'VR' ท่องไปในโลกเสมือน

            อยากเล่นรถไฟเหาะตีลังกาที่สวนสนุกเอเวอร์แลนด์ที่เกาหลี แต่สตางค์ก็ไม่มีแถมยังกลัวความสูง
          อยากลองไล่ยิงฝูงซอมบี้สักครั้ง แต่โลกก็ยังไม่วิบัติถึงขั้นมีซอมบี้ให้ไล่ยิง
          อยากเป็นอัศวินเจไดในหนังสตาร์วอร์ส แต่นั่นมันหนัง จะเป็นจริงได้ไง...

            สารพัดความฝันทำนองนี้ เมื่อว่ากันตามตรง มันก็เป็นแค่เรื่องลมๆ แล้งๆ บางอย่างอาจจะเกิดขึ้นได้จริงในอนาคตอันไกล และบางอย่างไม่มีทางเป็นไปได้ แต่ทุกวันนี้มีเทคโนโลยีที่เรียกว่า VR (Virtual Reality) ถึงแม้จะไม่ใช่ฝันที่เป็นจริง แต่อย่างน้อยก็เสมือนจริง

โลกใหม่ของเกมเมอร์

            ไม่ว่าในสายตาของคนทั่วไปจะมองว่า ‘เกม’ เป็นอย่างไรหรือไร้สาระแค่ไหน แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าเกมได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของความบันเทิงในวิถีชีวิตคนทั่วโลกไปแล้ว ไม่ว่าจะชอบเล่นจนถึงขั้นหลงใหลหรือแค่เล่นแก้เหงาบางครั้งบางคราวก็ตามที ซึ่งความจริงจังในกลุ่มคนเล่นเกมก็ถึงขั้นถูกจัดเป็นกีฬาประเภทหนึ่งไปแล้ว เรียกว่า อีสปอร์ต (E-Sports)

            อย่างในบ้านเราอีสปอร์ตกำลังค่อยๆ เติบโต มีทั้งนักกีฬาอาชีพ มีการแข่งขันจริงๆ จังๆ และที่สำคัญมีสมาคมกีฬาประเภทนี้รองรับอย่างเป็นทางการ ซึ่ง สันติ โหลทอง นายกสมาคมไทยอีสปอร์ต ได้อธิบายว่า อีสปอร์ต ย่อมาจาก อิเล็กทรอนิกส์ สปอร์ต (Electronic Sports) หมายถึงการแข่งกีฬาแบบอิเล็กทรอนิกส์ ภาษาชาวบ้านคือ ‘แข่งเกม’ อะไรที่เป็นเกมล้วนเป็นอีสปอร์ต แต่ที่นิยมแข่งขันกันทั่วโลกมีประมาณ 8 เกม คือ DOTA 2, League of Legends, Counter Strike, Overwatch, FIFA, Starcraft, Hearthstone, Hero of the Storm ซึ่งจะแข่งขันกันอย่างจริงจังมาก

            “ถ้าผมท้าแข่งเกมกับคุณ ก็แข่งกันตุบตับๆ พออยากพักก็พักได้ ซื้อขนมมากิน แล้วกลับมาตุบตับๆ กันต่อ แต่ถ้าเป็นอีสปอร์ต พอถึงเวลาแล้วคุณไม่ขึ้นเวทีก็ปรับแพ้ ไม่มีชุดยูนิฟอร์มนักกีฬาก็ปรับแพ้ มีกรรมการคอยดูคุณทุกย่างก้าว และไม่ใช่ใครจะเข้าร่วมแข่งได้โดยพลการ ต้องมีการคัดเลือกมาก่อน ถ้าเป็นระดับโลกต้องผ่านการคัดตัวแทนประเทศ ตัวแทนทวีป เพื่อไปชิงแชมป์โลก หรือบางเกม เช่น  FIFA จะมีจัดอันดับในเกม 1-10 มีสิทธิ์ไปแข่งที่อังกฤษ เป็นต้น” นายกไทยอีสปอร์ตบอก

