรรมช่วงกลางปี 2562 และเมื่อระบบทุกอย่างสมบูรณ์ จะทำให้การบริหารจัดการข้อมูลเป็นระบบมากขึ้น และจะนำไปสู่การวิเคราะห์ข้อมูล “บิ๊กดาต้า” ของผู้โดยสาร

อีกเป้าหมายในการพัฒนาสถานีขนส่ง คือ การสร้างรายได้ที่จะตามมา ซึ่ง บขส.ตั้งเป้าว่า จะมีรายได้ไม่น้อยกว่า 4,000 ล้านบาท และมีกำไร 120 ล้านบาท โดยยกตัวอย่าง การเตรียมย้ายสถานีขนส่งหมอชิต 2 กลับไปที่เดิม เพราะต้องคืนพื้นที่ให้การรถไฟฯ นำไปก่อสร้างรถไฟฟ้าสายสีแดง และพัฒนาเป็นพื้นที่ในเชิงธุรกิจที่จะสร้างรายได้สูงกว่า

สำหรับแผนเพิ่มรายได้ ที่ฝ่ายบริหารได้นำเสนอคณะกรรมการของ บขส.ว่าในปี 2561 จะปรับปรุงองค์กรและพัฒนาบริการต่างๆ โดยวางเป้าหมายว่าจะมีรายได้ไม่น้อยกว่า 4,000 ล้านบาท และมีกำไร 120 ล้านบาท ปัจจุบันรายได้หลักของ บขส.มาจากการเดินรถโดยสารสาธารณะ ซึ่งปัจจุบันยังถือว่ามีกำไรดีอยู่ อีกส่วนคือการรับส่งวัสดุภัณฑ์ทั่วประเทศ ที่สร้างรายได้ให้ บขส.ได้มากเช่นกัน

ถึงแม้รถโดยสารสาธารณะจะมีข้อได้เปรียบเรื่องจำนวนผู้โดยสาร แต่ก็ประมาทเรื่องการแข่งขันทางการตลาดไม่ได้ โดยเฉพาะสายการบินโลวคอสต์ ซึ่งผู้บริหาร บขส.มองว่า ถึงแม้ลูกค้าจะเป็นคนละกลุ่ม แต่ บขส.ก็ต้องพัฒนาเพื่อรักษาฐานลูกค้าไว้ให้ได้

หากเป็นไปตามแผน บขส.เชื่อว่า ระบบขนส่งสาธารณะของไทย จะมีมาตรฐานเทียบเท่านานาชาติแน่นอน

ที่มา : นสพ.กรุงเทพธุรกิจ