            ความเข้มข้นและจริงจังของนักเล่นเกมยิ่งทวีคูณ เมื่อข้อมูลระบุว่าประมาณ 5 ปีที่แล้วอีสปอร์ตไทยอยู่อันดับ 2 ของอาเซียน เป็นรองแค่ฟิลิปปินส์ และปีล่าสุดประเทศเพื่อนบ้านขยับอันดับขึ้นมาแล้วไทยลงไปอยู่อันดับที่ 5 ด้วยปัจจัยปัญหาหลายอย่าง เช่น การลงทุนไปกระจุกตัวที่ร้านเกมและธุรกิจที่เกี่ยวข้อง แต่ไม่ได้ทุ่มกับการพัฒนานักกีฬา หรือ อีกปัญหาคือขาดโปรโมเตอร์ที่จะติดต่อเจรจานำลิขสิทธิ์เกมเข้ามาแข่งหรือนำรายการแข่งใหญ่ๆ เข้ามา

            แม้ปัญหาของวงการอีสปอร์ตในไทยจะมีไม่น้อย กระทั่งการพัฒนานักกีฬาเกิดชะลอตัว ทว่าแนวโน้มการเจริญเติบโตเป็นไปในทางที่ดีขึ้นอย่างค่อยเป็นค่อยไป

            ซึ่งการเข้ามาของ VR แบบเต็มตัว อาจเป็นเครื่องมือชิ้นเยี่ยมที่จะพัฒนาวงการนี้...

            สันติ แสดงความคิดเห็นว่า “อีสปอร์ตบน VR มีการใช้สรีระร่างกาย ผมว่าการมีอีสปอร์ตบน VR เป็นเรื่องดี”

            รัถภัทร์ โชติมงคล ผู้จัดการทั่วไป บริษัท VRW ONE เจ้าของร้าน VRX สวนสนุก VR แห่งแรกของไทย อธิบายว่าเพราะกระแสโลกกำลังเทไปทาง VR หากใครจับธุรกิจนี้ได้ก่อนก็มีโอกาสเติบโต

            “VR เป็นคลื่นลูกใหม่ของวงการเกม เหมือนสมัยก่อนเกมอย่าง Angry Birds ก็ไม่มีใครรู้จัก เราก็เลยมองว่าน่าจะทำอะไรใหม่ๆ จับคลื่นลูกใหม่ โอกาสเจริญเติบโตก็น่าจะสูง เราเห็นจากงานเกมของประเทศชั้นนำ เช่น Tokyo Game Show เทคโนโลยี VR ได้รับความสนใจเยอะมากๆ เราก็เลยคิดว่าทำไมเมืองไทยไม่มี ก็เลยเริ่มนำเข้ามา”

            อันที่จริง VR ก็เข้ามาในบ้านเราได้ระยะหนึ่งแล้ว ทั้งแบบตู้ทรงแคปซูลและแบบตู้ทรงไข่ตามห้างสรรพสินค้า แต่ก็อาจเรียกว่าเป็นแค่ VR แบบขำๆ เมื่อจำแนกให้เนื้อหา (content) ใน VR จะมี 2 แบบ คือ คอมพิวเตอร์กราฟิก (CG) กับภาพยนตร์ (Cinematic) ที่ไปถ่ายจากสถานที่จริง ซึ่งส่วนมากที่ทำกันคือ CG แล้วเน้นลดต้นทุนให้ถูกลง

            “ซึ่งมันก็ไม่ใช่ไม่ดีนะครับ และจริงๆ มันก็มาถูกเวลาด้วยในช่วงแรกๆ อย่างที่เรารู้กันว่าเทคโนโลยีแรกๆ จะไม่ค่อยดี แต่ของที่ VRX นำของตัวพรีเมียมมา เราเอาคอนเทนท์จากเกาหลีเข้ามา เป็นแนว Cinematic เช่น นั่งรถไฟเหาะที่เอเวอร์แลนด์ หรือเป็นผู้โดยสารนั่งข้างๆ นักแข่งรถดริฟท์ หรือแม้แต่การจำลองอื่นๆ เช่น การเล่นสโนว์บอร์ด การขับรถในสนามแข่งจริง หรือเครื่องจำลองการวิ่งก็มี ไม่ได้มีแค่นั่งอยู่เฉยๆ แต่เราเสนอ Interactive ด้วย ได้ขยับในโลกเสมือนจริง

            อย่างจะให้ผมไปกระโดดร่มก็คงไม่เอา แต่ VR จะช่วยจำลองสิ่งที่คุณไม่มีทางทำได้ บางคนกลัวความสูงก็ไม่กล้านั่งรถไฟเหาะ มีอีกเยอะนะครับ เช่น อนาคตจะมี VR ไปถ่ายที่อวกาศนอกโลก จำลองว่าเราเป็นนักบินอวกาศจริงๆ ก็จะทำให้เรามีประสบการณ์เอ็กซ์ตรีมโดยที่เรายังนั่งอยู่ตรงนี้อยู่”

            นอกจากประสบการณ์ชนิดฝันที่เป็นจริงแล้ว คุณูปการของ VR เหนือชั้นกว่านั้น ตั้งแต่ลดต้นทุนทางธุรกิจไปจนถึงทางการแพทย์เลยทีเดียว รัถภัทร์บอกว่าที่ชัดเจนมากๆ คือการนำเสนอ (Presentation) ทั้งหมด เช่น คอนโดมิเนียมมีโชว์รูมอยู่หนึ่งแห่ง แล้วต้องสร้างห้องทุกแบบก็จะเสียงบประมาณเยอะมาก แต่ถ้าเราสร้างห้องใน VR ซึ่งภาพก็เป็นภาพจริง หันซ้ายหันขวาก็เหมือนอยู่ตรงนั้นเลย มันประหยัดต้นทุนได้มหาศาล ซึ่งตอนนี้เริ่มมีคอนโดมิเนียมมาจ้างเขาทำบ้างแล้ว

            “อย่างหุ้นส่วนผมที่เกาหลีทำ คือการจำลองว่าเราไปอยู่ในห้องผ่าตัด ปกตินักศึกษาแพทย์ต้องรอเคสนานมาก แต่นี่เคสดีๆ เราตั้งไว้ได้เลย เคสเดียวดูได้ไม่สิ้นสุด กลายเป็นว่า VR ช่วยทดแทนตรงนี้ได้

            หรือการจำลองสถานการณ์ เช่น เกิดไฟไหม้ ก็จะใช้ VR เพื่อฝึกซ้อมได้เสมือนจริงทุกอย่าง”

            การเข้ามาของเทคโนโลยีนี้เสมือนของเล่นชิ้นใหม่ จากการคาดการณ์ของนักธุรกิจด้านนี้มองว่าจะเติบโตแน่นอน จะเกิดร้านแบบเดียวกันนี้ขึ้นเป็นดอกเห็ด จากตู้ไข่ สู่สวนสนุก VR และต่อไปจะพัฒนาตามเทคโนโลยีที่ดีขึ้น แต่เมื่อธุรกิจนี้เป็นชิ้นเค้กหวานหอมน่าลิ้งลอง ก็ต้องยอมรับว่ามีความเสี่ยง

            นายกไทยอีสปอร์ตแสดงความห่วงใยว่ากระแสที่หวือหวาและน่าตื่นเต้นนี้หากไม่มีการส่งเสริมอย่างต่อเนื่อง ความ ‘เจ๋ง’ อาจกลายเป็น ‘เจ๊ง’ ได้

            “เมื่อไรก็ตามที่มีฮาร์ดแวร์ออกมา ต้องคำนึงว่าซอฟท์แวร์ที่จะเข้ามารองรับ มีความหลากหลาย มีความละเอียดอ่อน มีความแยบยลลึกซึ้งเพียงพอหรือไม่ ผมยกตัวอย่าง Nintendo Switch ดูจะเงียบๆ ซาๆ ไป Nintendo Wii ก็เช่นเดียวกัน แต่ Play Station หรือ X-Box ไม่มีปัญหา เพราะซอฟแวร์มันป้อนอย่างเต็มเหนี่ยว”

            จึงเกิดความน่าเป็นห่วงว่าร้านทำนองเดียวกับ VRX อาจจะตกชะตากรรมเดียวกับ Nintendo คือไม่มีซอฟแวร์รองรับต่อเนื่อง และผู้พัฒนาเกมต้องการจะส่งเกมเข้าร้าน VR เงื่อนไขเป็นอย่างไร หรือสถานการศึกษาด้านมัลติมีเดียของไทยได้ปูพื้นฐานการพัฒนาด้านเทคโนโลยี VR โดยเฉพาะการสร้างซอฟแวร์หรือไม่

            อีกเรื่องที่สำคัญมากคืออุปกรณ์การเล่นที่มีหลายชิ้น หลายขั้นตอน และราคาแพง มีผลต่อความคล่องตัว

            “นึกนะว่าถ้าคุณมาเที่ยวบ้านผม มาเล่นเกมกัน เสียบปลั๊ก เปิดทีวี เปิดเครื่อง บู๊ทคอม ต่อกล้อง (แว่น) ถือจอยคนละอัน แล้วต้องมีบุคคลที่สามด้วยนะ เพราะคุณกับผมมองไม่เห็นอะไรแล้ว ผลัดกันเล่นก็ไม่มันอีก เห็นไหมว่างานเริ่มยาก ผมว่า VR ต้องแก้โจทย์เหล่านี้แล้วจะไปได้อีกไกล แต่ถามว่าดีไหม ต้องตอบว่าเทคโนโลยีนี้ดีมาก”

            ด้วยข้อจุดอ่อนที่ยังไม่ถูกกำจัด ทำให้นายกไทยอีสปอร์ตมองว่าแม้จะบูม แต่ก็จะไม่ใช่การเล่นเกมลำดับต้นๆ ที่คนนิยม ทั้งราคา ซอฟแวร์ ความสะดวก ทว่าถ้ามีการจัดแข่งขัน อาจเป็นทางรอด

            “สมมติว่ามีกิจกรรมส่งเสริมให้เด่นชัดว่าจัดแข่งได้ อันนี้ก็จะตอบโจทย์ขึ้นมาแล้ว เช่น คุณไล่ยิงมนุษย์ต่างดาวอยู่ใน VRX ที่สยาม ได้คะแนน 28,000 แล้วผมเล่นอยู่ที่รังสิตได้คะแนน 21,000 คือผมแพ้คุณ แต่อีกคนเล่นอยู่เชียงใหม่แล้วได้คะแนน 29,000 พอเป็นแบบนี้ไม่แน่นะ คุณรอดูอยู่แล้วเห็นว่าเชียงใหม่กำลังทำคะแนนชนะ คุณก็บอกพนักงานว่ายังไม่เลิก เล่นต่อเลยคุณยอมจ่ายตังค์อีก เพราะตำแหน่งแชมป์ประเทศไทยมันอยู่ที่ตรงนี้ อะไรทำนองนี้

            แต่ผมไม่ได้ฟันธงนะว่าการแข่งจะไม่เกิด แต่คิดว่ามันจะไม่อยู่แถวหน้า ถ้าจะให้อยู่รอดต้องมีกิจกรรมเสริม ปล่อยทิ้งเฉยๆ ไม่ได้”

            ถึงอย่างไร เมื่อมองไปที่อนาคตของ VR มีผลการวิจัย ‘โลกเสมือนผสานโลกจริง Augmented Reality’ โดย พนิดา ตันศิริ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ ระบุว่าผลสำรวจเกี่ยวกับการประเมินผลกระทบจากอินเทอร์เน็ตในประเด็นต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับสังคม การเมือง และเศรษฐกิจของชีวิตมนุษย์ในอนาคตปี 2020 พบว่ามีผู้เห็นด้วยในประเด็นการใช้โทรศัพท์เคลื่อนที่เป็นเครื่องมือพื้นฐานของประชากรโลกในปี 2020 ร้อยละ 81 และมีผู้เห็นด้วยว่า ในปี 2020 โลกเสมือนจริงจะเป็นรูปแบบเครือข่ายสังคมที่ได้รับความนิยมร้อยละ 56 และจากผลการวิจัยทั้งสองบริบทแสดงให้เห็นถึงการนำเทคโนโลยีเสมือนจริงไปใช้ในอนาคตผ่านอินเทอร์เน็ตหรือโทรศัพท์มือถือ จะเป็นเครื่องมือสำคัญที่ทำให้นักธุรกิจหรือผู้ประกอบการใช้เทคโนโลยีเสมือนจริงสร้างระบบประยุกต์ในการให้บริการลูกค้า การแนะนำสินค้าและการทดลองใช้สินค้า การโฆษณาแบบเสมือนจริง ที่ทำให้ธุรกิจเป็นที่รู้จักโดยไม่ต้องลงทุนมากนัก

เพียงแต่ผู้ให้บริการและผู้รับบริการต้องมีอุปกรณ์หรือเครื่องมือที่พร้อมใช้ในการสร้างโลกเสมือนจริงระหว่างกัน

            สอดคล้องกับที่เจ้าของ VRX เปิดเผยว่าตั้งแต่เปิดร้านมาไม่กี่เดือน กระแสตอบรับดีเกินคาด ช่วงวันเสาร์-อาทิตย์คนเต็มตลอด

          หากรอยรั่วทุกจุดถูกอุดเรียบร้อย เสน่ห์ของ VR ที่เป็นโลกเสมือนจริง จะทำให้ไม่มีอะไรที่เป็นไม่ได้อีกต่อไป...แม้แค่เสมือนจริง